سعید بن جبیر از عالمان و بزرگان علم قرائت است که قرائت را از ابن­عباس اخذ کرده است. همچنین وی قرائت صحابه را جمع­آوری کرده است؛ اسماعیل بن عبدالملک می­گوید: سعید بن جبیر در ماه مبارک رمضان یک شب به قرائت عبدالله بن مسعود و شبی دیگر به قرائت زید بن ثابت و شب بعد به قرائت دیگری می­خواند.^[۵۹۶]
برخی قراءات مختص اوست. ما تعجبیه تنها در دو آیه وارد شده است: عبس/ ۱۷؛ بقره/ ۱۷۵؛ اما سعید بن جبیر « ما» در آیه انفطار/ ۶( ما اغرک)، را « ما» تعجبیه قرائت کرده است.^[۵۹۷]
وی سوره بقره/ آیه ۱۸۴ را به صورت «و علی الذین یطوّقونه» قرائت کرده است. این موارد نشان می­دهد، سعید بن جبیر در تفسیر خود به مسئله قرائت توجه داشته است.
۱-۲-اسباب النزول
سعید بن جبیر از مراجعی است که مفسران و علاقه­مندان به قرآن کریم برای اطلاع از سبب نزول آیات به وی مراجعه می­کردند.

بیشتر سبب نزول­ها را وی از ابن­عباس آموخته است اما در برخی موارد هم سبب نزولی را که ذکر می­نماید متفاوت با سبب نزولی است که استادش ابن­عباس نقل می­نماید به عنوان نمونه ابن­عباس سبب نزول آیه ۸۲/ سوره مائده را این­گونه بیان می­ کند کسانی که به رسول خدا (ص) ایمان آورده بودند در اوایل بعثت در تنگنا و فشار قرار داشتند. پیامبر برای حفظ این دسته کوچک و تهیه پایگاهی برای مسلمانان در بیرون حجاز به آنان دستور مهاجرت داد و حبشه را برای این مقصود انتخاب نمود و گفت آنجا زمامدار صالحی است که از ستم و ستمگری جلوگیری می­ کند شما آنجا بروید تا خدا فرصت مناسبی در اختیار ما بگذارد. وقتی این گروه وارد حبشه شدند مورد اکرام قرار گرفتند. نجاشی از جعفر پرسید: آیا چیزی از آیاتی که بر پیامبر شما نازل شده است حفظ داری؟ جعفر گفت: آری. سپس شروع به خواندن سوره مریم کرد. آیات اثر عجیبی گذاشت تا آنجا که قطره­های اشک شوق از دیدگان دانشمندان مسیحی سرازیر گشت این بود که این آیات نازل شد.
در کتاب الدرالمنثور، عبد بن حمید و ابن منذر و ابن­ ابی حاتم و ابوشیخ و ابن مردویه از سعید بن جبیر نقل می­ کنند که در تفسیر همین آیه گفته است: مراد از این کشیشان و راهبان تنها فرستادگان نجاشی هستند که آنان را از حبشه به سوی رسول الله(ص) گسیل داشت، تا آن جناب را از اسلام آوردنش آگهی دهند، و آنان هفتاد نفر از رجال علمی کشورش بودند که در بین تمام علمای حبشه هم از جهت سن و هم از جهت شهرت از سایرین برتری داشتند و بنا بر نقل دیگر نجاشی از برگزیدگان اصحاب خود سی نفر را به حضور رسول الله(ص) گسیل داشت، وقتی فرستادگان نجاشی به مدینه آمده حضور رسول الله(ص) راه یافتند، حضرت برای آنها سوره یاسین را تلاوت کرد، به محضی که گوش­هایشان به صوت دلنشین آن جناب و به کلام دلنشین خدا آشنا شد به و به حقانیت آن پی بردند، خدای تعالی در حقشان این آیه را نازل کرد.
سعید بن جبیر سبب نزول آیه ۳۶/ انفال را ابوسفیان می­داند و می­گوید این آیه­ها درباره ابوسفیان نازل شده است. وی در جنگ احد، غیر از عرب، دو هزار نفر از حبشی­ها را برای جنگ با مسلمین استخدام کرده بود.^[۵۹۸]
۱-۳-بیان شأن نزول آیات
از سعید بن جبیر نقل شده است که آیه‏ «إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا ینْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ لِیصُدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ …»^[۵۹۹] درباره ابو سفیان بن حرب در روز احد نازل شده است که دو هزار حبشی را علیه پیامبر صلّی اللّه علیه و آله برای قتال با اسلام اجیر کرد^[۶۰۰].
۱-۴-توجه به سیاق آیات
اصطلاح سیاق از اصول مهم تفسیر قرآن کریم است که از آن به عنوان اسلوب سخن، طرز جمله­بندی عبارات، و نظم خاص کلام و یا روند کلی سخن یاد می­ شود و حجیت دلالت سیاق و اصل قرینه بودن آن یکی از اصول عقلایی محاوره است که در همه زبان­ها به آن توجه می­ شود. مفسران قرآن کریم نیز ضمن توجه به جایگاه سیاق در تفسیر آیات، به تأثیر چشمگیر آن در تعیین معنای واژه ­ها و فهم مفاد آیات تصریح کرده ­اند.
زرکشی می­گوید: دلالت سیاق موجب روشن شدن مجمل و حصول یقین به عدم وجود احتمال خلاف و تخصیص عام و تقیید مطلق و تنوع دلالت می­گردد؛ و آن از بزرگترین قراینی است که بر مراد متکلم دلالت می­ کند و هر کس به این قرینه مهم بی­اعتنا باشد، دچار خطا شده و در مناظرات و گفتگوهای خود نیز به خطا خواهد رفت.^[۶۰۱] سعید بن جبیر به مسأله سیاق آیات توجه داشته و در تفسیر سوره مریم/آیه۲۴، می­گوید ضمیر فاعلی در فناداها به عیسی(ع) برمی­گردد؛ زیرا در آیه بعد می­فرماید: فاشارات علیه، سوره مریم/آیه۲۹ در اینجا سعید با توجه به سیاق و اتصال و انتظام آیات، مرجع ضمیر فاعلی در فناداها را حضرت عیسی (ع) ذکر می­ کند.^[۶۰۲]
۱-۵-لغت
