بر این اساس، حیطه تعارض کار- خانواده از نظر فشار، تنها حیطه تاثیر گذار در سلامت پرستاران با تعدیل اثرات متغیرهای زمینه ایی می باشد(۰۰۰۱/۰ P<). به طوری که با افزایش یک واحد در نمره این حیطه ریسک اختلال در سلامتی بطور متوسط ۳/۱ برابر با فاصله اعتماد(۵۱/۱-۱۴/۱) افزایش می یابد.
از دیگر عوامل مرتبط با سلامت پرستاران، مشارکت همسر می باشد. به طوری که پرستارانی که همسرانشان مشارکت بالا در امور منزل و نگهداری از فرزند و یا فرزندان داشته اند در مقایسه با پرستارانی که همسرانشان مشارکت کمی داشته اند به طور متوسط۹/۱ برابر با فاصله اطمینان(۰۶۸/۶-۶۳/۰) ریسک اختلال در سلامتی بالاتری را گزارش می کنند(۰۲/۰ P<). همچنین پرستارانی که مشارکت همسر را متوسط بیان کرده اند، نسبت به پرستارانی که مشارکت همسر را بالا می دانند به طور متوسط۶/۲ برابر با فاصله اطمینان(۶۷/۶-۰۸/۱) ریسک اختلال در سلامتی بالاتری را گزارش می کنند(۰۳/۰ P<).
یکی دیگر از عوامل موثر بر سلامتی پرستاران، پست سازمانی می باشد به طوری که نتایج مطالعه ما نشان داد که سوپروایزرها در مقایسه با پرستاران جانشین به طور متوسط ۱۶ برابر احتمال اختلال در سلامتی بیشتری را دارند( ۰۶/۰ P<). در ارتباط با مقایسه سلامتی پرستار و سرپرستار نسبت به سوپروایزر که گروه مرجع این متغیر می باشد، مدل رگرسیون ارتباط معنی داری نشان نداد (۰۶/۰ P<). به نظر می رسد مسئولیت و فشار از دیگر عوامل مرتبط با سلامت در مدل نهایی رگرسیون لجستیک، علاقه به شغل می باشد(۰۰۸/۰ P<). به طوری که پرستارانی که به شغل خود علاقه ندارند نسبت به آنهایی که به شغل خود علاقمندند،۱/۵ برابر با فاصله اطمینان(۶۵۷/۰-۰۵۹/۰) احتمال اختلال در سلامتی بالاتری دارند. از دیگر عوامل مرتبط با سلامت در پرستاران داشتن شغل دوم می باشد(۰۲/۰ P<). به طوری که پرستارانی که شغل دوم دارند، احتمال اختلال در سلامتی آن ها ۲/۱۳ برابر با فاصله اطمینان(۰۷/۱۲۴-۴۱۳/۱) بیشتر از پرستارانی است که فقط به یک کار اشتغال دارند.
در پاسخ به سوال هفتم پژوهش” ارتباط میانگین نمره تعارض خانواده-کار و ابعاد سلامت عمومی (نشانه های جسمی، اضطراب و بی خوابی، کارکردهای اجتماعی وافسردگی) با تعدیل اثرات متغیرهای زمینه ای و مداخله گر چگونه است؟” تجزیه و تحلیل نهایی متغیرها بر اساس مدل لجستیک رگرسیون به روش استپ وایز نشان داد که تنها متغیرهای باقی مانده در مرحله نهایی این مدل با تعدیل متغیرهای زمینه ای و مداخله گر، تعارض خانواده- کار از نظر زمان، مشارکت همسر، نگهداری از افراد سالمند و یا معلول و داشتن شغل دوم معنادار به دست آمد. به طوری که با با کنترل عوامل مداخله گر و زمینه ای حیطه تعارض خانواده- کار از نظر زمان تنها حیطه مرتبط با سلامت می باشد(۰۰۰۱/۰ >P). به طوری که یک واحد افزایش در نمره این حیطه ریسک اختلال در سلامتی به طور متوسط ۱۶/۱ برابر با فاصله اعتماد (۲۹/۱-۰۵/۱) افزایش می یابد.
