۲-۳-۲-۵-­ هتل آپارتمان

 

به اقامتگاه­هایی اتلاق می­ شود که واحد اقامتی در آن­ها نه به صورت اتاق، بلکه به صورت آپارتمان بوده و دارای اتاق خواب، پذیرایی، آشپزخانه و سرویس بهداشتی بوده و به صورت مبله تجهیز شده و در اختیار مهمانان قرار ‌می‌گیرد.

 

۲-۳-۲-۶-­ مجتمع توریستی

 

به مجموعه ­ای از تأسیسات اقامتی، پذیرایی، تفریحی، تفرجگاهی، ورزشی گفته می­ شود که دارای تأسیسات متنوع بوده و مهمانان ضمن اقامات در آن­ها می ­توانند از خدمات جانبی دیگری که در آن­ها وجود دارد استفاده نمایند. تأسیسات اقامتی در مجتمع­های توریستی متنوع است و می ­تواند به صورت اتاق، ویلا، آپارتمان، کمپینگ، محل پارک کاروان یا اتاق­های سیار که با اتومبیل یدک کشیده می­شوند باشد (همان منبع، ص۱۰۹).

 

۲-۳-۲-۷-­ اردوگاه جهانگردی

 

به مجموعه ­ای از تأسیسات اقامتی منفرد گفته می­ شود که به صورت واحدهای مجزا از هم در محوطه­ای باز، ساخته می­شوند. عمدتاًً این اردوگاه­ها دارای اتاقک­های کوچک و ساده­ای هستند که برای مشتریان کم درآمد در نظر گرفته می­شوند.

 

۲-۳-۲-۸-­ بنگالو

 

به مجموعه_­ای از اقامتگاه­های منفرد گفته می­ شود که دارای یک اتاق بزرگ با امکانات آشپزخانه، سرویس بهداشتی بوده و اغلب به صورت یک سوئیت یک اتاقه ساخته می­ شود.

 

۲-۳-۲-۹-­ شاله^[۸]

 

به خانه­های ییلاقی گفته می­ شود که در نواحی کوهستانی با مصالحی مانند چوب ساخته می­شوند. شاله­ها می ­توانند ابعاد متفاوت داشته باشند.

 

۲-۳-۲-۱۰-­ پانسیون

 

به نوعی واحد اقامتی گفته می­ شود که ظاهری ساده داشته و ضمن اقامت از خدمات پذیرایی نیز برخوردار است.

 

۲-۳-۲-۱۱-­ پانسیون­های خانگی

 

به واحدهای اقامتی گفته می­ شود که در تعداد از اتاق­های ساختمان مسکونی صاحبان آن خدمات اقامتی ارائه می­ دهند. در اینگونه پانسیون­ها، خانواده صاحب پانسیون تعدادی از اتاق­های مازاد خود را به اقامت مسافران اختصاص داده و از آنان پذیرایی ‌می‌کنند.

 

۲-۳-۲-۱۲-­ ویلاهای خصوصی

 

‌به این نوع اقامتگاه­ها در ادبیات گردشگری خانه دوّم یا Secound home نیز می­گویند. خانه­های دوم که عمدتاًً در مناطق توریستی احداث می­شوند، به صورت اختصاصی توسط صاحبان و مهمانان آن­ها مورد استفاده قرار می­ گیرند. مسافران اینگونه خانه­ها هر چند که عملکرد توریستی دارند، لیکن از نظر اقامت به تأسیسات اقامتی موجود در محل وابسته نیستند. لیکن نیازهای روزمره خود را از مـحـل تهیه کــرده و از خدمات موجود در مناطق توریستی استفاده ‌می‌کنند (همان منبع، ص۱۰۹).

 

۲-۳-۲-۱۳-­ اقامتگاه­های آزاد

 

این نوع اقامتگاه­ها فضاهای باز و آزادی هستند که هیچگونه تأسیساتی ندارند و صرفاً به خاطر زیبایی محل برای بر افراشتن چادر یا اقامت در فضای باز مورد استفاده مسافران قرار می­ گیرند. نمونه این نوع اقامت را ‌می‌توان تقریباً در تمای شهرهای توریستی مشاهده کرد که مسافران در کنار پیاده­روها یا چمن­های پارک­های شهری چادر برافراشته و بیتوته ‌می‌کنند.

 

۲-۴-گردشگری در طبیعت (طبیعت گردی)

 

یکی دیگر از الگوهای فضایی گردشگری شکل گرفته در عصر پسامدرن گردشگری در طبیعت یا طبیعت گردی ‌می‌باشد. این الگوی فضایی در برگیرنده رویکرد گردشگران به محیط طبیعی با انگیزه­ های متفاوتی ‌می‌باشد که گردشگر از سفر به محیط طبیعی یا طبیعت مدنظر دارد. از این رو گستره فضایی این الگو، محیط طبیعی را در بر ‌می‌گیرد که می ­تواند به عنوان مثال ساحل، جنگل، کوه و نظیر این­ها باشد. این الگوی فضایی از گردشگری در برگیرنده گونه_­های متفاوتی از گردشگری ‌می‌باشد که در این فضا، تجربه گردشگری کسب ‌می‌کنند. این گونه­ ها می ­تواند شامل طبیعت گردی، گردشگری دریایی، گردشگری ورزشی و نظیر این­ها باشد.