سعید بن جبیر گاهی با بهره گرفتن از معنای لغوی کلمه به بیان و تفسیر آیه می ­پردازد. در تفسیر آیه ۱۲۵ سوره بقره در شرح معنا طائفین و عاکفین می­گوید: طائفین کسانی هستند که از آفاق به منظور اداء مراسم حج آمده­اند و مراد از عاکفین اشخاصی است که در مکّه اقامت دارند^[۶۰۳] در حالی که استاد وی ابن عباس در تفسیر این دو واژه می­گوید: منظور از عاکفین نمازگزاران و مراد از طائفین طواف کنندگان است.^[۶۰۴]
اندکی تأمل در تفسیر سعید بن جبیر و ابن عباس در شرح واژه طائفین و عاکفین روشن می­ کند که تفسیر سعید بن جبیر مطابق با معنای لغوی این دو واژه است؛ اما تفسیر ابن عباس بیشتر بیان مصداق آیه است. در تفسیر سوره بقره/آیه۲۶۰، نیز به لغت توجه داشته و می­گوید: فَصُرهُنَّ الیک یعنی پس پاره پاره کن. در بیان معنای نسک در سوره انعام/آیه۶۲، می­گوید منظور از نسک قربانی حج و عمره است. چنانکه علامه هم می­گوید: کلمه« نسک» به معنای مطلق عبادت است، و لیکن بیشتر در ذبح و یا قربانی­ای که به منظور تقرب به درگاه خدای سبحان ذبح می­ شود استعمال شده است.^[۶۰۵] با توجه به این سخن علامه در تفسیر المیزان روشن می­ شود که سعید بن جبیر علاوه بر درنظرگرفتن اصل معنای لغوی، به موارد استعمال واژه هم توجه داشته است.
برخی از مطالب تفسیری وی نشان می­دهد که سعید بن جبیر به لغات دیگر قبایل هم آشنا بوده است. به عنوان مثال در تفسیر جبت و طاغوت در آیه ۵۱/نساء، می­گوید: این کلمه در لغت اهل حبشه به معنی سحر(یا ساحر) است. ممکن است این کلمه در زبان عرب و اهل حبشه به یک معنی بوده باشد. یا اینکه عرب، کلمه را از حبشیان گرفته باشد.^[۶۰۶]
۱-۶-بیان مصداق
گاهی سعید بن جبیر در تفسیر آیات علاوه بر معنای لغوی، مصادیق آیه را بیان می­ کند. بسیاری از روایات تفسیری سعید بن جبیر که به دست ما رسیده است، تفسیر نیست بلکه بیان مصداق آیه است. در تفسیر آیه ۵۱/نساء می­گوید: جبت، ساحر و طاغوت، کاهن است.
در تفسیر آیه ۲۰۱/اعراف می­گوید: یکی از مصادیق آیه را در جبت و طاغوت بیان کرده و می­گوید: او مردی است که دچار خشم می­ شود و همین که متذکر شد، خشمش فرو می­نشیند.
و در تفسیر آیه ۳۹/توبه، تنها به ذکر مصداق بسنده کرده و می­گوید: منظور از آنها مردم فارس هستند.^[۶۰۷]
در تفسیر «فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ»^[۶۰۸] از ایشان نقل شده است: نماز واجب صبح را به جماعت برای پروردگار به جا آور و در منا شتر قربانی کن.^[۶۰۹]
۱-۷-توجه به روایات ائمه اطهار
سعید بن جبیر از اصحاب امام علی ­بن حسین(ع) است که در تفسیر خود برخی نکات و مطالب را از روایات ایشان گرفته است به عنوان مثال در تفسیرآیه ۱۹۶/بقره نظر ابن عباس را روایت نمی­کند بلکه تفسیر سعید بن جبیر هماهنگ با نظر و رأی امام سجاد(ع) است.
ابن عباس در تفسیر آیه بالا می­گوید: این قسمت از آیات برای بیان حکم لزوم و وجوب حج و عمره پس از بیان حکم وجوب جهاد آمده است و می­فرماید که اعمال حج و حدود و خصوصیات حج و عمره را انجام داده آنها را به پایان رسانید ولی مطابق نقلی از امیرالمؤمنین و علی بن حسین (ع) کلمه« اتمّوا» به معنای به پایان رسانید نیست بلکه به معنای « اقیموا» به پا دارید است.
سعید بن جبیر نیز با الهام از روایت امام علی(ع) و امام سجاد(ع) می­گوید حج و عمره را تا آخر آنچه دارند به پا دارید.
۱-۸-توجه به علوم قرآن چون ناسخ و منسوخ
سعید بن جبیر به علوم قرآن نیز توجه داشته و در تفسیر خود آیات محکم و متشابه و ناسخ و منسوخ را مد نظر داشته است. وی در تفسیر آیه ۸/ نساء می­گوید: این آیه منسوخ نیست. به آیات محکم و متشابه توجه داشته است. هر چند نامی از محکم و متشابه نبرده است؛ اما در برخی موارد می­گوید علم آن را ما نداریم. به عنوان نمونه در تفسیر حروف مقطعه در سوره بقره می­گوید: این حروف، مفردات پراکنده از اسم اعظم حق­اند که اگر کسی بتواند آنها را درست با هم ترکیب کند، اسم اعظم را خواهد فهمید مثلا از ترکیب رحمن «ن» و «حم» و « الرحمن» بدست می ­آید و همچنین حروف دیگر که تشکیل اسم­های دیگری را می­دهد؛ ولی ما این توانایی را نداریم.^[۶۱۰]
۱-۹-بیان مفردات قرآن
در ذیل «اهدِنَا الصِّراط المُستَقِیمَ» از وی نقل شده است که صراط مستقیم، یعنی راه بهشت؛ ^[۶۱۱] بنابراین می­توان گفت: سعید بن جبیر از بزرگان تابعین و اولین کسی است که به گفته طبرسی کتاب تفسیر قرآن را نگاشت.
تفسیر وی یک تفسیر ساده و بسیط از آیات است که می­توان آن را تفسیری روایی-اجتهادی دانست. اکثر آراء و نظرات سعید بن جبیر در تفسیر آیات، همان­هایی است که از استاد خود ابن­عباس آموخته است؛ بنابراین در اکثر موارد نظرات تفسیری وی مطابق با آراء ابن­­عباس است؛ در بسیاری از موارد هم آراء تفسیراش با روایات ائمه(ع)به­ ویژه امام علی و امام سجاد علیهما سلام یکی است.