یکی دیگر از عوامل مرتبط با سلامت پرستاران، مشارکت همسر می باشد(۰۵/۰ P<.). به طوری که پرستارانی که همسرانشان مشارکت بالا در امور منزل و نگهداری از فرزند و یا فرزندان داشته اند در مقایسه با پرستارانی که همسرانشان مشارکت کمی داشته اند به طور متوسط۳/۲ برابر ریسک اختلال در سلامتی بالاتری را گزارش کردند. همچنین پرستارانی که مشارکت همسر را متوسط بیان کرده اند، نسبت به پرستارانی که مشارکت همسر را بالا بیان کرده اند به طور متوسط۳/۲ برابر ریسک اختلال در سلامتی بالاتری را گزارش نمودند(۰۴/۰ P<). همچنین ارتباط سلامت عمومی با نگهداری از افراد سالمند و یا فرزند معلول در منزل نزدیک به معنی داری می باشد(۰۵/۰P<). به طوری که نتایج نهایی مدل لجستیک رگرسیون نشان داد که پرستارانی که در خانواده وظیفه نگهداری از افراد سالمند و یا فرزند معلول را دارند نسبت به کسانی که این وظیفه را بر عهده ندارند به طور متوسط ۱۲/۲ برابر شانس اختلال در سلامتی بالاتری را در فاصله اطمینان(۶۵/۴-۹۷/۰ ) دارند و در آخر شغل دوم نیز ارتباط معنی داری با ارتباط سلامت و تعارض خانواده- کار دارد (۰۳/۰ P<). به این صورت که پرستارانی که شغل دوم دارند ۳۶/۳ بار شانس اختلال سلامت بیشتری را در فاصله اعتماد (۵/۱۰-۰۷/۱) دارند.
کاربرد یافته های پژوهش:
کاربرد یافته های پژوهش در حیطه مدیریت خدمات پرستاری:
سلامت پرستاران که عضو اصلی سیستم بهداشتی درمانی هستند، تحت تاثیر عوامل بسیاری قرار دارد. مطالعات متعددی به بررسی عوامل مرتبط با سلامت پرستاران پرداخته اند. اما به تاثیر تداخل کار - زندگی و زندگی - کار در سلامت پرستاران پرداخته نشده است.
مفاهیم کار و زندگی بیشترین و قوی ترین پیوند را با فرد و جامعه دارند و ایجاد تعادل بین آن ها از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار است. تعادل مورد نظر تعادلی پویاست که هر عنصر آن ضمن ارتباط با عنصر دیگر نقش مکمل و حمایت کننده دارد و برای رسیدن به چنین تعادلی لازم نیست یکی به نفع دیگری تضعیف و یا کنار گذاشته شود. این تعادل خود به خود ایجاد نمی شود و اگر رابطه بین کار و زندگی مدیریت نشود، تعارض بین آن ها زیان های جبران ناپذیری برای فرد، سازمان و جامعه در پی دارد. مقدمه رسیدن به این تعادل آن است که مدیران و سایر افراد جامعه به این نگرش برسند که می توان الویت های فرد، سازمان و جامعه را همسو و هماهنگ کرد. مدیران سازمان ها می توانند با مدیریت کردن تعادل بین کار و زندگی، کارکنانی شاد و سالم داشته باشند که با علاقمندی، تعهد و خوشنودی عملکردی موثر را ارائه می دهند. رسیدن به این هدف مستلزم این است که مدیران نگاه سنتی به کار و زندگی را کنار گذاشته و رویکردی را انتخاب نمایند که در آن منافع فرد و سازمان به طور همزمان و همسو با یکدیگر مورد توجه قرار می گیرد(۳۵). در مطالعه ما، داشتن شغل دوم، علاقه به کار و پست سازمانی از عوامل مرتبط در ارتباط بین تعارض کار- خانواده و خانواده-کار و سلامتی پرستاران می باشند. لذا به نظر می رسد توجه مدیران به این مسائل می تواند گام مهمی در بهبود وضعیت سلامت پرستاران باشد.