 

در این بین نکته مهم، تمایزی است که بین گردشگری در طبیعت به عنوان یک الگوی فضایی و اکوتوریسم به عنوان یک گونه از گردشگری وجود دارد. این در حالی است که در بیشتر مواقع این دو مترادف هم محسوب می­شوند و حتی گاهی یکی پنداشته می­شوند.گردشگری در طبیعت یک الگوی فضایی از گردشگری ‌می‌باشد و شکل دهنده متنی فضایی است که خوانش آن در پیرامون سفر به نقاط طبیعی با انگیزه­ های متفاوت از سوی گردشگران صورت ‌می‌گیرد این خود در رویکردی واسازانه بر بنیان ساختارهای متفاوتی از نگرش درون متنی یا برون متنی قرار دارد که در راستای گونه­ های متفاوتی از گردشگری پدیدار می­ شود. همچنین در بازار جهانی گردشگری، گردشگری در طبیعت یک بخش کلی محسوب می­ شود که اکوتوریسم جزیی از آن در کنار گردشگری ماجراجویی ‌می‌باشد (مجله موج سبز،۴،۱۳۸۰). در واقع اکوتوریسم بخشی در حال گسترش از بازار گردشگری در طبیعت است.به گونه ­ای که طبق برآورد «انجمن اکوتوریسم» در سال ۱۹۹۹، گردشگری در طبیعت یا طبیعت گردی ۲۰ درصد و اکوتوریسم ۷%۰ از بازار مسافرت جهانی را در اختیار دارد (شاهنده،۴۹،۱۳۸۰). از این رو نمی­ توان سفر به طبیعت را بدون در نظر گرفتن ویژگی­های آن، اکوتوریسم نامید در حالی که ‌می‌توان این گونه سفرها را در چارچوب گردشگری در طبیعت به حساب آورد.

 

علاوه بر آن از نظر تعاریف نیز هیچگاه گردشگری در طبیعت تنها معادل اکوتوریسم نیست. در اینجا تفاوتی را ‌می‌توان مشاهده کرد که مابین انگیزه­ های این دو وجود دارد. گردشگری در طبیعت یا طبیعت گردی، مسافرت به محیط­های طبیعی می ­تواند در چارچوب انگیزه های متفاوتی باشد که تنها فضای طبیعی را مدنظر داشته و انگیزه مربوطه هیچ گونه رابطه مستقیم با محیط طبیعی ندارد و حتی گردشگر نسبت به محیط دارای هیچ حساسیتی نیست. در حالی که اکوتوریسم بنا به تعریف آن توسط مؤسسه‌ بین‌المللی اکوتوریسم در سال ۱۹۹۱ « یک مسافرت مسئولانه به مناطق طبیعی که محیط زیست را حفظ و زندگی راحت مردم محلی را تثبیت نماید» تعریف شده است (مجله موج سبز،۴،۱۳۸۰).

 

از این رو اکوتوریسم واجد چهار ویژگی مشخص و بارز ‌می‌باشد که عبارتند از:

 

• • سفر به یک منطقه طبیعی.

 

• • سفری که حامی حفاظت از تنوع زیستی باشد.

 

• • سفری که برای جوامع میزبان محلی سودمند باشد.

 

 

گردشگر ورزشی شخصی است که توسط یک تور ورزشی ، از رشته ورزشی مورد دلخواه خود به عنوان تماشاچی ، همانند بازی های آسیایی ، جهانی و یا بازی های ویژه بانوان بازدید و یا تمایل دارد در رویدادها مشارکت نماید.(مجتبوی،۱۳۸۴).

 

در کل گردشگری ورزشی سه نوع است و سه رفتار عمده را در بر می‌گیرد:

 

1. 1. شرکت کردن (گردشگری ورزشی فعال).

 

1. 1. تماشا کردن (گردشگری ورزشی رویداد یا غیر فعال).

 

1. بازدید کردن از جذابیت های شهور مربوط به ورزش مثل بازدید از شخصیت های ورزشی ، موزه های ورزشی ، ورزشگاه های مهم و غیره (گردشگری خاطرات ورزشی) (گیسون،۲۰۰۵).

در تقسیم بندی دیگری گردشگری ورزشی رابا توجه به هدف مسافرت به سه دسته تقسیم کرده‌اند:

 

1. 1. شرکت کننده گان در رویدادها.

 

1. 1. تماشاگران.

 

1. دوستداران ورزشی (نگووا^[۲۰] و همکاران ۱۹۹۶)

گامون و رابینسون(۱۹۹۷)گردشگری ورزشی را به دو بخش نرم(soft) و سخت (hard) تقسیم کردند و آن ها رابه این صورت تعریف نمودند.گردشگر ورزشی سخت فردی است که به منظور مشارکت فعال در یک رقابت ورزشی شرکت می‌کند و گردشگر نرم کسی است که در فعالیت تفریحی تا رقابتی شرکت می‌کند و به عنوان کسی که به دنبال اوقات فراغت است در گردشگری ورزشی شرکت می‌کند.

 

۲-۸- دیدگاه گامون و رابینسون(۱۹۹۷) ‌در مورد گردشگری ورزشی

 

گامون و رابینسون دو تعریف از گردشگری ورزشی و ورزش گردشگری ارائه کرده‌اند:

 

گردشگری ورزشی : افراد یا گروه هایی از مردم که هنگام مسافرت یا اقامت در محلی خارج از محیط زندگی شان ، به طور فعال یا غیر فعال در یک ورزش رقابتی یا تفریحی شرکت می‌کنند(ورزش به عنوان اولین هدف مسافرت است).

 

ورزش گردشگری: افرادی که به خارج از محیط زندگی شان مسافرت می‌کنند یا در آنجا اقامت می‌کنند و به طور فعال یا غیر فعال در یک رقابت ورزشی رقابتی یا تفریحی که برای آن ها به عنوان یک هدف ثانویه مطرح است شرکت می‌کنند.