می­توان گفت سعید بن جبیر در تفسیر آیات به مسأله قراءات، علوم قرآن چون ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه، لغت، روایات ائمه اطهار، اسباب النزول و بیان مصادیق توجه داشته است.
۲-روش­­های تفسیر مجاهد
کتاب تفسیر مجاهد، تفسیری به هم ناپیوسته و به ترتیب سوره‏ها- از سوره بقره تا سوره ناس وجود دارد^[۶۱۲]. این تفسیر در دو جلد (حدود هشتصد صفحه) است؛ اما همه‏ آیات قرآن تفسیر نشده. حاجی خلیفه در کشف الظنون کتابی به نام تفسیر مجاهد را نام می‏برد که سندهایی دارد؛ از جمله آنها طریق ابن ابی نجیح و ابن جریح است^[۶۱۳].
تفسیر وی دارای ویژگی­های ذیل است:
۱) آزاداندیشی در ارائه آرا و دیدگاه­ های عقلی؛^[۶۱۴] ۲) توجه به تشبیه و تمثیل؛^[۶۱۵] ۳) توجه به نکات عرفانی؛ ۴) ذکر فضایل امیرالمؤمنین علیه السلام (اگرچه بسیاری از اهل سنت نیز فضایل علی علیه السلام را نقل کرده‏اند).
مجاهد ضمن اینکه از شاگردان برجسته ابن عباس به شمار می‏رفت؛ در تفسیر قرآن کریم نیز آزاد اندیش بود و تفسیر را گسترش داد.^[۶۱۶] مهمترین ویژگی­های تفسیری مجاهد عبارتند از:
۲-۱- گستردگی اجتهاد و استنباط
هر چند که مجاهد از نزدیکترین اشخاص به ابن عباس به شمار می‏رود، امّا کمتر از دیگران حدیث از او نقل کرده است. علت اصلی کمی نقل به قدرت اجتهاد و استنباط شخصیت مجاهد برمی­گردد، مجاهد به اندازه‏ای در تفسیر قرآن کریم اجتهادش را به کار گرفت که بعضی از اندیشمندان علوم قرآنی او را از اولین کسانی به حساب آورده‏اند که تفسیر عقلی قرآن کریم را پایه گذاری نمودند.^[۶۱۷]
پسرش عبد الوهاب می‏گوید: «شخصی به پدرم گفت: آیا تو هستی که قرآن را تفسیر به رأی می‏کنی؟ پدرم گریست و به او گفت: بله من هستم که تفسیر را از چند ده نفر از اصحاب پیامبر آموختم.^[۶۱۸]
اجتهاد مجاهد را در برخی از موارد می‏توان از مخالفت با دیدگاه استادش ابن عباس به دست آورد. جریر بن حکم از قول سعید بن جبیر نقل کرده که ابن عباس درباره آیه‏ «وَ مَنْ یقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ‏»^[۶۱۹]، گفته است شخص وقتی که اسلام و شریعت اسلامی را شناخت و بعد از آن مؤمنی را از روی عمد کشت، جزای او جهنم است و توبه‏اش نیز پذیرفتنی نیست. حکم می‏گوید این را به مجاهد گفتم، او پاسخ داد که: «إلّا من ندم»^[۶۲۰]یعنی غیر از کسی که پشیمان شود.
او در تفسیر آیه‏ «ثُمَّ اجْعَلْ عَلی‏ کُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءاً».^[۶۲۱]گفته است: «ثمّ جعلهنّ أجزاءا علی کلّ جبل، ثمّ ادعهنّ یأتینک سعیا، کذلک یحیی اللّه الموتی، هو مثل ضربه اللّه لإبراهیم»^[۶۲۲]یعنی: هر یک از آن اعضا را بر سر کوهی قرار بده، و سپس آنها را فرا بخوان، که با شتاب به سوی تو خواهند آمد و اینگونه است که خداوند مردگان را زنده می‏کند؛ و این مثلی است که خداوند برای ابراهیم زده است.
۲-۲-دقت در تفاوت بین واژه‏های متشابه
مجاهد از جمله مفسرینی به شمار می‏رود که نهایت دقت را در برگزیدن واژه‏ ها برای تبیین مفاهیم قرآنی به کار گرفته است. آنچه به این اقدام مجاهد ارزش ویژه‏ای می‏بخشد، بیان تفاوت در بین واژه‏های متشابه است که ما برای روشن شدن مطلب به نمونه‏هایی از آن اشاره می‏کنیم:
او در تفسیر آیه‏ «وَ ظَلَّلْنا عَلَیکُمُ الْغَمامَ‏»^[۶۲۳] می‏گوید: «لیس بالسّحاب، هو الغمام الّذی یأتی اللّه فیه یوم القیامه لم یکن إلّا لهم.»^[۶۲۴]یعنی: منظور ابر نیست، بلکه آن غمامی است که خداوند متعال در روز قیامت فقط برای آنان می‏آورد.
در تفسیر آیه‏ «وَ لکِنْ کُونُوا رَبَّانِیینَ»‏^[۶۲۵] گفته است: «الربّانیون الفقهاء العلماء و هم فوق الأحبار.»^[۶۲۶]یعنی: ربانیون، فقهای دانشمندی هستند که شأنیت آنها بالاتر از احبار است. در تفسیر آیه‏ «فَلا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ»‏^[۶۲۷] عوام بن حوشب گفته است: «به مجاهد گفتم: «الشّفق» او در پاسخ گفت: نگو شفق چرا که شفق از خورشید است، بلکه بگو «حمره الافق» یعنی سرخی غروب.»^[۶۲۸]
در تفسیر آیه‏ «وَ الْأَرْضِ ذاتِ الصَّدْعِ»^[۶۲۹]‏ گفت: «الصدع: مثل المأزم غیر الاودیه و غیر الجرف.»^[۶۳۰]یعنی: مانند تنگه‏ایست که بین دو کوه واقع شده است و با دره و شکاف کوه تفاوت دارد.^[۶۳۱]
۲-۳- تفسیر بعضی از واژه‏ ها بر خلاف معنای مشهور آن
مجاهد در تفسیر قرآن و واژه‏های قرآنی همیشه از معانی نزدیک به الفاظ و مشهور آن استفاده نکرده است بلکه در برخی از اوقات معنایی که برای واژه‏ ها به کار گرفته، به حدی دور از ذهن است که مخالف با ظاهر واژه قرآنی به نظر می‏رسد؛ مثلا در تفسیر آیه‏ «وَ الْوَزْنُ یوْمَئِذٍ الْحَقُ‏»^[۶۳۲]گفت است: «الوزن: القضاء»^[۶۳۳]یعنی: وزن همان قضاء است. و در تفسیر آیه‏ «فَلا أُقْسِمُ بِمَواقِعِ النُّجُومِ»‏^[۶۳۴] می‏گوید: «هو محکم القرآن.»^[۶۳۵].
در تفسیر آیه‏ «وَ النَّجْمِ إِذا هَوی»‏^[۶۳۶] نجم را به نجوم تفسیر کرده‏^[۶۳۷] و در روایتی دیگر گفته است:

۱۰۰

۱۰۰

۱۰۰

۱۰۰

۱۰۰

۱۰۰

N

۰۰۰/۰

۰۰۰/۰

۰۰۰/۰

۰۰۰/۰

۰۰۰/۰

۰۰/۰

P

ج) شیوه نمره گذاری آزمون
این مقیاس شامل خود – ارزیابی از مهارتهای ایجاد ارتباط خود – توصیفی شیوه شکل دهی به دلبستگی های نزدیک است و مشتمل بر ۱۸ ماده است که توسط علامت گذاری روی یک مقیاس ۵درجه‌ای از نوع لیکرت که برای هر ماده (که از ۰= اصلاً ویژگی من نیست تا ۴= کاملاً ویژگی من است) سنجیده می شود. تحلیل عوامل ۳ زیر مقیاس ۶ ماده‌ای را مشخص می سارد:

وابستگی: میزانی را که آزمودنی‌ها به دیگران اعتماد می کنند و به آنها متکی می شوند (با توجه به این که در مواقع لزوم قابل دسترسی‌اند) اندازه گیری می کنند.
نزدیک بودن: میزان آسایش فرد را در رابطه همراه صمیمت و نزدیکی هیجانی را اندازه گیری می کند.
اضطراب: ترس از داشتن رابطه را در ارتباطها می سنجد.
کولینزورید بر پایه توصیفهایی که در پرسشنامه دلبستگی بزرگسال هازن و شیور در مورد سه سبک اصلی دلبستگی وجود داشت، مواد پرسشنامه خود را تدارک دیده‌اند. زیر مقیاس اضطراب (A) با دلبستگی نا ایمن اضطرابی – دو سو گرا مطابقت دارد و زیر مقیاس نزدیک بودن ©، یک بعد دو قطبی است که اساساً توصیفهای ایمن و اجتنابی را در مقابل هم قرار می دهد (فینی و نوللر، ۱۹۹۶).
بنابراین نزدیک بودن © در تطابق دلبستگی ایمنی بخش می باشد و زیر مقیاس (D) را می توان عکس دلبستگی اجتنابی قرار داد. مدت اجرای پرسشنامه کولینزورید (RAAS) بر اساس زمینه یابی انجام شده ۱۰ دقیقه در نظر گرفته شده است. اجرای این پرسشنامه می تواند به صورت فردی یا نیمه گروهی و یا گروهی صورت گیرد. برای نمره گذاری بر اساس دستورالعمل پرسشنامه، ۶ ماده مربوط به هر زیر مقیاس مشخص شده است.
با توجه به اینکه در مورد هر جمله در پاسخنامه، آزمودنی علامت خود را روی کدام تست زده باشد نمره وی مشخص می گردد. به این صورت که برای مربع های شماره یک تا پنج به ترتیب نمرات ۴-۰ در نظر گرفته شده است. مگر در مواردی که نمرات معکوس بایستی در نظر گرفته شود. که در این صورت برای مربع های ۱-۵ به ترتیب ۴، ۳، ۲، ۱، ۰ درج می شود. (عطار زاده، ۱۳۸۴).
اعتبار و روایی علمی پرسشنامه هویت شخصی (دکتر احمدی)
این آزمون توسط دکتر احمدی عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان ساخته شده است. برای ساختن آزمون هویت شخصی ابتدا معیارهای تشخیص بحران، بحران هویت از کتابهای تشخیصی از قبل مشخص گردید. این معیارها عبات بودند از:
اشکال در اهداف بلند مدت
تردید در انتخاب شغل
نداشتن الگوی مناسب برای رفاقت
نامتناسب بودن رفتار جنسی
اشکال در شناخت و معرفت دینی
عدم توجه به ارزشهای اخلاقی
رعایت نکردن تعهد گروهی
اختلال در تنظیم وقت
نداشتن الگوی مناسب برای تشکیل خانواده
داشتن دید منفی نسبت به خود. سپس برای هر معیار سؤال با درجات کم تا زیاد طرح گردید.
این آزمون پس از تنظیم به متخصصین دانشکده‌های علوم تربیتی دانشگاه اصفهان و آزاد اسلامی واحد خوراسگان داده شد و آنان روایی محتوایی آن را تایید نمودند. سپس آزمون برای ۶۰دانش‌آموز دبیرستانی اصفهان اجرا گردید. آنان قابل فهم بودن رسا و روشن بودن سؤالها و روایی سوری آن را تایید کردند. نمرات به دست آمده از این دانشجویان از طریق دو نیمه کردن (زوج و فرد) بررسی و پایایی آزمون %۷۸ بدست آمد. پژوهشگران مجدداً پرسشنامه را در بین ۳۰ دانشجو توزیع و ضریب همبستگی ۸۹/۰ را به دست آوردند. آنگاه با بهره گرفتن از ضریب پایایی اسپیرمن – براون ضریب پایایی آزمون هویت شخصی ۹۲/۰ محاسبه گردید (احمدی، ۱۳۷۳).
بر اساس بررسی رایانه‌ای مشخص گردید که کریمی (۱۳۷۵)، موسوی (۱۳۷۵)، رضوانی نژاد (۱۳۷۶)، رئیسی (۱۳۷۶)، اسماعیلی (۱۳۷۶)، موسوی (۱۳۷۷)، بیات (۱۳۷۸)، دلیفانی (۱۳۸۰)، جراره (۱۳۸۲)، پرهیزکار (۱۳۸۲) در تحقیق خود از این پرسشنامه استفاده کردند. (احمدی، ۱۳۷۳).
شیوه نمره گذاری آزمون
به این صورت است که انتخاب گزینه اول هر سوال نمره صفر دارد و نشانه نبودن اشکال هویتی است. انتخاب گزینه دوم با نمره ۱، گزینه سوم با نمره ۲، و گزینه چهارم با نمره ۳ نشان درجات ضعیف تا شدید بحران هویت در فرد است. نمره فرد با جمع زدن نمرات علامت زده شده به دست می آید. حداکثر نمره آزمون که نشان دهنده بالاترین میزان بحران هویت است برابر ۳۰ و حداقل نمره بحران هویت ۹ است. نمره ۹ به این دلیل است که نشانه بحران هویت بر اساس دارا بودن حداقل سه نشانه است و نمره ۳ نشانه ۹ می شود.
نمرات ۹-۰ نشانگر عدم بحران است و نمرات ۱۵-۹ بحران مرزی و متوسط است و نمرات ۳۰-۱۵ نشانگر بحران زیاد است. (احمدی، ۱۳۷۳).
۳-۷- روش اجرای پژوهش
به منظور اجرای پژوهش بعد از انتخاب تصادفی و محاسبه نسبی تعداد افراد نمونه در دانشگاه، به این دانشگاه مراجعه شد و پرسشنامه‌ها توزیع گردید، توضیحات لازم در باره هدف پژوهش و موارد مطرح شده در پرسشنامه‌ها و پاسخ به سؤالات احتمالی دانشجویان در رابطه با پرسشنامه‌ها داده شد. بعد از تکمیل پرسشنامه‌ها به جمع‌ آوری آنها و نمره گذاری و در نهایت تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته شد.
۳-۸- روش آماری تجزیه و تحلیل
برای نیل به اهداف پژوهش و تایید یا رد فرضیه‌های پژوهشی از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است. برای تحلیل داده‌های پژوهش از شاخص و روش های آماری (با توجه به متغیرها و بررسی نوع رابطه آنها) شامل:
میانگین، انحراف معیار و واریانس و درصد و ضریب همبستگی پیرسون و رگریسون استفاده شده است.

۲-۴٫ پلیمرهای مورد استفاده در بسته­بندی مواد غذایی
پلاستیک­ها با توجه به ساختار و نوع آن­ها به ۶ گروه تقسیم ­بندی می­‌شوند. این گروه­ ها شامل۱- پلی‌اتیلن^[۷] ۲- پلی‌پروپیلن^[۸] ۳- پلی‌استایرن^[۹] ۴- پلی‌اتیلن ترفتالات^[۱۰] ۵- پلی‌آمید^[۱۱] ۶- پلی‌وینیل کلراید^[۱۲] (PVC) می­ شود.
۲-۴-۱٫ پلی‌اتیلن (PE)
نقطه ذوب و دمای تبدیل شیشه‌ای این پلیمر به ترتیب ۱۴۰ و ۱۱۰- درجه سانتی‌گراد است. نام­های دیگر آن پلی­اتن، لوپولن، هولستان^[۱۳]، مارلکس^[۱۴]، ملتیلن^[۱۵] ، آرلتون^[۱۶] نوواکس^[۱۷] است و مونومر سازنده آن اتیلن می­باشد. حلال در تولوئن، سیکلوهگزان، زایلن بوده و دانسیته آن ۹۱۰/۰ تا ۹۶۵/۰ گرم بر سانتیمتر مکعب است. پلی­اتیلن در شعله می­سوزد و بعد از حذف شعله همچنان به سوختن ادامه می­دهد. شعله زرد متمایل به نارنجی با پایه آبی دارد. تقریبأ بدون دود می­سوزد. به راحتی در شعله چکه می­ کند. بوی سوختن آن شبیه شمع در حال سوختن (پارافین) است. شکل ۲-۴ ساختار پلی­اتیلن را نشان می­دهد.
شکل ۲-۴. ساختار پلی­اتیلن PE
تولید پلی­اتیلن
پلی­اتیلن (PE) با پلیمریزاسیون گاز اتیلن، تحت فشار و دمای بالا و در حضور کاتالیست تولید می­ شود. در طول واکنش مولکول­های اتیلن به صورت زنجیره­هایی به طول ۵۰ تا ۵۰۰۰۰ واحد (مونومر) تبدیل می­شوند و گاز اتیلن به یک ماده جامد سفید رنگ تغییر حالت می­دهد. پر کاربرد­ترین کاتالیزور برای تولید پلی­اتیلن زیگلرناتا^[۱۸] است که ترکیبی از آلکیل­های آلومینیوم و هالیدهای تیتان است. مهم­‌ترین ویژگی­‌های ذاتی پلی­اتیلن­‌های تجاری برای کاربرد­های اصلی عبارت‌اند از: ۱- چگالی۲- نمایه مذاب یا شاخص جریان مذاب (^[۱۹]MFI ) ۳- توزیع وزن مولکولی.

