۰٫۳۶۶
۰٫۲۲۲
۰٫۰۷۵
۰٫۱۱۶
۰٫۱۰۷
۰٫۱۱۳
بعد زیستمحیطی
۰٫۴۳۱
۰٫۳۲۹
۰٫۰۳۴
۰٫۰۶۳
۰٫۰۶۳
۰٫۰۸۰
اعداد جدول فوق برای هر گزینه برآیند امتیازهای گزینهی مدنظر در تمامی زیرمعیارها ( زیرمؤلفههای ) مربوطه میباشد. براین اساس مناسبترین گزینه برمبنای بعد اجتماعی استفاده از اتوبوس و مینیبوس بوده و پس از آن پیادهروی قرار دارد. دلیل این امر کیفیت پایین تسهیلات پیادهروی و دوچرخهسواری و ایمنی و امنیت پایین به هنگام استفاده از این شیوه ها میباشد.
مناسبترین گزینه برای بعد اقتصادی پیادهروی با اختلاف بسیار زیاد میباشد و کمترین ضریب اهمیت را شیوهی استفاده از اتومبیل شخصی دارد؛ چراکه هزینه های زیادی به استفادهکننده و دولت تحمیل مینماید.
مقایسه گزینه ها براساس معیار بعد زیستمحیطی همانند بعد اقتصادی میباشد؛ یعنی پیادهروی و دوچرخهسواری از این دیدگاه با اختلاف زیاد در صدر قرار دارند و اتومبیل شخصی کمترین امتیاز را داراست.
نمودار شماره ۶-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با معیارها
نمودار شماره ۶-۴ براساس داده های جدول ۱۲-۴ ترسیم شده و نشان میدهد که در بسیاری از موارد شیوهی پیادهروی و استفاده از دوچرخه با اختلاف زیاد، بیشترین امتیازها را دارا بوده و استفاده از موتورسیکلت و اتومبیل شخصی در پایینترین درجه قرار دارند. البته این شرایط برای هر گزینه برمبنای معیارهای مختلف، متفاوت بوده و دارای شدت و ضعف میباشد.
در ادامه نیز به تفصیل گزینههای مختلف براساس هر ۱۵معیار موجود در روش تحقیق حاضر مورد سنجش و مداقه قرار گرفته و بررسی خواهد شد.
نمودار شماره ۷-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه دسترسی اقشار مختلف
یکی از مهمترین مؤلفه های بعد اجتماعی، دسترسی اقشار مختلف به شیوه های مختلف حملونقل میباشد که در بسیاری از منابع معتبر نیز به آن اشاره شده است. این مؤلفه میزان در دسترس بودن شیوه های مختلف سفر برای تمام اعضای جامعه از جمله زنان، کودکان، سالمندان، افراد معلول و غیره میباشد براساس این عامل، طبق نمودار ۷-۴ پیادهروی با وزنی معادل ۰٫۲۶۳ بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داده و پس از آن شیوه های حملونقل عمومی و نیمهعمومی بیشترین امتیاز را دارا میباشند. گزینههایی چون موتورسیکلت و دوچرخهسواری نیز براساس این مؤلفه، در انتهای لیست قرار دارند؛ چراکه براساس فرهنگ غالب ما زنان که نیمی از جامعه را شامل میشوند به این گزینه ها دسترسی مستقیم نداشته، افراد مسن و معلولین نیز شرایط مشابهی را در این زمینه خواهند داشت.
نمودار شماره ۸-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه ایمنی ( میزان جراحات و مرگومیر)
مؤلفهی بسیار مهم بعدی که گزینههای سفر برمبنای آن سنجش شده و بهصورت زوجی مقایسه شدهاند، میزان جراحات و مرگومیر سفر باهریک از شیوه های سفر ( این عامل معکوس مفهوم ایمنی سفر میباشد) میباشد. به این دلیل که این عامل یک مفهوم منفی میباشد ( به این معنا که هرچه میزان جراحات و مرگومیر کمتر باشد مطلوبتر میباشد ) این مفهوم در پرسشنامه لحاظ شده است؛ به این صورت که هرچه میزان این عامل در هر شیوه حملونقل کمتر باشد امتیاز بالاتری دریاقت نموده است.