 

فالکنر (۱۹۹۸) و دیگران عنوان می‌کنند که گردشگری ورزشی (یعنی گردشگری که در آن ورزش انگیزه ثانوی است) بسیار گسترده است. برای نمونه فعالیتی همانند راه رفتن فعالیت تفریحی است و نبایستی به عنوان گردشگری ورزشی طبقه بندی شود. در لغت نامه جامعه شناسی ، تورکیلدسن بیان می‌کند که تفریح (هر فعالیتی است که هنگام فراغت انجام می‌گیرد )، چه به صورت انفرادی و چه به صورت دسته جمعی لذت بخش است ، جاذبه های خاص خود را دارد و به خاطر پاداش انجام نمی شود. همچنین فالکنر و دیگران عنوان می‌کنند که تعدادی اجزای کلیدی وجود دارند که گردشگری ورزشی را شکل می‌دهند . آن ها عنوان می‌کنند که گردشگری ورزشی با رویداد مرتبط است و هر تفریحی باید رویداد را به عنوان کانون و مرکز در بر گیرد.

تعاریف آن ها اجزای زیر را شامل می شود:

 

گردشگری ورزشی وابسته به رویداد است.

 

تمرکز گردشگری ورزشی بر ورزش های رقابتی است.

 

انگیزه شرکت در گردشگری ورزشی عمدی است.

 

شرکت کنندگان در گردشگری ورزشی می‌توانند حاضران ، مسئولان یا رقابت کنندگان باشند.

 

پیامدهای ویژه ای از گردشگری ورزشی حاصل می شود که بر ۱- افراد ۲- جامعه ۳- ایالت یا ملت تاثیر می‌گذارد.

 

درتحقیقات جدیدی که به وسیله ی گتز^[۲۱](۲۰۰۳) انجام شده است این مفهوم با این نظریه تقویت می شود.(گردشگری ورزشی رویداد در سطح بین‌المللی به عنوان بازاری مهم و بسیار مطلوب مطرح است). گتز عنوان می‌کند که نیروهایی همچون رسانه ها ، حامیان مالی توسعه شهری ، توسعه تسهیلات و محبوبیت عمومی ورزش به طور کلی وجود دارد. برای بسیاری از مسئولان ملی و استانی گردشگری رویداد یکی از مهمترین عوامل طرح های راهبردی خود آن ها به شمار می‌آید. در سند راهبردی ملی گردشگری ورزشی استرالیا نیز نکته جالب این است که مثال هایی که از گردشگری ورزشی آورده شده است که همگی رویداد هستند مانند المپیک .

 

در تعریف این بخش نیز بسیاری از سازمان ها مرتبط با رویداد هستند . همان گونه که گتز عنوان می‌کند: «رویداد ها مهمترین بخش گردشگری ورزشی هستند و شاید به لحاظ تعداد گردشگران و تاثیر اقتصادی مهمترین باشند.

 

۲-۹- اشکال مختلف گردشگری

 

با توجه به اهداف مورد نظر در سیاحت ، اشکال متنوعی از گردشگری(به صورت شخصی یا گروهی) به وجود می‌آیند ، که به طور مختصر به شرح هر یک می پردازیم.

 

گردشگری تفریحی: این نوع گردشگری شامل افراد یا گروه هایی است که جهت استفاده از تعطیلات ، تفریح ، استراحت ، استفاده از آب و هوای گرم تر یا خنک تر از محل اقامت خود به مسافرت می‌روند.(قره نژاد،۱۳۷۴).

 

گردشگری فرهنگی-آموزشی : این گردشگری برای آشنایی با مواریث فرهنگی و هنری ، آداب و رسوم ، بناها و آثار تاریخی ، با اهداف آموزشی ، تحقیقاتی و پژوهشی صورت می‌گیرد. (قره نژاد،۱۳۷۴).

 

گردشگری ورزشی: سیر و سیاحت هایی که جهت شرکت در مسابقات ورزشی و یا تماشای مسابقات ورزشی انجام می‌گیرد،جز توریسم ورزشی است. (قره نژاد،۱۳۷۴).

 

گردشگری مذهبی: این نوع گردشگری از رایج ترین اشکال گردشگری در سر تا سر جهان است جاذبه های مذهبی، زیارتگاه ، هر ساله تعداد زیادی از گردشگران را به سوی خود جلب می‌کند.(رضوانی،۱۳۸۲).

 

گردشگری اجتماعی: در این نوع از توریسم ، عمدتاًً هدف های اجتماعی ، جامعه شناسی و امثال آن مورد نظر است. دیدار دوستان ، آشنایان و خویشاوندان نیز از این نوع است. (رضوانی،۱۳۸۲).

 

گردشگری سیاسی: مسافرت به منظور شرکت در اجلاس و مجامع بین‌المللی ، کنگره و سمینارهای سیاسی ، جشن های ملی و مذهبی مراسم ویژه سیالی مانند تدفین رهبران و شخصیت های سیاسی، پیروزی رهبران حزب و به حکومت رسیدن آن ها و نظایر آن. (قره نژاد،۱۳۷۴).

 

گردشگری فضایی: گونه جدیدی در صنعت گردشگری است که فعلا توسط آژانس فضایی روسیه و با اعزام داوطلبان به ایستگاه بین‌المللی فضایی آغاز شده است.

 

گردشگری الکترونیک: به زبان ساده، اگر به جای استفاده از روش معمولی سفر و پیمودن مسافت‌های جغرافیایی، از اینترنت و فناوری اطلاعات و ابزار‌های الکترونیک، مانند سی‌دی، تلفن همراه، نقشه، تصاویر سه بعدی، عکس و فیلم و شبیه‌سازی‌های کامپیوتری و … در سفرهای خود استفاده کنیم، ‌به این نوع مسافرت، مسافرت الکترونیکی یا گردشگری الکترونیکی می‌گوییم. ‌به این ترتیب، می‌توانیم تمام فعالیت‌های گردشگری ، همچون انتخاب منطقه مورد نظر و سرویس‌های ارائه شده در سفر (برنامه‌ریزی و مدیریت سفر)، بازدید از موزه‌ها، بناهای قدیمی، آثار باستانی و مناظر زیبای مناطق گوناگون را بدون طی نمودن جاده‌ها و صرف کمترین هزینه، انجام دهیم.