چگالی
چگالی انواع پلی­اتیلن‌ها در محدوده ۹۱/۰ تا ۹۶۵/۰ قرار دارد و علت اینکه آن را تا سه رقم اعشار ذکر می‌­کنند این است که ۰۰۳/۰ تغییر در چگالی باعث تغییر قابل توجهی در ویژگی‌ها می­‌شود. به طور کلی با افزایش چگالی، خطی بودن، سفتی، استحکام کششی، استحکام پارگی، دمای نرم شدن، شکنندگی، عمر خمشی، تمایل به ترک برداشتن افزایش می­‌یابد. پلی­اتیلن‌­ها بسته به چگالی، به گونه­ های اصلی به نام­های پلی­اتیلن با چگالی زیاد^[۲۰]، پلی­اتیلن با چگالی کم^[۲۱] پلی­اتیلن با چگالی کم خطی^[۲۲]، پلی­اتیلن با چگالی متوسط^[۲۳]، پلی اتیلن باچگالی بسیار زیاد^[۲۴] تقسیم می­‌شوند.
نمایه مذاب یا شاخص جریان مذاب (MFI) Melt Flow Index
کاربردی‌­ترین نشانه ارتباط دهنده ویژگی‌­های پلی­اتیلن، متوسط وزن مولکولی است. نمایه مذاب، وزن (گرم) پلی­اتیلنی است که در عرض ده دقیقه از میان یک روزنه ثابت در دمای ۱۹۰ درجه سانتی ­گراد بیرون می­‌آید، و این در حالی است که وزنه استانداردی بر روی پیستون محفظه رانش که حاوی سه گرم پلی­اتیلن است، قرار دارد. نمایه مذاب تا حدودی (اما نه دقیق) نسبت معکوس با گرانروی مذاب دارد. بنابراین با افزایش وزن مولکولی متوسط، کاهش می­‌یابد. نمایه مذاب بیشتر، نشان دهنده روانی بیشتر در دماهای فرآوری است. این نماد در اصل برای نشان دادن ویژگی‌های سیلانی (روانی) به عنوان معیاری از قابلیت اکسترود شدن است. به طور کلی با افزایش نمایه مذاب، استحکام کششی، مقاومت پارگی، دمای نرم شدن و چقرمگی پلی­اتیلن کاهش می­‌یابد.
توزیع وزن مولکولی
توزیع وزن مولکولی، وزن مولکولی به تعداد آن (Mw/Mn) نیز اثر بارزی بر روی ویژگی­ها دارد. با افزایش نسبت Mw/Mn استحکام کششی، دمای نرم شدن و چقرمگی کاهش می­‌یابد و شکنندگی و تمایل به ترک برداشتن افزایش می­‌یابد.
انواع پلی­اتیلن
ضمن انجام واکنش پلیمریزاسیون، تعدادی شاخه جانبی نیز در طول زنجیره اصلی ایجاد می­ شود که تفاوت تعداد و طول این زنجیره­های جانبی باعث به وجود آمدن چند نوع پلی­اتیلن می­ شود که در زیر به آنها اشاره می­ شود.
پلی­اتیلن باتراکم بالا (پلی­اتیلن سنگین یا پلی­اتیلن نرم) HDPE
هرگاه در طی فرایند پلیمریزاسیون پلی­اتیلن تعداد زنجیره­های جانبی کم و طول آنها کوتاه باشد (بین ۲ تا ۴ اتم) امکان نزدیک شدن زنجیره­های اصلی به یکدیگر و تشکیل ساختار بلوری (با سرد شدن مذاب پلی­اتیلن) به وجود می ­آید که به این نوع پلی­اتیلن، HDPE می­گویند.، بلورینگی این پلیمر ۸۰ تا ۹۵ درصد است و چگالی این محصول بالای ۹۴۱/. گرم بر متر مکعب می­باشد. این محصول در سال ۱۹۳۹ به صورت تجاری به بازار عرضه شد، این پلیمر در درجه حرارت ۱۸۰ تا ۲۰۰ درجه سانتی گراد و در فشاری بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ اتمسفر تولید و در درجه حرارت ۱۱۰ درجه سانتی ­گراد ذوب می­ شود. از مهم­ترین ویژگی­های HDPE که سبب کاربرد وسیع آن شده است می­توان به هزینه پائین تولید، فرایند پذیری آسان و نفوذ ناپذیری خوب در برابر رطوبت اشاره کرد از دیگر خواص آن می­توان به مطالب زیر اشاره کرد: اشیاء ساخته شده از این پلیمر دارای خواص عمومی خوب، حالت نرمش زیاد، سطح خارجی سخت، مقاومت الکتریکی خوب و بدون بو و مزه و دارای خواص شیمیایی مقاوم در برابر اسید ها، باز ها، الکل­ها و مقاومت کم در مقابل اتر، کتون، استر، روغن، چربی می­باشد. ازمعایب آن می­توان به نفوذ پذیری بالا در برابر اکسیژن، هیدروژن، بو، عطر­ها، نرمی و نقطه نرمی پائین اشاره کرد. کاربرد­های آن شامل ظروف خانگی، اسباب بازی، لوازم پزشکی، فیلم­ها و ظروف بستی­بندی، بطری­های قالب گیری شده دمشی و انواع قالب گیری تزریقی می­باشد (شکل۲-۵).
شکل۲-۵. HDPE
پلی اتیلن با تراکم پایین (پلی اتیلن سبک یا پلی اتیلن سخت) LDPE
هرگاه در طی فرایند پلیمریزاسیون پلی­اتیلن تعداد زنجیره­های جانبی زیاد و طول آنها متوسط و بلند باشد، امکان نزدیک شدن زنجیره­های اصلی به یکدیگر کاهش می­یابد و بی نظمی آنها (با سرد شدن مذاب پلی اتیلن) افزایش می­یابد که به این نوع پلی اتیلن، LDPE می­گویند.؛ بلورینگی این پلیمر ۵۰ تا ۷۰ درصد است و چگالی این محصول بین ۹۱۰/. تا ۹۲۵/. گرم بر متر مکعب می­باشد. این محصول در سال ۱۹۵۵ به صورت تجاری به بازار عرضه شد، این پلیمر در درجه حرارت ۵۰ تا ۸۰ درجه سانتی ­گراد و در فشاری بین ۱ تا ۴ اتمسفر تولید می­ شود. چون این پلیمر در فشار و درجه حرارت پایین تهیه می­گردد با صرفه­تر بوده و هزینه تولید کمتری دارد. این پلیمر در درجه حرارت ۱۳۰ درجه سانتی ­گراد ذوب می­ شود. مزایای آن همانند HDPE، هزینه تولید اندک، فرایند پذیری آسان و نفوذ ناپذیری خوب در برابر رطوبت است. سیل پذیری حرارتی LDPE و LLDPE در دمای بین ۱۰۶ تا ۱۱۲ درجه سانتی ­گراد است که این دما، پائین­ترین دمای نرمی پلیمرهای بسته­بندی معمول می­باشد از دیگر خواص شفافیت، تغییر طول زیاد و نرمی است. معایب آن شامل نفوذ ناپذیری کم در برابر گازها، نرمی، نقطه نرمی پائین و جریان سرد نسبتاً بالا، مقاومت خراش پائین، نفوذ بو بالا، جذب گرد و غبار (استاتیک) و مقاومت کم در برابر روغن است. حدود نیمی از LDPE و LLDPE مصرفی در بسته­بندی به صورت انواع فیلم که به دو روش دمشی و اکستروژن تولید می­شوند، مصرف می­ شود. ساخت انواع ظروف خانگی و بهداشتی مثل سطل، زنبیل، جعبه­های حمل و نقل، انواع اسباب بازی و انواع لوازم پزشکی و صنعتی از کاربردهای این پلیمر است. از دیگر کاربرد های LDPE می­توان به انواع قالب گیری­های تزریقی و دمشی برای تولید قطعات و ظروفی که نیاز به نرمی و انعطاف پذیری بالا دارند و همچنین مواردی که ظرف تحت فشار است نام برد (شکل۲-۶).
شکل۲-۶. LDPE
پلی­اتیلن نیمه متراکم (پلی­اتیلن سبک خطی) LLDPE
هرگاه در طی فرایند پلیمریزاسیون پلی­اتیلن تعداد زنجیره­های جانبی زیاد و طول آنها کوتاه باشد، پلیمر حاصل شده خواصی بین HDPE و LDPE (خواص به LDPE نزدیک تر است) را دارا می­باشد که به آن LLDPE می­گویند، بلورینگی این پلیمر ۵۰ تا ۷۰ درصد و چگالی این محصول تقریباً در محدوده چگالی LDPE (یعنی ۹۱۰/۰ تا ۹۳۰/۰ است (شکل۲-۷).
تفاوت LDPE و LLDPE به این صورت است که خواص خانواده LDPE مانند استحکام پارگی، مقاومت ضربه، کشش و انعطاف پذیری با افزایش چگالی کاهش می­یابد. هرگاه تعداد و طول زنجیره­های جانبی کاهش پیدا کند این امر سبب نزدیک شدن زنجیره­های اصلی به هم و کاهش بی­نظمی و افزایش بلورینگی و در نتیجه افزایش چگالی می­ شود. به عنوان مثال بین سختی و چگالی رابطه مستقیم وجود دارد یعنی با افزایش چگالی، سختی نیز افزایش می­یابد، همچنین مقاومت پائین LDPE در برابر روغن با افزایش چگالی بهبود می­یابد. فیلم پلی­اتیلن به تنهایی نمی­تواند خلاء را نگه دارد زیرا مقاومت آن در برابر نفوذ گازها کم است و این مشکل نیز در LLDPE با نزدیک شدن زنجیره­های اصلی به هم کمتر دیده می­ شود. محدودیت­های دیگر LDPE نظیر مقاومت خراش پائین، نفوذ بوی بالا، جذب گرد و غبار (استاتیک) و مقاومت کم در برابر روغن­ها نیز در LLDPE کمی بهبود می­یابد. از مهم­ترین کاربرد­های LLDPE فیلم­های استرچ است که برای نگهداری بارها در حمل و نقل استفاده می­ شود. اتیلن وینیل استات نیز یکی دیگر از مواد لفاف پیچی پر مصرف است. همچنین فیلم­های شرینگ نیز برای لفاف پیچی کلی محصولات و یا نگهداری چند واحد با یکدیگر برای حمل و نقل استفاده می­شوند.
شکل۲-۷. LLDPE
پلی­اتیلن با دانسیته متوسط MDPE
MDPE در تولید لوله­های پلاستیکی و اتصالات لوله کشی استفاده می­ شود.
پلی-اتیلن با وزن مولکولی بسیار بالا HMWPE
این پلیمر با وزن مولکولی ۳ تا ۶ میلیون، با بهره گرفتن از پلیمریزاسیون کاتالیزور متالوسن تهیه می­ شود. UHMWPE برای ساخت فیبر­های (الیاف) بسیار قوی برای جایگزینی کولار، برای استفاده در جلیقه­های ضدگلوله به کار می­رود. همچنین ورقه­های بزرگ این پلیمر، به جای یخ برای زمین­های یخی اسکیت و هاکی روی یخ استفاده می­ شود.
از مزایای پلی­اتیلن­ها به طور کلی ۱- قیمت پایین ۲- خواص الکتریکی مطلوب ۳- مقاومت شیمیایی بالا ۴- شفافیت مناسب در فیلم های نازک ۵- بدون بوی زننده و سمیت ۶- نفوذ ناپذیری خوب در برابر آب در هنگام استفاده در بسته بندی و در کاربردهای کشاورزی و ساختمانی است.
از معایب آن نیز می­توان به موارد ذیل اشاره کرد:
۱- مورد اکسیداسیون قرار می­گیرد؛
۲- در حالت توده، کدر می­ شود؛
۳- ظاهر شبیه به پارافین دارد؛
۴- مقاومت کم در مقابل خراشیدن دارد.
جدول۲-۳. اطلاعات دمایی و دانسیته انواع پلی­اتیلن