براین مبنا براساس نمودار ۸-۴ استفاده از حملونقل عمومی ( اتوبوس و مینیبوس ) با ضریب اهمیت ۰٫۲۹۸ ایمنترین گزینه سفر در نیشابور شناخته شد و پس از آن پیادهروی در رتبه دوم قرار دارد. استفاده از موتورسیکلت و دوچرخه نیز بهعنوان گزینههایی که کمترین میزان ایمنی را دارا هستند معین شد؛ چرا که به هنگام استفاده از این شیوه ها افراد کمتر به مسائل ایمنی، از جمله استفاده از کلاه ایمنی و غیره، توجه کرده و در اثر تصادفات بیشترین میزان جراحت و مرگومیر را در درون شهر خواهند داشت.
نمودار شماره ۹-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه امنیت اجتماعی
طبق برآوردهای انجام شده و تحلیلهای نرمافزاری حاصل از نظر اعضای گروه که در نمودار ۹-۴ آمده، دو شیوه حملونقل عمومی و اتومبیل شخصی بالاترین میزان امنیت اجتماعی را در بین سایر گزینه ها دارا میباشند و استفاده از موتورسیکلت و دوچرخه کمترین ضریب اهمیت را در ارتباط با این مؤلفه دارند. هرچند انتظار میرود که استفاده از اتومبیل شخصی ضریب اهمیت بیشتری نسبت به حملونقل عمومی داشته باشد، اما امکان دارد پاسخدهندگان دو مؤلفهی ایمنی و امنیت را با هم اشتباه گرفته باشند .
نمودار شماره ۱۰-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه ترجیح مردم به استفاده
یکی از اصلیترین اهداف هر برنامهای، داشتن قابلیت اجرا و اجرایی شدن برنامهی مذکور میباشد. یکی از راه های نیل به این هدف شناسایی و توجه به خواسته ها و تمایلات مردمی که تحت تأثیر برنامه قرار میگیرند، خواهد بود. بنابراین مؤلفه ترجیح مردم به استفاده ( میزان پذیرش اجتماعی ) باید بهگونهای خاص در تمام مراحل مدنظر باشد. با توجه به امکانات و تسهیلاتی که استفاده از اتومبیل شخصی ارائه مینماید - چه امکانات و تسهیلات درون وسیله نقلیه چه امکانات بیرونی ( طی چند دهه گذشته شهرسازی در خدمت اتومبیل بوده نه انسان و توسعه های شهری براین مبنا انجام شده است ) – براساس نمودار ۱۰-۴ این گزینه بالاترین ضریب اهمیت را از نظر ترجیح مردم به استفاده در نیشابور به خود اختصاص داده و پس از آن تاکسی ( حملونقل نیمهعمومی ) قرار دارد. گزینههایی نیز چون دوچرخهسواری و موتورسیکلت از همه کمتر مورد استقبال قرار میگیرند. البته باید توجه داشت که با ایجاد یکسری زیرساختها و پیش‌نیازها و البته فرهنگسازی در این مؤلفه و اولویتهای مرتبط با آن میتوان تغییراتی ایجاد کرد.
نمودار شماره ۱۱-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه حفاظت از فرهنگ سنتی نیشابور
نیشابور شهری است با سابقه فرهنگی غنی است؛ این شهر و بهطور کلی منطقه خراسان بهدلیل برخورداری از موقعیت مساعد طبیعی و غیره جزء اولین مراکز سکونتگاهی اقوام آریایی پس از ورود آنها به ایران بوده است ( رایفن، ۱۳۸۹: ۱۵۹ ) شهر کهن نیشابور، پایتخت فرهنگی ایران در سدههای میانی اسلام تا دوره تسلط اقوام مغول بر ایران بوده است. شهر نیشابور با توجه به موقعیت مناسب آبوهوایی و قرارگیری آن بر مسیر راه ابریشم، از هزاران سال قبل استعداد اقامت و سکونت اقوام مختلف را داشته است. براساس یافته های باستانشناسان نیشابور در نیمه دوم هزارهی سوم پیش از میلاد، مرکز بزرگ و شکوفای فرهنگ و هنر بوده است. زیستگاههای متعدد دوران تاریخی نیشابور نیز دلالت بر آبادانی این شهر در آن عصر دارد و فراوانی آثار تمدن دوران ساسانی در اطراف نیشابور بر اهمیت آن در دوران ساسانیان تأکید میکند ( مشاوران تدبیرگران، ۱۳۹۲ ).