گردشگری مجازی: عبارت است از ترکیبی از تصاویر، نماهای ۳ بعدی، نماهای پانوراما( ۳۶۰درجه) ویدئو، صوت و … که یک فضای حقیقی را مدل سازی کرده و به کاربر امکان می‌دهد که در این فضا به صورت مجازی به گشت و گذار بپردازد و ازمحیط مجازی اطلاعات مورد نظر خود را کسب کنند.

 

در تبصره ۲ ماده ۱۹۰ مقرر شده است که «در جرائمی که مجازات آن سلب حیات یا حبس ابد است، چنانچه متهم اقدام به معرفی وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی ننماید، بازپرس برای وی وکیل تسخیری انتخاب می‌کند.» یعنی اگر متهمی اقدام به معرفی وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی نکند، بازپرس مکلف است که برای او وکیل تسخیری انتخاب کند، البته اگر جرایم از زمره جرایم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور باشد، بازپرس قرار عدم دسترسی به وکیل را صادر می‌کند؛ که این می‌تواند حقوق دفاعی متهم را در جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی نقض نماید.

 

با توجه بر اینکه این قانون به تازگی به مرحله اجرایی رسیده، ضروری است که این قانون بسیار مهم و تاثیرگذار با توجه بر اسناد بین‌المللی در خصوص حقوق عمومی و اختصاصی متهم در فرایند دادرسی کیفری مورد بررسی و تحلیل اساسی قرار گیرد.

 

۱-۱-۲٫ پرسش های اساسی تحقیق

 

الف: پرسش اصلی تحقیق

 

حقوق متهم در فرایند دادرسی کیفری کدامند و چگونه باید از آن ها حمایت شود؟

 

ب: پرسش های فرعی

 

1. 1. رویکرد قانون آیین دادرسی کیفری در فرایند دادرسی کیفری ایران نسبت به جنبه‌های حمایتی حقوق متهم چیست؟

 

1. جایگاه اسناد بین اللملی در جنبه‌های حمایتی از حقوق متهم چیست؟

۱-۱-۴٫ فرضیه های پژوهش

 

الف: فرضیه اصلی تحقیق

 

به نظر می‌رسد، در فرایند دادرسی کیفری متهم از حقوق اساسی و بنیادین بسیاری همچون حفظ کرامت انسانی، رعایت اصل برائت، اعلام حقوقش به وی و … برای دستیابی به تساوی سلاح در پرتو یک دادرسی عادلانه و منصفانه برخوردار می‌باشد، که باید به صورت الزام آوری در قوانین داخلی مدون شده و از ضمانت اجرای مناسبی برای تضمین اجرای آن ها برخوردار باشد.

 

ب: فرضیه های فرعی

 

1. 1. به نظر می‌رسد، نظام حقوقی ایران در صدد هر چه مترقی نمودن قانون آیین دادرسی کیفری در راستای حمایت از حقوق متهم می‌باشد. ولی همچنان رویکرد متناسب و متکاملی که در آن تمامی موازین اسناد بین‌المللی رعایت شده باشد، را اتخاذ ننموده است.

 

1. به نظر می‌رسد، اسناد بین‌المللی جایگاه و نقشی اساسی در تضمین حقوق متهم در فرایند دارسی کیفری دارند، و هچنین این اسناد اصول اساسی که مورد توافق جامعه جهانی می‌باشد را پیشی بینی نموده و در برخی جهات، قوانین داخلی را ملزم به رعایت جنبه‌های اساسی حمایت از حقوق متهم نموده است.

 

۱-۱-۵٫ سوابق پژوهش

 

در زمینه حقوق متهم در فرایند دادرسی کیفری، پژوهش هایی صورت گرفته است، که به بررسی و تحلیل قوانین ایران با توجه بر اسناد بین‌المللی پرداخته‌اند؛ و کاستی ها و نواقص این قوانین را بیان کرده تا گامی مؤثر در راستای هر چه بهتر شدن این قوانین بپیمایند. ولی با توجه بر تازگی تصویب قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و به مرحله اجرایی نرسیدن این قانون، تا به حال پژوهشی که این قانون جدیدالتصویب را با عنایت بر اسناد بین‌المللی مورد نقد، بررسی و تحلیل قرار دهد، صورت نگرفته است. و یا این که این پژوهش ها صرفا به یکی از حقوق اساسی متهم پرداخته و به صورت جامع و کامل این حقوق را ‌بر اساس قانون جدید التصویب مدنظر قرار نداده اند.

 

به عنوان مثال مجتبی فرح بخش در مقاله تحت عنوان «مفهوم و مبانی حقوق دفاعی متهم» بیان می‌دارد، که حقوق دفاعی متهم از فربه‌ترین مباحث حقوق بشر است و در اسناد حقوق‌ بشری متعدد بدان توجه جدی شده است. وی در این نوشتار، برای فهم بهتر ماهیت حقوق دفاعی، نخست به تحلیل مفهومی آن پرداخته‌ و مفهوم آن‌ را با توجه به معانی و مفاهیم مدرن حق کاویده‌ و سپس پایه ها و ریشه‌های‌ موجه‌ساز و مشروعیت‌بخش آن را بررسی کرده‌ است. وی فرض بی‌گناه را به عنوان‌ یکی از حق‌های بنیادین بشر که ناظر بر کرامت ذاتی است، اصلی‌ترین مبنای‌ حقوق دفاعی تلقی کرده و در کنار آن به موارد فرعی همچون مصلحت‌گرایی‌ و الزامات بین‌المللی اشاره ‌کرده‌است. پژوهش ایشان دارای نواقصی همچون عدم بررسی همه جانبه کلیه حقوق متهم به صورت جامع می‌باشد که ایشان اصل برائت را محور اصلی پژوهش خود قرار داده و به دیگر حقوق متهم به صورت کاملا مختصری اشاره نموده است. همچنین قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ نیز به علت عدم تصویب آن در زمان نگارش مقاله از سوی ایشان، مورد بررسی قرار نگرفته است.