۳۴٫۹%

۸۷
۳۰٫۱%

۲۱
۷٫۳%

۲۸۹

معمولا پیامک هایم را بمدت طولانی ذخیره نگه می دارم.

۴۵
۱۵٫۶%

۴۸
۱۶٫۷%

۸۰
۲۷٫۸%

۸۰
۲۷٫۸%

۳۵
۱۲٫۲%

۲۸۸

اعتماد
مخاطبان رسانه ها، دارای علایق خاصی هستند، که در انتخاب رسانه مطلوب، نقش اساسی ایفا می کند. به عبارت دیگر، مخاطبان در پی آن هستند که آنچه را از جنس علایق شان است، در رسانه بیابند. با توجه به این اصل، برآورده نشدن خواست و علایق مخاطبان و نوعی بی توجهی به سلیقه آنان و به ویژه اتخاذ رویکرد اطلاع رسانی قطره چکانی از سوی رسانه ها، موجب شده تا در این میان، پیامک با توجه به ویژگی های منحصر به فردش، نقش و کارکردی بدیل را در این زمینه برعهده گیرد (شوقی،۱۳۸۵: ۱۳-۱۴ به نقل از کیا، ۱۳۸۹: ۱۲ ).
عملکرد سریع و فراگیر پیامک که حاصل کارکرد رسانه ای و ایجاد شبکه ی اجتماعی آن است، به کارکرد دیگری منجر می شود که ساخت پذیرش یا وجهه نظر است. در شرایط سلب اعتماد از رسانه های رسمی، بهترین موقعیت برای رسانه های جایگزین پیش می آید که با بهره گرفتن از ظرفیت های خود به ساخت دیدگاه عمومی درمورد مسائل گوناگون بپردازند. پیامک در این کارکرد، رسانه ای مردمی است که محتوایش، از پذیرش قابل قبولی برخوردار است ۲۰۰۲٫۱۷) Clift,).

