- نظارت:
در نظارت و کنترل، مربی به این موضوع توجه دارد که آیا تمام مراحل برنامه های ورزشی طبق برنامه پیش میرود یا خیر. در مرحله نظارت سه مرحله مشاهده می شود. ابتدا نتایج کار مورد سنجش قرار میگیرند، سپس این نتایج با هدفهایی که در مرحله برنامه ریزی اصلاح شده است، مقایسه میگردد و در نهایت چنانچه این نتایج با اهداف اولیه تفاوت عمده داشته باشاند، باید اقدامات اصلاحی انجام گیرد(دباغان، ۱۳۷۵).
- تصمیم گیری:
تصمیم گیری شامل انتخاب بهترین راه حل از بین راه حلهای متعدد برای حل مشکلات میباشد اتخاذ تصمیمات سریع و صحیح در مربیگری به خصوص در زمان مسابقات از اهمیت چشمگیری برخوردار است. به طور مثال، تصمیم مربی در تعویض یک ورزشکار برای حفظ نتیجه یا تغییر آن از وظایف مهم مربی محسوب می شود. در مدیریت نیز برای تصمیم گیری برای حل مشکل از روشهای مختلفی استفاده می شود. در این روشها مدیر برای تصمیم گیری، یا فقط از نظرات و راه حلهای خود استفاده می کند و یا نظرات و راه حلهای دیگران نیز استفاده می کند. استفاده از روشهای تصمیم گیری مختلف با توجه به شرایط و موقعیتهای گوناگون، می تواند تا حدود زیادی در موقعیت و اثربخشی مربی سهیم باشد(علاقه بند، ۱۳۷۴).
- ارزشیابی:
ارزشیابی فرایند تجزیه و تحلیل اعمال انجام شده است. برای آگاهی مربی از میزان پیشرفت عملکرد ورزشکاران و موقعیت آنان، از ارزشایابی استفاده می شود. ارزشیابی می تواند عملکرد ورزشکاران و یا از عملکرد خود مربی انجام شود. نتایج حاصل از ارزشیابی، اطلاعات مفیدی را برای برنامه ریزی آینده به مربیان ارائه خواهد نمود(علاقه بند، ۱۳۷۴).
- بودجه بندی:
عبارت است از تعیین درآمد و هزینه های یک سازمان. در تیمهای ورزشی، بودجه بندی بر عهده مدیر باشگاه یا تیم میباشد. اما بودجه بندی زمانی که شامل طرح زمان بندی تمرینات، استفاده از حداقل امکانات با حداکثر بهره وری میباشد، بر عهده مربی است. توانایی مربی در ایجاد طرح زمان بندی شده برای تمرین و توسعه عملکرد در برنامه ریزی به عنوان عاملی مهم در موفقیت و اثر بخشی وی محسوب میگردد(علاقه بند، ۱۳۷۴).
- منابع قدرت:
یکی از تواناییهای مدیریتی مربی، استفاده از منابع قدرت خود، برای بهبود عملکرد ورزشکاران میباشد. منابع قدرتی که مربی در اختیار دارد عبارتند از: قدرت تنبیه، قدرت پاداش، قدرت جاذبه شخصی، قدرت قانونی و. . . که استفاده صحیح و به موقع آن توسط مربی می تواند در رشد و توسعه عملکرد ورزشکاران مؤثر باشد، و از طرفی استفاده نابجا و عدم به کارگیری این منابع موج ضعیف شدن آنها و در نتیجه از بین رفتن این مهارت مهم در مربی می شود(علاقه بند، ۱۳۷۵).
