ملی و بین المللی
بنگاه
بنگاه
بنگاه های متعدد
بنگاه
نمونه کاربران
وزارت بازرگانی و گمرک جمهوری اسلامی ایران
وزارت صنایع، مرکز آمار، سازمان مدیریت، وزارت اقتصاد
ارتش آمریکا، وزرارت راه آمریکا، ارتش انگلیس و ارتش روسیه، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،
شرکت ملی نفت ایران
، کمپانی نفت شل، شرکت صا ایران
صا ایران، صنایع دفاع، صنایع غذایی مائده
فروشگاه های زنجیره ای اتکا، رفاه، شرکت شیرین عسل، صنایع غذایی مائده
جنرال الکتریک
رویکرد
فقط طبقه بندی
فقط طبقه بندی
طبقه بندی و شناسایی کل اقلام مورد استفاده در سازمان
طبقه بندی و شناسایی محصول و اجزا
فقط شناسایی
فقط طبقه بندی
سیستم های ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻭ ﮐﺪﮔﺬﺍﺭی ﮐﺎﻻ[۱۰۹]
الف) ﻣﻘﺪﻣﻪﺍی ﺑﺮ ﻛﺪﮔﺬﺍﺭی ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺁﻥ
برای دسترسی سریع و سهل به کالاها در انبار و نگهداری صحیح از آنها و پیشگیری از بروز مشکلات در انبارها، کالاها را ابتدا طبقه بندی و سپس کدگذاری می کنند و بنحو صحیحی در انبارها مستقر می نمایند این کار همچنین باعث می شود که از کالاهای انبار بنحو صحیحی نگهداری شود. اصولاً بدلیل اهمیتی که موجودی ها در یک سازمان دارا هستند، باید ترتیبی اتخاذ گردد که کالاها به طور منظم و منطقی در انبار دسته بندی، طبقه بندی، کد گذاری و چیده شوند تا در هر زمان که ضرورت اقتضاء کند، بتوان به آنها دستیابی و دسترسی پیدا کرد، بدون آنکه مشکل جدی در این زمینه به وجود آید (کاظمی، ۱۳۸۹).
ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻳﻚ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﻤﺎﺩ (ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻤﺎﺭﻩ، ﺣﺮﻭﻑ ﻭ …) ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ (ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﺤﺼﻮﻝ) ﺭﺍ ﻛﺪﮔﺬﺍﺭی ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ. ﻛﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍی ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ﺍﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑﺮﺍی ﺗﺴﻬﻴﻞ ﮔﺮﺩﺵ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻳﺎ ﺣﻘﻮﻗﻲ، روش ها ﻭ …) ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﻛﺪ موجودیت ها ﻳﺎ ﺍﻗﻼﻡ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎی ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻫﺮ ﺷﻴﺊ، ﭼﻴﺰ ﻳـﺎ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ (ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﻻﻫﺎ، ﺧﺪﻣﺎﺕ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺮﺡ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻜﺎﺭ ﺑﺮﺩ. ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻛﺪ ﺩﺍﺭﺍی ﻳﻚ ﻣﻌﻨﻲ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩی ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﻛﺸﻒ ﺭﻣﺰ[۱۱۰] ﺷﻮﺩ، ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻳﻚ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﻦ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﺩ (غلامزاده، ۱۳۷۷).
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻛﺪﮔﺬﺍﺭی ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻮﻉ ﺍﻗﻼﻡ ﻳـﺎ موجودیت ها ﺩﺭ ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ، ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ؛ ﺑـﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻳﻚ ﺑﻨﮕﺎﻩ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ، ﺣﺴﺎﺏ ﻫﺎی موجودی ها ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ آنها ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰی ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻮﺟﻮﺩی ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ.
ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎی ﺍﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼﺕ، ﺑﺴﺎﻣﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻳـﺎ ﻋﺪﻡ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺍﺯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮآﻭﺭﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﺳﻨﮕﻴﻦ، ﺳﺒﺐ ﺍﻓﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻭ ﻛﺎﺭآﻳﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ. ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻛﺪ ﻭ ﻋﻼﻳﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺮﺍی ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺗﻚ ﺗﻚ ﺍﻗﻼﻡ ﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ، ﺳﺒﺐ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﻏﻠﺐ سیستم های ﻛﺎﺭﺑﺮﺩی ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭی ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﻛﺪﮔﺬﺍﺭی ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ (غلامزاده، فتحی، ۱۳۷۷).
ب) مقدﻣﻪﺍی ﺑﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺁﻥ
طبقه بندی روشی برای سازماندهی داده های مربوط به عناصر تشکیل دهنده یک سازمان با ترتیبی منطقی ونظام گرا می باشد که در آن اطلاعات بر اساس شباهت ها و تفاوت هایشان از هم جدا و تفکیک می شوند (کاظمی، ۱۳۸۹).
ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی، ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺍﻋﻀﺎی ﻳﻚ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑـﻪ ﮔﺮﻭه های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑـﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍی ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ، ﺍﻋﻀﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻋﻤﻞ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍینکه ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﻼﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ، ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ گروه های ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖﻫﺎ، ﺑﻪ ﺯﻳﺮ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎی ﻛﻮﭼﻜﺘﺮی ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ، ﺯﻳﺮ گروه ها ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑـﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﻛﻮﭼﻜﺘﺮی ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮﺩ (ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﻪ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﻢ). ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻟﺰﻭﻡ ﻫﺮ ﺩﺳﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻳﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ. ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪی ﺭﺍ ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﻢ. ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻛﻠﻲ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎی ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪیﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮﺡ ﺫﻳﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ[۱۱۱]:
- ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻗﻼﻡ ﻭ موجودی ها ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻪﻫﺎی ﻛﻨﺘﺮﻝ ﭘﺬﻳﺮ
- ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺳﺮﻋﺖ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻳﺎﺑﻲ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ
- ﺁﻣﺎﺩﻩﺳﺎﺯی ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺑﺮﺍی ﻛﺪﮔﺬﺍﺭی ﻛﺎﻻﻫﺎ
- ﻧﻈﺎﻡ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﺮﺍی ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺩﺭﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ
ﺑﻄﻮﺭ ﻛﻠﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ: ﻫﺪﻑ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی، ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭی ﺑﺮﺍی ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ، ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺩﺭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﻭ ﺑﻬﺮﻩﻭﺭی ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ، ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻮﻉ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺯﻳﺎﺩ ﺑﺎﺷﺪ، فعالیت های ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻣﻮﺭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮﺍی ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻬﺘﺮ ﻭ ﻣﻄﻠﻮﺑﺘﺮ موجودیت ها، ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ موجودیت های ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺭﺍ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﻣﻘﺪﻣﺔ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖﻫﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺍی ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ گروه های ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻛﺎﻻ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﺍﻟﺒﺘﻪ، ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی، ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻳﻚ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻥ موجودیت های ﻣﺸﺎﺑﻪ، ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺍی ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﺘﺪﺍﻭﻝ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ (غلامزاده، ۱۳۷۷).
آشنایی با طبقه بندی و استاندارد کالا در صنایع نفت