محسن درباره این اخبار چنین نظر می دهد که: «اینها جهت می دهد به مغز . اینکه زبان طنز و شوخی با یک شخصیت سیاسی پیامی را بخواهند انتقال دهند، شاید اون لحظه بگوییم شوخیه جدی نگیر ولی بالاخره اثرگذاره. دفعه بعد که من می خواهم شوخی کنم این پیامک به یادم میاد. شاید وقتی بخواهم توی یک جمع کم نیاورم همین شوخی را من هم بگویم و خب شوخی شوخی جدی میشود. اگر راست باشد غیبت است و اگر دروغ باشد تهمت. درباره خبررسانی های سیاسی هم آدم باید به این فکر کند که این آدم که دارد خبر را به شما می دهد چرا پول دارد می گذارد حتما می خواهد به مغز شما جهت بدهد مرض که ندارد پیامک بدهد چه خوبش چه بدش….»
سمیرا اما می گوید : «پیامک بغیر از خرج پول چیزی برایم نداشت. یک چیزی که مد می شود، مثلا گیر دادن به (…) یا شخصیت های سیاسی و مذهبی مد می شود، غیر از اینکه فقط در جریان بودم دیگر چیزی نداشت. الان بغیر از اینکه فقط قرارهایمان را فیکس کنیم مزیت دیگری ندارد. البته این طنزها هم تا حدی مهمه آدمها رو بیدار می کنه شاید تو به چیزی فکر نکردی اما دیگری بهش فکر کرده و در اختیارت قرار میدهد این چیزها در بیداری خیلی تاثیر دارد بشرطی که خراب نکند اون طرز فکر و اعتقادات رو».
شقایق نظرش چیز دیگریست. او می گوید: «پیامک های سیاسی خوبند . ذهن ادم روشن میشه که چی اطرافمون میگذره.حسنا: قدرت نفوذ پیامکها بالاست .الان دیگر یک رکن از زندگی ارتباطی ما شده اند برای همین کاملا می توانند موثر باشند. شاید در کشورهای دیگر اینترنت این نقش را داشته باشد ولی بنظر من الان اولین وسیله ارتباطی ما موبایل هست و توی اون بیشتر از تماس، پیامک داره نقش بازی می کنه برای همین بنظر من کاملا موثره. چراکه خب در اینترنت واقعاً محدودیت وجود دارد و شما بخواهی از اینترنت استفاده کنی باید بشینی از لپ تاپ یا کامپیوتر استفاده کنی ولی موبایل همیشه همراهته همه جا تو خلوت، جمع، مترو، ماشین و… و استفاده از آن بسیار آسان است و معونه ای هم ندارد. مثلا شاید پدرو مادر بتوانند اینترنت را کنترل کنند (با قطع کردن یا تایم استفاده از لپتاپ و …) اما شما یک پیامک می فرستی و بعد پاک می کنی و هیچ کس هم نمی فهمد».
بهزاد: «وقتی پیامک از دستگاه نظام ما خارج میشه حالت تخریب کنندگی داره. این سرویس از مراجع بالا خیلی کنترل نمیشه .مسئولیتی در پی نداره. با پیامک می تونی موضوعی رو برای جامعه باب کنی و به دست میلیون ها نفر برسونی. پیامک می تونه جریان فکر جامعه رو عوض کنه. پیامک میتونه جنبه خوداگاهی داشته باشه تا مسئولین بیشتر خودشون رو جمع کنند.آگاهی رو بالا میبره مسئولین رو متوجه اشتباهاتشون می کنه و با زبان نمادین به اونا تذکر میده موثرتر و سازنده تره».
آمارهای بدست آمده از پرسشنامه نشان از آن دارند که بیش از ۴۳ % از پاسخگویان بر این باورند که دولت ایران بر فضای پیامک کنترل زیادی دارد و این سبب ناامنی کاربران این سیستم شده است. ۲۸٫۳ نیز بمیزان متوسطی موافق این امر بوده اند. در این میان نزدیک به ۳۰ % بمیزان اندکی این نظر را قبول داشته و یا کلاً آنرا رد کرده اند. قریب به ۳۶ % از پاسخگویان با این نظر که در پیامک بدلیل عدم فیلترینگ، میتوان وقایع زیادی را افشا کرد، مخالف بوده و یا موافقت اندکی داشته اند. ۳۲٫۴ % آنان این امکان را قبول داشته و این گویه را تائید کرده اند. ۳۱٫۷ % پاسخگویان نیز گزینه متوسط را ترجیح داده بودند.
درباره این فرض که برای زدن حرفهای ممنوعه جنسی یا طنزهای سیاسی و… فضای پیامک امنیت ندارد و باید به فکر عواقب بعدی ان بود؛ ۳۱٫۵ % موافقت اندکی با این نظر داشته و یا خلاف آنرا اعتقاد داشتند. ۳۳٫۲ % بمیزان متوسط و ۳۵٫۳ بمیزان زیاد و بسیار زیادی موافق این گویه بوده اند.
در ادامه همانگونه که در آمارها مشاهده می شود نزدیک به ۴۱% بر این اعتقادند که بدلیل عدم کنترل درست فضای پیامک، از این کانال برای تخریب چهره ها و شایعه سازی استفاده می شود و ۲۵٫۲ % خلاف این نظر را داشته اند و یا موافقت اندکی اعلام کرده اند. در این میان ۳۳٫۸ % نظری بینابین داشته اند. همانطور که در ادامه مشاهده می شود از میان پاسخگویان ۴۴٫۲ % مخالف ارائه اخبار حقیقی و صحیح در پیامکها هستند. ۱۶٫۷ % اما بر این نظرند که پیامک بدلیل عدم فیلترینگ، اخبار حقیقی و صحیح را در قالبهای مختلف طنز یا جدی ارائه می کند. ۳۹% نظری بینابین داشته اند.
جدول ۴۶ : توزیع پاسخگویان بر حسب ارزابی آنها از میزان امنیت پیامک

گویه ها

اصلا

کم

متوسط

زیاد

بسیار زیاد

جمع

دولت ایران بر فضای پیامک کنترل زیادی دارد و این سبب ناامنی کاربران این سیستم شده است.

۳۳
۱۱٫۸%

۴۵

چارچوب نظری الگویی است که فرد پژوهشگر بر اساس آن درباره روابط بین عواملی که در ایجاد مساله مهم تشخیص داده شده اند تبیین‎هایی فراهم می‎کند چارچوب نظری روابط بین متغیرها را روشن می‎کند،نظریه‎هایی را که مبانی این روابط هستند می‎پروراند و نیز ماهیت و جهت این روابط را توصیف می‎کند. در این تحقیق ابتدا مولفه‎های اساسی ارزش‎های مشتریان و میزان آمادگی آن‎ها برای پذیرش فناوری‎های نوین خدمات بانکی شناسایی می‎شوند. سپس این مولفه‎ها در قالب پرسش‎هایی در پرسشنامه در اختیار مشتریان بانک‎ها گذاشته می‎شود. پس از جمع آوری پرسشنامه، روایی و پایایی پرسشنامه و داده‎ها سنجیده می‎شود و سپس داده‎ها را وارد نرم افزار کرده و برای تایید مدل و شناسایی روابط بین مولفه‎ها اقدامات مقتضی وتحلیل‎های مناسب صورت خواهد گرفت.(سکاران،۱۳۹۱).