- مهارت های روانی- ذهنی:
مربیان برای کنترل هیجانات، استرسها و فشار ناشی از تمرین و مسابقه باید توانایی لازم را داشته باشند. آشنایی با مهارت های روانی- ذهنی نظیر توانایی در کاهش استرس، تصویر سازی ذهنی، ایجاد تمرکز ذهنی و آرام سازی از جنبه های مختلف این مهارت میباشد. آگاهی از راههای کاهش استرس در ورزشکاران توسط مربی، می تواند فشارهای هیجانی ناشی از مسابقه و تمرین را کم نماید و به تخلیه هیجانات منجر شود. در تصویر سازی ذهنی، مربی به ورزشکاران یاد میدهد، چه طور به مرور مهارت در زمین بپردازد و قبل از شروع مسابقه با تمرکز ذهنی فرد بتواند مروری بر تمرینات موفقیت آمیز گذشته خود داشته باشد و از حداکثر تواناییهای خود در مسابقه استفاده نماید(خبیری، ۱۳۷۵).
- مهارت های فنی:
مهارت هایی را که مستلزم درک و تسلط فرد در یک فعالیت ورزشی به خصوص فعالیتهایی که در بر گیرنده شیوه ها، فرایندها، طرز عمل و تکنیکهاست مهارت های فنی مینامند. مهارت های فنی مربی شامل احاطه و تسلط مربی به تکنیکها و فنون ورزشی خود میباشد. علاوه بر این چند نمونه از مهارت های فنی و عمومی که باید درحیطه مربیگری در نظر داشت عبارتند از: تعیین هدفها،طرحهای تمرینای منسجم و توانایی کشف و اصلاح اشتباهات فنی بازیکنان(دباغان، ۱۳۷۳).
تواناییهای یک مدیر: از نظر اورلیک یک مربی برای موفقیت باید دارای تواناییهای زیرباشد:
- دانش کاربردی پایه، مربی در علم خود استاد باشد، چرا که موضوع با عملکرد مربی در ارتباط است. این دانش فراتر از دانستن در مورد قوانین، مهارت ها و استراتژی بازی است.
- بدن افراد را بشناسد و بداند به تمرینات چطور جواب بدهد.
- کار با فکر را درک نماید و بداند چه طور ممکن است به وسیله استر تحت تاثیر قرار بگیرد.
- قادر به تجزیه و تحلیل عملکرد و رسم شکل پیشرفت ورزشکار باشد.
- برنامه های تمرینی را ارزشیابی کند.
- نیازهای تغذیهای ورزشکاران را بر طرف نماید
- انواع آسیبهایی را که ممکن است به وقوع بپیوندد بشناسد و کمکهای اولیه را انجام دهد.
ویژگیهای یک مربی موفق:
از نظر محمد رضا مشایخ وحسن معصومی مربیان باید از علوم ورزشی بهرهی خوبی داشته باشند وهمچنین در اهداف برنامه های خود و اولویت هارا به نحو صحیح تنظیم کنند سه ویژگی مربیان موفق را این گونه شماردند:
دانش ورزشی- انگیزه برای خوب بودن- انتقال فکر
- دانش ورزشی:
هیچ چیز نمیتواند جایگزین دانش شما در زمینه تکنیکها، قوانین ومقررات وراهبردهای رشته ورزشی که آن هستید شود. فقدان دانش در اموزش مهارت ها، خطر صدمه ونا امیدی پس از شکستهای پیاپی را به دنبال دارد. هرچه دانش شما در زمینه مهارت های پایه رشته ورزشی بیشتر باشد و هرچه بیشتر در بارهی ترتیب صحیح آموزش این مهارت بدانید شما و ورزشکاران بیشتر لذت خواهید برد.
افزون بر اینها توانایی شما در آموزش این مهارت ها شأن واحترام زیادی برای شما از جانب ورزشکاران به همراه خواهد داشت، زیرا آنها برای این امر ارزش فراوانی قائلاند.
- انگیزه:
شما اگر تمام مهارت ها ودانشها را دارا باشید بدون وجود انگیزه برای استفاده از آنها یک مربی موفق نخواهید بود. گاهی مربیان انگیزه دارند اما وقت ندارند ؛ به عبارت دیگر انگیزه ندارند تا برای مربی خوب شدن زمان لازم را صرف کنند.