براساس ۱۱-۴ در ارتباط با مؤلفه حفاظت از فرهنگ سنتی، چون گزینههای پیادهروی و در درجه بعد دوچرخهسواری در گذشته نیز بسیار مورد استفاده قرار میگرفته و با فرهنگ و هویت ایرانی-اسلامی و شهرسازی سنتی ما عجین بوده است، در این پژوهش نیز بالاترین ضریب اهمیت را از آن خود کردهاند. کمترین ضریب اهمیت در ارتباط با این مؤلفه نیز به موتورسیکلت و اتومبیل شخصی اختصاص یافته است.
نمودار شماره ۱۲-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه میزان راحتی سفر
راحتی سفر سبب میشود که گرایش مردم به استفاده از یک شیوه حملونقلی بیشتر شده یا کمتر گردد، بنابراین مؤلفه بعدی که مورد مطالعه قرار گرفته کیفیت تسهیلات شیوه های مختلف سفر و درنتیجه میزان راحتی با هر یک از شیوههاست. براساس نمودار شماره ۱۲-۴ از دید پاسخدهندگان، استفاده از تاکسی ( حملونقل نیمهعمومی ) راحتترین شیوه سفر برای نیشابور میباشد. پس از آن اتوبوس و مینیبوس ( حملونقل عمومی ) و با اختلاف بسیار جزئی استفاده از اتومبیل شخصی قرار دارند؛ شاید دلیل آن بهنوعی عدم مسئولیت فرد استفادهکننده در شیوه استفاده از تاکسی و اتوبوس باشد. کمترین ضریب اهمیت در رابطه با این مؤلفه نیز از آن موتورسیکلت میباشد.
نمودار شماره ۱۳-۴: امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه نرخ سرمایهگذاری از دیدگاه کاربر /استفادهکننده
اولین مؤلفهی اقتصادی که در اینجا مورد بررسی قرار میگیرد، میزان سرمایهای است که افراد برای استفاده از هریک از شیوه ها ( گزینه ها ) باید بپردازند، هرچه این میزان کمتر باشد مناسبتر بوده و ما را بهسمت حملونقل پایدار رهنمون خواهد نمود. در نمودار شماره ۱۳-۴ مشاهده میشود که بیشترین ضریب اهمیت از این لحاظ ( کمترین هزینه سرمایهگذاری اولیه ) مربوط به شیوه های حملونقل غیر موتوری ( پیادهروی و سپس دوچرخهسواری ) و کمترین ضریب اهمیت را نیز گزینه استفاده از اتومبیل شخصی دارا میباشد.
نمودار شماره ۱۴-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه نرخ سرمایهگذاری از دیدگاه دولت/متولیان امر
از دیدی دیگر نیز میتوان میزان سرمایه اولیه برای هر شیوه را مد نظر قرار داد و آن هنگامی است که به جای افراد، میزان سرمایهگذاری دولت یا متولیان امر در هر شهر را مورد توجه قرار داد. منظور از هزینه های اولیه و سرمایهای هزینههایی است که دولت ( متولیان ) باید برای خرید خود وسایل و البته فراهم نمودن زیرساختها برای استفاده از هریک از شیوه ها بپردازد . در نمودار شماره ۱۴-۴ دیده میشود که در این زمینه حملونقل غیر موتوری ( پیادهروی و دوچرخهسواری ) دارای کمترین نرخ سرمایهگذاری از طرف متولیان ( بیشترین ضریب اهمیت ) بوده و اما بیشترین نرخ سرمایهگذاری دولت در زمینه استفاده از اتومبیل شخصی میباشد.
نمودار شماره ۱۵-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه میزان هزینه نگهداری و استفاده از دید کاربر/استفادهکننده
هزینه های نگهداری و استفاده که هزینه های سوخت، تأمین فضا، تعمیر و نگهداری و غیره در هر یک از شیوه های حملونقل را شامل میشود نیز از دو دیدگاه کاربران یا استفادهکنندگان و دولت یا متولیان امر مورد پرسش و بررسی قرار گرفته است. نمودار شماره ۱۵-۴ نشان میدهد که گزینههای پیادهروی و دوچرخهسواری ( حملونقل غیرموتوری ) از نظر پاسخدهندگان، کمترین هزینه نگهداری و استفاده را برای استفادهکنندگان در پی داشتهاند و بنابراین بیشترین ضریب اهمیت ( وزن ) را به خود اختصاص دادهاند. استفاده از اتومبیل شخصی نیز در بین گزینه ها بیشترین هزینه استفاده و نگهداری را برای افراد داشته، بنابراین دارای کمترین ضریب اهمیت میباشد.
نمودار شماره ۱۶-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه میزان هزینه نگهداری و استفاده از دید دولت/متولیان امر
