فرضیه چهارم: بین رضایت گردشگران وارد شده به بخش مرکزی شهرستان نیر و توسعه گردشگری روستایی از دیدگاه گردشگران رابطه معنی داری وجود دارد.
ضرورت و اهمیت تحقیق
گردشگری روستایی جزئی از صنعت گردشگری است که می‌تواند نقش عظیمی در توسعه و عمران نواحی روستایی ایفا نماید. بنابراین ضروری مینماید با شناسایی و بررسی حساب شده تواناییها و پتانسیل‌های گردشگری در نواحی روستایی منطقه مورد مطالعه و ارائه راهکارهایی مناسب جهت توسعه این صنعت عظیم، گامی موثر در راه توسعه روستایی و کمک به رشد و ترقی اقتصاد روستا برداشته شود. بخش مرکزی شهرستان نیر به دلیل ویژگیهای زمین ساختی، یکی از کانونهای مهم آب معدنی و آبگرم کشور است و در گوشه و کنار این منطقه آب‌های گرم معدنی متعددی را در خود جای داده است. از طرف دیگر، جاذبه های مصنوع همچون دریاچه پشت سد یامچی به غنای پتانسیل‌های توریستی و تفرجی این شهرستان افزوده است. این منابع هر چند آن طور که شایسته است مورد برنامه ریزی و بهره برداری قرار نمی‌گیرند و از فقر امکانات و تسهیلات خدماتی و رفاهی در عذاب هستند، با این حال منابعی همچون آب‌های گرم معدنی منطقه، سال‌ها است که مورد استفاده اهالی روستاهای پیرامون و در چند سال اخیر گردشگران عبوری قرار می‌گیرند. در کنار کانونهای آبگرم و معدنی و منابع گردشگری تاریخی و فرهنگی، بخش مرکزی شهرستان نیر دارای پتانسیل‌های ویژه تفرجی است که برخی از آن‌ها در صورت بالفعل شدن توانمندی‌های تفرجی خود، می‌توانند به فضای مطلوبی برای گذران اوقات فراغت شهروندان و تفرج گردشگران تبدیل شوند. بنابراین ضرورت آن وجود دارد که از مناطق نمونه گردشگری محدوده بخش مرکزی شهرستان نیر مطالعه و بررسی به عمل آید.
با وجود مشکلات فراوان در راه توسعه روستایی شهرستان و کمبود پتانسیل‌های لازم در جهت توسعه بخش کشاورزی، صنعت گردشگری می‌تواند نقش موثری در رونق بخشیدن به اقتصاد روستا و گام موثری در جهت توسعه روستایی منطقه مورد مطالعه باشد. در حالی که با توجه به توان‌ها و پتانسیل‌های منطقه مورد نظر هنوز هیچ برنامه ای جهت توسعه گردشگری روستایی تدوین نشده است. از این رو با توجه به رشد فزاینده جمعیت شهرها و افزایش مشکلات شهری و نیز عدم برنامه ریزی و همچنین عدم موفقیت برنامه های مختلف اجرا شده در جهت توسعه مناطق روستایی، ضروری است راهکارهای جدیدی در این زمینه ارائه گردد تا از امکانات و توانایی‌های بالقوه و بالفعل این مناطق در جهت رفع بخشی از مشکلات شهری و نیز توسعه و تحول نواحی روستایی به طرز معقولانه ای استفاده شود. در این راستا توسعه صنعت گردشگری در نواحی روستایی مورد مطالعه به عنوان یک استراتژی جدید توسط جوامع محلی، عوامل سیاسی و برنامه‌ریزان که به عنوان عوامل مهم اصلاح مناطق روستایی به شمار می‌آیند، می‌تواند نقش عمده ای در توسعه این نواحی داشته باشد.
اهداف تحقیق
هدف از انجام این تحقیق بررسی راهکارهای توسعه گردشگری روستایی و جذب گردشگر در بخش مرکزی شهرستان نیر به شرح زیر میباشد:
-
- شناسایی توانمندی‌های گردشگری روستایی در منطقه مورد مطالعه
-
- ارائه راهکار برای توسعه گردشگری روستایی و جذب گردشگر
-
- ایجاد اشتغال برای مردم محلی از طریق توسعه گردشگری روستایی
-
- افزایش سطح آگاهی مردم محلی در برخورد با گردشگران روستایی
محدوده مورد مطالعه
این تحقیق از نظر بازه زمانی از ابتدای بهمن ماه ۱۳۹۱ تا اواخر دی ماه ۱۳۹۲ انجام شده است و از نظر محدوده مکانی در بخش مرکزی شهرستان نیر که شامل دو دهستان رضا قلی قشلاق و دورسون خواجه میباشد، انجام شده است.
موانع و محدودیت
انجام این گونه مطالعات و تحقیقات به ویژه در سطح روستا با محدودیت‌های خاصی مواجه است از مهم‌ترین محدودیت‌های این تحقیق می‌توان به مورد زیر اشاره کرد:
- عدم وجود یا کمبود آمار و اطلاعات دقیق در مورد تعداد گردشگران بازدید کننده از منطقه
- محدودیت زمانی انجام این تحقیق و دسترسی به تعداد محدودی از گردشگران در فصل رکود گردشگری
بهرهوران تحقیق
با توجه به کاربردی بودن این تحقیق در جهت ارائه راهکار برای توسعه گردشگری روستایی و جذب گردشگر می‌توان مورد استفاده سازمان‌های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل و شهرستان نیر و در راستای برنامه ریزی مناسب و بهینه به منظور توسعه گردشگری مناسب با توانمندی‌های منطقه و جذب گردشگر متناسب با ظرفیت منطقه صورت بگیرد.