 

دکتر محمد آشوری در مقاله با عنوان «نگاهی به حقوق متهم در حقوق اساسی‌ و قانون‌ آیین‌ دادرسی دادگـاه‌های عـمومی و انـقلاب در امور کیفری» فرموده اند که حقوق دفاعی متهم، در مراحل مختلف رسیدگی‌ به یک اتهام، هم در قانون‌ اساسی جمهوری اسلامی ایران و هـم در میثاق بین‌ المللی حقوق مدنی و سیاسی‌ تضمین‌ شده است. با این همه، در قوانین عـادی گام‌های لازم و مؤثری‌ در جهت تـحقق بـخشیدن به اصول و اهداف مورد نظر برداشته نشده است. از نواقص این پژوهش این می‌باشد که در آن صرفا قوانین عادی تا قبل از قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ بررسی شده است.

 

آقای جواد صالحی در مقاله ای با عنوان «سکوت، جلوه ای از حقوق دفاعی متهم در دادرسی عادلانه» بیان می دارند که یکی از مصادیق بارز حقوق دفاعی متهم، حق سکوت وی در کلیه مراحل دادرسی؛ مرحله تعقیب و انتساب اتهام تا مرحله اجرای حکم است، که از جمله مباحث چالش برانگیز حقوق جزای مدرن است. رعایت حق سکوت از یک سو، منافع جامعه را در سهولت کشف جرم و تعقیب مجرم به خطر می‌اندازد و از سوی دیگر، عدم رعایت آن، موجب تحدید حقوق مسلم متهم، در فرایند دادرسی منصفانه می‌شود. حق سکوت اختیاری متهم، برای متهمی که واقف به داشتن چنین حقی است، از اصول بدیهی است؛ اما الزام قانونی مقامات تعقیب، تحقیق و رسیدگی با توجه به آموزه‌های حقوق بشری و قرائت‌های نوین از مؤلفه‌‌های اصل برائت؛ مبنی بر اعلام چنین حقی به متهم، با بی‌مهری مقنن داخلی مواجه شده است. از نواقص این پژوهش بررسی صرف یکی از حقوق متهم در میان گستردگی عظیم حقوق متهم و همچنین عدم بررسی آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ می‌باشد.

 

گفتار نخست : گونه های دخالت دولت در عرصه ی فرهنگ

 

بند اول : ایفای نقش حمایتی

 

«نقشی که امروزه برای دولت در حوزه فرهنگ، در نظر گرفته می‌شود،به صورت حمایتی است. چنان‌که بائومل دولت‌ مرد پیر عرصه اقتصاد فرهنگی،بیان می‌دارد که محذورات اقتصادی ایجاب می‌کند که دولت به حمایت از کارهای فرهنگی برخیزد. وی اذعان می‌دارد که: یک هنر نمایشی با یک صنعت دستی همیشه از بیماری هزینه رنج می‌برد و قادر نیز نیست که از شیوه های مربوط به کاستن میزان هزینه ها که از ابتکارات تکنولوژی است ، بهره‌ مند شود. این وضعیت سازمان‌ها را به افزایش قیمت ‌ها، کاهش خروجی برنامه ‌ریزی شده و راه‌ های گسترش مخاطبان سوق می‌دهد. از همین روست که سیاست‌های فرهنگی از تصمیمات روزمره‌ای در سازمان‌ها پدید می‌آید که به‌ عنوان مثال تلاش می‌کنند تا تغییرات خود را با تغییرات محیطی سازگار کنند. یک سازمان غیرانتفاعی سالم نیازمند جریان‌های سرمایه‌ای متنوّع است که بتواند در دوره هایی که دچار بحران‌های مالی می‌شود بر منابع دیگر همچون، نیروی انسانی، خدمات و برنامه‌ریزی تجاوز نکند. از همین روست که این سازمان‌ها در حال تقلید کردن از بازار تجاری وسیع‌تر هستند. چنان‌که آن‌ ها سعی در اتّکای به خود بوده در جستجوی متحّدان خلّاق برای همکاری در حوزه های به دست آوردن حامیان مالی، اعتبارات مالیاتی، و حمایت اعلانی مانند: پیشبرد امور جهت تأثیرگذاری بیشتر، فراهم‌آوری متدهای تجاری و جستجو برای یافتن راه‌های جدید جهت افزایش درآمدهای حاصله می‌باشند. از همین روست که حضور دولت می‌تواند زمینه‌ای را ایجاد کند که دنیای فرهنگ به وادی اقتصاد کشیده نشود و تولید فرهنگی نقش و کارکرد اصلی خود که همانا ساختن و هویّت بخشیدن به انسان است را فدای کاربرد و نقش اقتصادی و تجاری خود نکند. ^[۲۲]»

 