کاربرد یافته های پژوهش در حیطه آموزش:
نتایج این پژوهش نشان داد که ۳/۷۰% از پرستاران از مشکلات سلامتی رنج می برند. همچنین تعارض کار- خانواده از نظر فشار و تعارض خانواده- کار از نظر زمان در حدی بیش از متوسط می باشد. لذا در حیطه آموزش پرستاری می توان ترتیبی اتخاذ کرد که پرستاران با روش های ایجاد تعادل در وظایف شغلی و خانوادگی آشنا شده و با برگزاری دوره ای آموزشی کمک به رفع این تعارضات در زندگی پرستاران نمود.
راه کارهای زیر به منظور مدیریت میان نقش های چند گانه در پرستاران ارائه می شود:
۱- افزایش باور خودکارآمدی
۲-مدیریت زمان
۳- استفاده از انواع پشتیبانی و حمایت از سوی خانواده و سازمان
۴-اولویت بندی وظایف، به ترتیب اهمیت - بر پایه نیاز - تقسیم زمان و انرژی میان وظایف
۵-تشویق فرد در موقعیت های شغلی و هم کاری با فرد در انجام وظایفش در منزل
۶-رهاسازی فرد از مسئولیت های غیر ضروری خانوادگی
۷-هماهنگ کردن ساختار زندگی با نیازهای شغلی فرد(۲۲).
کاربرد یافته های پژوهش در حیطه پژوهش:
با توجه به این که تعداد مطالعات انجام شده در زمینه تعارض کار- خانواده و خانواده -کار و عوامل مرتبط با آن در کشور ما بسیار اندک انجام شده است، نتایج این مطالعه می تواند زمینه را برای انجام پژوهش های بیشتر مشابه، با هدف شناسایی عوامل مرتبط با تعارض کار- خانواده و خانواده- کار در شاغلین حرفه های مختلف و پرستاران سایر مناطق ایران فراهم سازد.
پیشنهادات پژوهش برای مطالعات بعدی:
الف: پیشنهادات بر اساس نتایج:
با توجه به اینکه نتایج مطالعه حاضر اختلال در سلامت پرستاران را بیش از حد متوسط به دست آورد پیشنهاد می شود عوامل مرتبط با سلامت پرستاران شاغل در مراکز آموزشی درمانی شهر رشت مورد ارزیابی قرار گیرد. همچنین از آنجا که بیشترین اختلال سلامتی در حیطه عملکرد اجتماعی پرستاران به دست آمد به نظر می رسد انجام مطالعاتی جهت بررسی علل آن ضروری باشد.
از آنجا که عوامل بسیاری در ارتباط با تعارض کار- خانواده و خانواده- کار معنی دار به دست آمدند به نظر می رسد بررسی علل و عوامل مرتبط با آن ها در پژوهش های بعدی به توصیف بیشتر این مقوله به عنوان یکی از مشکلات پرستاران کمک کند.
بررسی تعارض کار- خانواده در پرستارانی که شغل دوم دارند
بررسی تاثیر علاقه به شغل بر سلامت عمومی در پرستاران
بررسی عوامل مرتبط با تعارض کار- خانواده در مسئولین پرستاری
بررسی چگونگی ارتباط مشارکت همسر در کاهش تعارضات ناشی از زندگی شغلی و خانوادگی در پرستاران
ب: سایر پیشنهادات:
تعیین ارتباط تعارض متقابل کار- خانواده با رضایت شغلی
تعیین ارتباط تعارض متقابل کار- خانواده با حمایت اجتماعی
تعیین ارتباط متقابل کار- خانواده با فرسودگی شغلی
بررسی تعارض کار- خانواده و خانواده- کار در بخش های مختلف بیمارستان
بررسی ارتباط سلامت در پرستاران با مولفه های شغلی
از آنجا که بیشتر نمونه های مطالعه ما را زنان تشکیل می دادند، پیشنهاد می شود که تحقیقی با حجم نمونه برابر زن و مرد با هدف بررسی سلامت عمومی و ارتباط آن با تعارض متقابل کار- خانواده انجام گیرد.