روش تحقیق
با توجه به موضوع، اهداف و فرضیه های این پژوهش، این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. به این ترتیب در راستای سؤالات و فرضیه های تحقیق، ابتدا با هدف توصیف عینی، واقعی یعنی شرایطی که در منطقه است پرداخته شده است و در مرحله بعد از روش تحلیلی استفاده گردیده است. در عین حال این تحقیق به لحاظ هدف جزو تحقیقات کاربردی است که یافته های آن می‌تواند در جهت توسعه گردشگری روستایی منطقه مورد مطالعه قابل استفاده باشد. برای تنظیم چارچوب نظری این پژوهش از نظریات، مفاهیم مرتبط و مقالات مرتبط در رابطه با موضوع پژوهش استفاده شده است.
روش گردآوری اطلاعات، با توجه به ماهیت مطالعه تحقیق به دو صورت کتابخانه ای و میدانی بوده و با توجه به ضرورت در هر یک از مراحل تحقیق، یکی از این دو روش و یا هر دو، مورد استفاده قرارگرفته است. در این پژوهش برای دستیابی به اهداف مورد نظر پژوهش و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسش نامه استفاده گردیده است. پایایی پرسش نامه با بهره گرفتن از روش آلفای کرونباخ مورد کنترل و ارزیابی قرار گرفته است. داده‌های بدست آمده در این تحقیق با بهره گرفتن از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و برای آزمون فرضیات از تکنیکهای آماری T-Test و اسپیرمن استفاده شده است.
جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش شامل مردم محلی روستاهای بخش مرکزی شهرستان نیر، گردشگران و مسئولان میباشد. با توجه به اینکه تعداد خانوارهای این بخش زیاد بوده و امکان مطالعه تمام جامعه آماری میسر نبوده، لذا از روش نمونه گیری شارل کوکران استفاده شده است. این فرمول به صورت زیر محاسبه میشود:
n= حجم نمونه
N = حجم جمعیت آماری
t یا z = در صد خطای معیار ضریب اطمینان قابل قبول
p = نسبتی از جمعیت فاقد صفت معین
q=1-p نسبتی از جمعیت فاقد صفت معین
d = درجه اطمینان یا دقت احتمالی مطلوب
طبق فرمول بالا حجم نمونه برابر با ۳۷۴ نفر محاسبه شد ولی به دلیل حجم آماری گروه های مختلف، از مردم محلی ۱۰۰ نفر، از مسئولان کل جامعه آماری ۷۴ نفر و گردشگران ۲۰۰ نفر، تصادفی انتخاب و پرسشنامه به صورت حضوری توزیع شد. مدل مورد استفاده در این تحقیق SWOT است که با شناسایی نقاط قوت و ضعف محیط داخلی و فرصت‌ها و تهدیدها به کمک ارزیابی محیط خارجی، به ارائه استراتژی‌های مناسب بر مبنای نقاط قوتی که ضعف‌هایش را حذف و یا کاهش و فرصت‌ها و تهدیدها را به حداقل برساند، پرداخته شده است.
فرایند تحقیق
پژوهش حاضر در چهار مرحله به صورت زیر انجام میشود:
مرحله اول: این مرحله به کلیات تحقیق شامل شرح مسئله، ضرورت و اهداف پرداختن به موضوع تحقیق، فرضیات و سؤالات تحقیق و در نتیجه روششناسی و پیشینه پرداخته میشود.
مرحله دوم: آن مبانی نظری تحقیق است که شامل بیان دیدگاه های دانشمندان مختلف در خصوص مباحث مرتبط با گردشگری روستایی و شامل تعاریف و مفاهیم مرتبط با گردشگری و گردشگری روستایی و انواع گردشگری و انواع گردشگری روستایی و اثرات و پی آمدهای گردشگری روستایی است.
مرحله سوم: در این مرحله به روششناسی تحقیق و معرفی محدوده مورد مطالعه و ویژگیهای جغرافیایی آن از جمله ویژگیهای طبیعی و انسانی و همچنین توصیفی از وضع موجود توان‌های گردشگری روستایی آن پرداخته میشود.
مرحله چهارم: در این مرحله به یافته های تحقیق و چگونگی ارزیابی داده ها و اطلاعات بدست آمده و همچنین آزمون فرضیات و بحث و نتیجهگیری پرداخته میشود (شکل ۱-۱).
نمودار (۱-۱) نمودار فرایند پژوهش حاضر
مراحل فوق مشتمل بر مرور ادبیات تحقیق و تدوین چهارچوب نظری، لیست شاخصهای مربوطه، جمع آوری داده ها و اطلاعات، مقایسه تطبیقی وضعیت همکاری شهروندان و نحوه توجه مدیریت شهری به مسئله رویکرد اجتماع محور میباشد. اصلی‌ترین مراکز اطلاعاتی این تحقیق شامل: نهادهای علمی و تحقیقاتی، شهرداریها، سالنامههای آماری و سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن، اطلاعات رسمی ادارات و سازمان‌های مربوطه، شبکه جهانی اینترنت و منابع معتبر آماری ملی و بین المللی است.
مسائل، مشکلات و محدودیت‌های تحقیق
در طی مراحل تحقیق همواره یکسری مشکلات، محدودیتها و تنگناها بر سر راه قرار داشتند که اهم آن‌ها به شرح زیر میباشند:
-
- نبود آمار و ارقام در زمینه های مختلف مربوط به موضوع؛
-
- ناقص بودن برخی از آمارها و ارقام و بعضاً عدم هم‌خوانی آمار یک موضوع واحد در سازمانها و ادارات مختلف؛
-
- همکاری ضعیف یا بعضاً عدم همکاری بعضی از مسئولان در تعدادی از ارگانها.
فصل دوم:
پیشینه و مبانی نظری تحقیق
فصل دوم: پیشینه و مبانی نظری تحقیق