آگوستین ژیرارد معتقد است که «مقامات دولتی محافظان طبیعی هم هنرمندان آفریننده در مرحله درون داد فرایند صنعتی و هم کل مردم (مصرف‌کنندگان و کاربران) که در انتهای فرایند واقع شده‌اند، خط‌مشی‌های به کلی خاص خود را که لزوماًً مغایر با فعالیت‌های بخش خصوصی نیست، به کار می‌برند»^[۲۳] . «وی اختیاراتی برای مقامات دولتی برای دخالت در صنایع امروزه فرهنگی قائل است که از آن‌جمله به موارد ذیل اشاره دارد:افزایش دسترسی به فرهنگ؛ دمکراتیک‌سازی، تمرکززدایی و انگیزش زندگی فرهنگی مردم.پرورش فعالیت‌های آفریننده، ارائه زمینه فعالیت برای بسیاری از مهارت‌ها و استفاده بهتر از ،استعدادها و بالا بردن سطح زندگی هنرمندان و کسانی که به طور حرفه‌ای دست‌اندرکار فعالیت‌های فرهنگی هستند،نوسازی مؤسسات فرهنگی سنتّی،تقویت توان ملّی برای تولید فرهنگی،حصول اطمینان از نفوذ فرهنگی کشور در خارج و حفاظت از استقلال فرهنگی آن. این اختیارات از طریق ذیل می‌تواند صورت پذیرد.

 

کمک مستقیم؛ که عمدتاًً به ‌وسیله پرداخت یارانه یا خرید کالاها و خدمات با بودجه دولتی انجام می‌شو،.کمک غیرمستقیم؛ به ‌صورت بخشیدن مالیات، تخفیف‌های ویژه مالیاتی، ایجاد صندوق‌های ویژه حمایتی وتدوین مقرّرات (مشخصات، قراردادهای برنامه ها و امثال آن‌ ها)؛ که برخی شاخه‌ها را ملزم به رعایت قوانین ناظر بر خدمات عمومی می‌کند. مثل تعیین سقف حداکثر برای نمایش فیلم‌های خارجی در تلویزیون و … ، شرکت در موافقتنامه‌های بین‌المللی؛ به‌ ویژه موافقتنامه‌های مربوط به حقوق نویسندگان و مصنفا،.استفاده از مشوّق‌هایی همچون جشنواره‌ها، جوایز بخت‌آزمایی و امثال آن گسترش ضمانت‌های بانکی و دادن وام‌های صادراتی.^[۲۴]»

 

پییر مولینیر نیز ‌در مورد اختیارات دولت‌ها در زمینه فرهنگ به چند مورد اشاره دارد:
«تشویق آفرینش هنری بدون کوشش برای کنترل آن،ایجاد ابزارهای مالی و قانونی ضروری.،به وجود آوردن زیرساخت‌ها و تأسیس نهادهای تخصّصی برای حمایت از فعالیت‌هایی که به فرهنگ مرتبط است و جزء این‌ها به ‌منظور توسعه و بسط زندگی فرهنگ،.ایجاد امکانات برای دستیابی آزادانه به زندگی فرهنگی و تشویق به مشارکت مردم در زندگی فرهنگی.^[۲۵]»
«از دیگر نقش‌های حمایتی دولت نسبت به فرهنگ را باید در عملکرد آن در حوزه های اقتصادی و تجاری جستجو کرد. سیاست‌گذاران فرهنگی فضای بازی برای شکوفایی و توسعه فرهنگ ایجاد کرده و راهی میان بازار (تجارت) و دولت می‌توانند پیدا کنند. نظر به دامنه بین‌المللی فعالیت فرهنگی و گسترده بودن حیطه فرهنگ به ایده ها و شکل‌های سازمانی جدید، نیاز است تا بتوان میان فعالیت‌های فرهنگی، سیاست فرهنگی و فعالیت‌های فرهنگی تجاری امکانات مفید و سازنده‌ای را به وجود آورد. “در بیشتر کشورهای صنعتی غربی، غالب اقدامات فرهنگی این هدف را دنبال می‌کنند که دولت را موظّف کنند از فعالیت‌های فرهنگی که به لحاظ تجاری سودمند نیستند (فرهنگ غیرانتفاعی) با پرداخت یارانه و وضع قوانین و تأسیس نهادهای فرهنگی، تعادلی با نهادهای فرهنگی تجاری به وجود آید‌. از این رو دولت می‌تواند با پرداخت و ایجاد بودجه‌هایی برای حوزه فرهنگ به حمایت از آفرینش، پخش و نشر آفریده‌های فرهنگی و حفظ و نگهداری از میراث فرهنگی و آثار به جای مانده از گذشتگان در فرهنگ دخالت کند و به حمایت از فرهنگ بپردازد.^[۲۶]»

 

بند دوم : ایفای نقش ترویجی

 

از دیگر نقش‌هایی که دولت می‌تواند در عرصه فرهنگ داشته باشد نقش ترویجی آن است: ترویج دربرگیرنده هر چیزی می‌شود که موجبات دستیابی فرد یا گروه را به زندگی فعال‌تر و خلاق‌تر فراهم آورد و باعث شود قدرت انطباق، قدرت برقراری ارتباط با دیگران، قدرت شرکت در زندگی اجتماعی و شخصیت و استقلال او،رشد پیدا کند‌. از این رو دولت‌ها می‌توانند با ترویج فرهنگی زمینه مناسب‌تری را برای مخاطبان خود ایجاد نمایند تا بتوانند به رشد و توسعه فرهنگ کمک کرده و فعالیت فرهنگی خویش را گسترده‌تر سازند. علاوه بر آن دولت می‌تواند‌ از این طریق زمینه درگیر شدن بیشتر شهروندان را با ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی – اجتماعی فراهم کند. ‌بنابرین‏ باید اضافه کرد که دولت از طریق ترویج می‌تواند زمینه‌های دسترسی به اهدافی همچون گسترش آگاهی، افزایش ارتباط و توسعه آفرینش فرهنگی را فراهم کند.