از آنجا که تعارض ممکن است برای همه شاغلین سیستم بهداشتی- درمانی ایجاد شود پیشنهاد می شود تحقیق مشابهی بر روی سایر کارکنان خدمات بهداشتی صورت گیرد.
از ان جا که مطالعه ما بر روی مراکز دولتی صورت گرفته است پیشنهاد می گردد تحقیق مشابه ای در مراکز خصوصی و یا مقایسه آن با مراکز دولتی انجام گیرد.
پیشنهاد می شود ابعاد مختلف سلامتی و تعارض کار با خانواده و خانواده با کار در یک یا چند مرکز آموزشی درمانی مورد مداخله و یا تقویت قرار گیرد.
منابع
۱- معماریان، ر.، کاربرد مفاهیم و نظریه های پرستاری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس،۱۳۷۹،ص:۹۹٫
۲- وداهیر، ا.، ساداتی، م.، احمدی، ب.، سلامت از نظرمجلات بهداشت و سلامت در ایران. مجله پژوهش زنان، ۱۳۸۷، دوره ۶، شماره۲، صص:۱۵۵-۱۳۳٫
۳-پورکاخکی، ع.، ابراهیمی، ح.، وضعیت سلامت پرستاران بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی شاهرود. نشریه پرستاری ایران،۱۳۸۸، دوره ۲۲، شماره۶۰،صص:۲۷-۱۹
۴-KittlerC., Professional Nursing concepts and Challenges.3^rd saunders,2001;443
۵-بیگدلی،ا.،کریم زاده،س.،بررسی تاثیر عوامل تنیدگی زا بر سلامت روانی پرستاران شهر سمنان،مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، ۱۳۸۵،جلد ۸، شماره۲،صص:۲۵-۲۱٫
۶- عسکری، آ.، نوری، ا.، بررسی رابطه اعتیاد به کار با ابعاد سلامت عمومی در کارکنان یک شرکت صنعتی در اصفهان. فصلنامه سلامت کار ایران،۱۳۹۰، دوره ۸، شماره۲، صص:۳۸-۳۱٫
۷– پوتر، پ.، اصول و فنون پرستاری پوتر و پری. ترجمه صدیقه سالمی /طاهره نجفی، تهران، نشر جامعه نگر، ۱۳۸۶، چاپ اول.
۸-مدنی، غلام رضا.، عسگری، فریبا.، نقش های پرستاری و کیفیت ارائه مراقبت ها پس از عمل جراحی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، ۱۳۸۰، شماره۱۷، صص: ۱۹-۱۴٫
۹- میرزابیگی، غ.، .سالمی، ص.، سنجری،م.، شیرازی، ف.، حیدری،ش.، ملکی،ص.، رضایت شغلی پرستاران ایران. حیات، ۱۳۸۸، دوره۱۵، شماره۴۰، صص:۵۹-۴۹٫
۱۰- ماهنامه پژوهشی،خبری، تحلیلی و آموزشی سازمان نظام پرستاری، شماره چهاردهم، تر و مرداد ۱۳۹۰ص:۱۴
۱۱- صمد پور املشی، ط.، استرس در پرستاری و راه های مقابله. تهران: انتشارات نور دانش، ۱۳۸۸،چاپ اول.
۱۲- صادقی حسن آبادی، ع.، کلیات بهداشت عمومی. شیراز، انتشارات کوشامهر،۱۳۸۰ ،ص:۳۷، چاپ اول.
۱۳- پرویزی، س.، قاسم زاده، ف.، فاطمی، ن.، ناصری ، ف.، عوامل اجتماعی سلامت زنان شاغل در شهر تهران. پژوهش پرستاری، ۱۳۸۸، ۴(۱۵)، صص: ۱۵-۶٫