چارچوب نظری تحقیق حاضر برگرفته از مطالعه شوهاسوم^[۴] (۲۰۱۲) می‎باشد .متغیر مستقل در این مدل فناوری خویش خدمت می‎باشد که به مجموعه ای از خدمات اطلاق می‎گردد که در آن برای مشتریان امکان اجرای کل خدمات بدون کمک مستقیم کارمندان فراهم می‎گردد.(Shu-Hsum etal, 2012).ابعاد متغیر مستقل در این تحقیق ارزش مشتری و آمادگی مشتری می‎باشد.ارزش مشتری ناشی از ارزیابی ویژگی‎های کالا، عملکرد و مزایای ناشی از استفاده از خدمات خویش خدمت برای نیل به اهداف و مقاصد در موقعیت‎های استفاده است.(Shu- Hsum etal,2012).آمادگی مشتری نشان دهنده یک وضعیت ذهنی است که در آن مشتری در خود بسترهای لازم برای استفاده از فناوری‎ها و خدمات جدید خویش خدمت را حس نموده و به استفاده از آن تمایل مثبت نشان می‎دهد.(Shu-Hsum etal, 2012).استفاده آسان ، یکی از مولفه‎های مهم تاثیرگذار در استفاده از فناوری خویش خدمت است .به گونه ای که حداقل ابهام و پیچیدگی در فهم و کاربرد آن ادراک گردد(Shu-Hsum etal ,2012).سودمندی فرایند ادراک منافع بدنبال استفاده از یک نوع فناوری خویش خدمت به گونه ایست که شیوه انجام کار و نتایج حاصل از آن را بهبود بخشیده باشد.(Shu-Hsum etal,2012). هزینه‎های کاهش میزان صرف شده ( مانند پول، وقت ،زمان ،سلامت روانی و جسمی) حین استفاده از یک خدمت خاص است(Shu-Hsum etal ,2012).
خودکنترلی فرایندی است که به موجب آن فعالیتی بدون وابستگی به ارائه کننده خدمات و با حداکثر توانایی تخمین سودمندی، کنترل و مطلوبیت برونداد توسط مشتری انجام گردد.( Shu-Hsum etal, 2012).تداوم استفاده از فناوری رفتاری نهادی شده مشتری در استفاده از فناوری خویش خدمت است که به نحوی جایگزین دیگری برای آن نیست و بطور منظم استفاده از این خدمات را مدنظر قرار دهند.( ‎Shu-Hsum etal,2012).
مدل فرایند تحقیق با توجه به تعاریف به شرح زیر است:
فناوری خویش خدمت
خود کنترلی
کاهش هزینه­ها
سودمندی
استفاده آسان
ارزش مشتری
آمادگی پذیرش مشتری
تداوم استفاده از فناوری
‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎
‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎
‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ (نمودار۱-۱) مدل مفهومی‎تحقیق Shu-Hsum etal(2012)
۱-۶ فرضیه‎های تحقیق
۱)خودکنترلی بر ارزش مشتری تأثیر دارد.
۲)خودکنترلی برآمادگی پذیرش مشتری تأثیر دارد.
۳)کاهش هزینه‎ها بر ارزش مشتری تأثیر دارد.
۴)کاهش هزینه‎ها بر آمادگی پذیرش مشتری تأثیر دارد.
۵)سودمندی بر ارزش مشتری تأثیر دارد.
۶)سودمندی بر آمادگی پذیرش ‎مشتری تأثیر دارد.
۷)استفاده آسان بر ارزش مشتری تأثیر دارد.
۸)استفاده آسان بر آمادگی پذیرش مشتری تأثیر دارد.
۹)ارزش مشتری بر تداوم استفاده از فناوری تأثیر دارد.
۱۰)آمادگی پذیرش مشتری بر تداوم استفاده از فناوری تأثیر دارد.
۱۱)فناوری خویش خدمت بر تداوم استفاده از فناوری تأثیر دارد.
۱-۷ تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها
۱-۷-۱ متغیر مستقل
فناوری خویش خدمت: به مجموعه خدماتی اطلاق می‎گردد که در آن مشتریان امکان اجرای کل خدمات بدون کمک مستقیم کارمندان فراهم می‎گردد.(Shu- Hsum etal ,2012).
متغیرهای میانجی:
ارزش مشتری: ارزش مشتری ترجیح ادراک شده مشتریان ناشی از ارزیابی ویژگی‎های کالا، عملکرد و مزایای ناشی از استفاده از خدمات خویش خدمت برای نیل به اهداف و مقاصد در موقعیت‎های استفاده است ارزش مشتری ادراک از میزان ارزشی که کارفرما برای یک مشتری قائل است نیز تعریف شده است۲۰۱۲, Shu- Hsum etal).
آمادگی پذیرش مشتری: نشان دهنده یک وضعیت ذهنی است که در آن مشتری در خود بسترهای لازم برای استفاده از فناوری‎ها و خدمات جدید خویش خدمت را حس نموده و به استفاده از آن تمایل مثبت نشان می‎دهدShu- Hsum etal ,2012) ).
ابعاد متغیر مستقل:
استفاده آسان: فرایند بکار گیری فناوری خویش خدمت است، به گونه ای که حداقل ابهام و پیچیدگی در فهم و کاربرد آن ادراک گردد (۲۰۱۲, Shu- Hsum etal).
سودمندی: سودمندی فرایند ادراک منافع بدنبال استفاده از یک نوع فناوری خویش خدمت به گونه ایست که شیوه انجام کار ‎و نتایج حاصل از استفاده از آن را بهبود بخشیده باشد(۲۰۱۲, Shu- Hsum etal).
هزینه‎های کاهش: هزینه‎های کاهش عبارتست از میزان هزینه‎های مصروف(پول، وقت، زمان، سلامت روانی و جسمی) حین استفاده از یک خدمت خاص( ۲۰۱۲, Shu-Hsum etal).
خودکنترلی: خودکنترلی فرایندی است که به موجب آن فعالیتی بدون وابستگی به ارائه کننده خدمات و با حداکثرتوانایی تخمین سودمندی، کنترل و مطلوبیت برونداد توسط مشتری انجام گردد(۲۰۱۲, Shu-Hsum etal).
متغیر وابسته:
تداوم استفاده از فناوری: گرایش و رفتار نهادی شده ی مشتری در استفاده از فناوری خویش خدمت به نحوی است که جایگزین دیگری برای آن متصور نبوده و بطور منظم استفاده از این خدمات را مد نظر قرار دهد.(Shu-Hsum etal, 2012).
۱-۷-۲ تعاریف عملیاتی متغیرها
۱)فناوری خویش خدمت:در مطالعه حاضر این متغیر به وسیله پرسشنامه و با طیف لیکرت پنج گزینه ای اندازه گیری می‎شود.شاخص‎های اندازه گیری این متغیر عبارتند از سرعت ارائه ،راحتی کاربرد،اطمینان پذیری،لذت و کنترل پردازش،بکارگیری اطلاعات(. Shu-Hsum etal, 2012).
۲)ارزش مشتری:این متغیر به وسیله پرسشنامه و با طیف لیکرت پنج گزینه ای اندازه گیری می‎شود.شاخص‎های اندازه گیری این متغیر عبارتند از ارزش خدمات مالی مشتری،برتربودن ارزش خدمات مشتریان،با ارزش بودن مشتری(. Shu-Hsum etal, 2012).
۳)آمادگی پذیرش مشتری:این متغیر به وسیله پرسشنامه و با طیف لیکرت پنج گزینه ای اندازه گیری می‎شود.شاخص‎های اندازه گیری این متغیر عبارتند از انگیزه و توانایی جایگاهی،آمادگی برای پاسخگویی.( Shu-Hsum etal, 2012).
۴)استفاده آسان:این متغیر به وسیله پرسشنامه و با طیف لیکرت پنج گزینه ای اندازه گیری می‎شود. شاخص‎های اندازه گیری این متغیر عبارتند از ارائه خدمات سریع مشتریان،تسهیلات مورد نیاز،توانایی شخصی بالاتر،راحتی بیشتر از خدمات(. Shu-Hsum etal, 2012).
۵)سودمندی:این متغیر به وسیله پرسشنامه و با طیف لیکرت پنج گزینه ای اندازه گیری می‎شود.شاخص‎های اندازه گیری این متغیر عبارتند از سریع تر شدن فعالیت‎های مالی،امکانات راحتی جذاب. Shu-Hsum etal, 2012).
۶)هزینه‎های کاهش:این متغیر به وسیله پرسشنامه و با طیف لیکرت پنج گزینه ای اندازه گیری می‎شود.شاخص‎های اندازه گیری این متغیر عبارتند از صرفه جویی در هزینه،کاهش زمان. Shu-Hsum etal) 2012,).