 

۱-«آگاهی: با گسترده کردن ترویج، این شرایط ایجاد می‌شود که هر فرد یا گروهی از افراد بتوانند به مسایل خویش پی ببرند و بسیاری از مسایلی که هنوز برای آن‌ ها جوابی ندارد را تشخیص دهند. این امر امکان دارد با ارتباط فرد و کارهای هنری یا آفریننده این کارها صورت پذیرد. ۲-ارتباط: ارتباطی که بین گروه‌های مختلف و بین افراد یک گروه ایجاد می‌شود و ارتباط با کارهای هنری یا آفرینندگان این کارها با مردم و ارتباط بین سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان و جامعه که از طریق ترویج می‌تواند صورت گیرد، از طرف دولت می‌تواند گسترده‌تر گشته و تداوم یابد.۳-آفرینش: دولت می‌تواند از طریق ترویج فرهنگی، افراد را در مقابل سؤالاتی از خود و محیط اطراف، جهان و دیگران قرار دهد و از این طریق موجبات رشد استعدادها و خلاقیت‌ها را فراهم کند که در سطح اجتماعی به‌ صورت قوّه ابتکار و احساس مسئولیت متجلّی شود‌ و نیز تأثیر این چالش‌ها را می‌توان در آفرینش‌های فردی منجمله در مهارت‌های فردی، کارهای دستی، نقاشی و … به وضوح دید. ^[۲۷]»

 

بند سوم : ایفای نقش ضمانتی

 

مدت‌های یاد‌شده در این ماده با درخواست ‌بیمه‌گذار و موافقت ‌بیمه‌گر و پرداخت ‌حق‌بیمه اضافی قابل تمدید ‌است.

 

ب ) شرایط

 

ماده ۳- حمل کالا با کشتی طبقه‌بندی‌شده: حمل دریایی کالای مورد بیمه باید به وسیله کشتی طبقه‌بندی‌شده انجام شود در غیر این صورت ‌بیمه‌گذار موظف است مشخصات کشتی و یا شناورهای مورد نظر را قبل از شروع حمل به ‌بیمه‌گر اعلام و موافقت ‌او را اخذ نماید. چنانچه حمل کالای مورد بیمه با کشتی طبقه‌بندی‌نشده بدون اطلاع ‌بیمه‌گذار انجام شده باشد ‌بیمه‌گذار موظف است بلافاصله پس از اطلاع، مراتب را به ‌بیمه‌گر اعلام و شرایط و اضافه نرخ مربوط به حمل کالای مورد بیمه با کشتی طبقه‌بندی‌نشده را قبول کند.

 

ماده ۴- وظیفه ‌بیمه‌گذار در ارائه اطلاعات به ‌بیمه‌گر: بیمه گذار موظف است کلیه اطلاعات راجع به حمل کالا و دفعات آن از جمله مشخصات وسیله یا وسایل حمل، حداکثر ارزش کالا در هر حمل، تاریخ حرکت آن ها و همچنین بهای هر قسمت از محمولات بیمه شده را قبل یا بلافاصله بعد از حمل و به هر حال قبل از ورود وسیله حمل به مقصد به بیمه گر اعلام نماید. در غیر اینصورت بیمه‌گر حسب مورد بر اساس مواد ۱۲ و ۱۳ قانون بیمه عمل خواهد نمود.

 

ماده ۵- ارزش کالای مورد بیمه: چنانچه بین ‌بیمه‌گذار و ‌بیمه‌گر توافق خاصی نشده باشد قیمت کالای مورد بیمه، معادل مجموع قیمت خرید کالا، هزینه حمل و سایر هزینه های متعارف ‌خواهد بود.

 

تبصره- بیمه‌گر می‌تواند در صورت تقاضای بیمه‌گذار، با دریافت حق‌بیمه متعلقه خسارت عدم‌النفع مربوط ‌به این بیمه‌نامه را به مقدار مورد توافق (حداکثر به میزان ده درصد قیمت کالای مورد بیمه مندرج در این ماده)، بیمه ‌نماید.

 

ماده ۶- کالاهایی که به صورت جفت یا دست عرضه ‌می‌شوند: ‌در مورد کالاهایی که به صورت جفت یا دست عرضه ‌می‌شوند مسئولیت ‌بیمه‌گر بدون توجه به ارزش جفت یا دست بودن آن، بیش از نسبت قیمت بیمه‌شده قسمت خسارت‌دیده به مبلغ بیمه‌شده جفت یا دست نخواهد بود مگر آن که به طور صریح توافق دیگری شده باشد.

 

ماده ۷- حمل مواد مخدر تحت پوشش این ‌بیمه‌نامه نیست مگر آن که:

 

۱- نام ماده مخدر و کشورهای صادرکننده و واردکننده آن به طور صریح در ‌بیمه‌نامه درج شده باشد.

 

۲- پروانه یا گواهی اجازه ورود محموله از مرجع صلاحیت‌دار کشوری که ماده مخدر به آنجا وارد می‌شود یا پروانه یا گواهی مرجع صلاحیت‌دار کشوری که ماده مخدر از آنجا صادر شده است مبین اینکه کشور گیرنده ماده مخدر، صدور آن محموله به مقصد مندرج در ‌بیمه‌نامه را تأیید ‌کرده‌است جزو مدارک خسارت به ‌بیمه‌گر تسلیم شود.

 

۳- مسیر حمل ماده مخدر، مسیر معمولی و عادی برای حمل آن نوع مواد تلقی شود.

 

ماده ۸- وظایف ‌بیمه‌گذار در صورت وقوع خسارت: ‌بیمه‌گذار یا نمایندگان و یا ذینفعان وی ملزم به رعایت موارد ذیل هستند:

 

۱- برای هر بسته‌ای که مفقود شده است بلافاصله از متصدیان حمل و یا مقام‌های بندر یا متصرفان دیگر کالای مورد بیمه به طور کتبی درخواست خسارت نمایند.

 

۲- ‌در مورد خسارات مشهود به محض اطلاع و قبل از تحویل گرفتن کالای مورد بیمه از متصدیان حمل و یا سایر متصرفان کالا به طور کتبی تقاضای بازدید کنند و برای خساراتی که هنگام بازدید مشخص ‌می‌گردد گواهی مربوطه را که به امضای آن ها رسیده باشد دریافت و از نامبردگان درخواست پرداخت خسارت نمایند.

 

۳- در مواردی که از سالم بودن کامل کالای مورد بیمه مطمئن نباشند رسید بدون قید و شرط به متصدیان حمل ندهند و با درج موضوع در بارنامه یا رسیدی که به متصدیان حمل می‌دهند حق خود را برای مطالبه خسارت محفوظ نگهدارند.

 

۴- هرگاه موقع تحویل‌گرفتن کالای مورد بیمه، زیان یا آسیبی مشهود نباشد ‌بیمه‌گذار یا نمایندگان و یا ذینفعان وی باید حداکثر ظرف سه روز از تاریخ تحویل‌گرفتن کالا و اطلاع از خسارت، مراتب را به طور کتبی با پست سفارشی یا اظهارنامه به متصدیان حمل اعلام نمایند.

 

۵- در مواردی که مؤسسه حمل تمام یا قسمتی از کالای مورد بیمه را به ‌بیمه‌گذار یا نمایندگان و یا ذینفعان وی تحویل ندهد نامبردگان موظفند که پس از تنظیم صورت‌مجلس کسر تخلیه، گواهی کتبی عدم‌تحویل را از مؤسسه مذبور بخواهند. در صورتی که گواهی عدم‌تحویل در موعد‌های زیر صادر نشود ‌بیمه‌گذار یا نمایندگان و یا ذینفعان وی باید حداکثر طی یک هفته با اظهارنامه رسمی از مؤسسه حمل درخواست خسارت بنمایند و مراتب را به ‌بیمه‌گر اطلاع دهند:

 

– در صورت حمل با کشتی، حداکثر هفت ماه پس از تخلیه کالای مورد بیمه از کشتی.

 

– در صورت حمل با کامیون و قطار، حداکثر هفت ماه پس از ورود وسیله حمل به مرز کشور مقصد.

 

– در صورت حمل با هواپیما، حداکثر سه ماه پس از تخلیه کالای مورد بیمه از هواپیما.

 

۶- ‌بیمه‌گذار یا نمایندگان و یا ذینفعان وی موظفند ‌در مورد خسارت مشهود که به موجب این بیمه‌نامه بیمه‌گر تعهد جبران آن را دارد، چنانچه مورد بیمه در ید متصدیان حمل و نقل است قبل و یا بلافاصله پس از تحویل گرفتن کالا از آن ها و چنانچه خسارت در انبار گمرک مشاهده شود، قبل از تحویل گرفتن از انبار ضمن تنظیم صورت مجلس گمرکی مراتب را به بیمه گر اعلام نموده و درخواست بازدید از کالا را بنماید.

 

ماده ۹- اختیارات ‌بیمه‌گر در کالای خسارت دیده مورد بیمه: ‌بیمه‌گر در صورت توافق با ‌بیمه‌گذار ‌می‌تواند کالای خسارت‌دیده و نجات داده شده مورد بیمه را تعمیر، تعویض و یا تصاحب نماید. در صورتی که ‌بیمه‌گر در مقابل پرداخت خسارت کامل (حسب مورد با یا بدون کسر فرانشیز) قسمت آسیب‌دیده کالای مورد بیمه را تصاحب کند ‌بیمه‌گذار موظف است مالکیت قسمت مربوط را به ‌بیمه‌گر منتقل نماید. ‌همچنین، بیمه‌گر باید تعمیر و یا تعویض کالای مورد بیمه خسارت‌دیده را در مدتی که عرفاً کمتر از آن میسر نیست انجام دهد.

 

ماده ۱۰- مدارک درخواست خسارت: برای درخواست خسارت، ‌بیمه‌گذار یا نمایندگان و یا ذینفعان وی موظفند در اسرع وقت اسناد و مدارک لازم از جمله موارد زیر را حسب نوع خسارت به ‌بیمه‌گر تسلیم نمایند:

 

۱- اصل ‌بیمه‌نامه یا گواهی بیمه.

 

۲- اصل سیاهه (فاکتور) کالای مورد بیمه با مشخصات کامل و صورت توزین و بسته‌بندی .

 

۳- اصل بارنامه‌ها و یا قرارداد حمل.

 

۴- صورت وضعیت کالای مورد بیمه در موقع تحویل‌گرفتن و صورت وضعیت میزان توزین کالا در آخرین مقصد مندرج در ‌بیمه‌نامه.

 

۵- مکاتبات متبادله با متصدیان حمل و اشخاص مندرج در ماده ۸.

 

۶- در صورت عدم تحویل کالای مورد بیمه علاوه بر اسناد و مدارک فوق، برگ رسمی گواهی عدم تحویل که مؤسسه حمل صادر ‌کرده‌است هم باید با توجه به مقررات مندرج در بند ۵ از ماده ۸ به ‌بیمه‌گر تسلیم گردد.

 

۷- پروانه گمرکی (برگ سبز) و صورت مجلس کشف اختلاف در صورت صدور.

 

۸- گواهی مبدأ.

 

۹- قبض انبار گمرک.

 

۱۰- گزارش بازدید خسارت که بایستی توسط یکی از اشخاص یا مؤسسات مجازی که توسط بیمه مرکزی ایران معرفی گردیده‌اند تهیه شده باشد.