مدل سیستم باز
ابزار:
انطباق /انعطاف /آمادگی
اهداف:
رشد،کسب منابع
مدل روابط انسانی
ابزار:
انسجام ،روحیه
اهداف :
رشد منابع انسانی با تاکید بر آموزش و رشد

خارجی
ابزار :
برنامه ریزی ،هدفگداری
اهداف :
بهره وری ،کارایی
مدل هدف عقلا نی
داخلی
ابزار :
مدیریت اطلاعات و ارتباطات
اهداف :
ثبات ،کنترل
مدل فرایند داخلی

جدول ۲-۵: چهار مدل اثر بخشی سازمانی بر اساس رویکرد کویین و رورباف
۲-۴-۲-۹)کنترل انعطاف پذیری
در زمینه بررسی و تحلیل اثر بخشی سازمانی می توان به مدل ترکیبی هدف و منبع سیستم توجه داشت .اثر بخشی در مدل هدف بر حسب رسیدن اهداف قابل دست یابی تعریف می شود که به تجهیزات و امکانات فیزیکی ،انرژی نیروی انسانی ،کارکنان و تکنولوژی که می تواند با منابع دیگر مبادله شود،مربوط است .مدل تامین منابع که مبتنی بر مفهوم سیستم است ،برای عملکرد موزون عناصر ارزش زیادی قایل است .یعنی توانایی سازمان نسبت رابه انطباق ،رهبری سازمان ،تصمیم گیری و فراگردهای ارتباطات .پارسونزبه دو اعتبار به تحلیل نظام اجتماعی می پردازد.اول آنکه با کارکردها و مجموعه فعالیت هایی روبرو هستیم که با روابط نظام اجتماعی با محیطش ارتباط دارد(درونی ).دوم آنکه برای تحقق وظایف و کارکردها ،بایستی به تمایز میان هدف ها و ابزار (وسایل و امکانات )توجه داشت که این فرق گذاری متناظر با کارکردهای مصرفی و ابزاری می هباشد.کارکردهای مصرفی برای رسیدن به هدف های نظام اجتماعی لازمندو کارکردهای ابزاری برای جست و جو و استفاده از وسایل به کار می رود.دو اعتبارو شیوه ی طرح موضوع نیاز ها و کارکردهای نظام اجتماعی با اصطلاحات بیرونی ،درونی ،هدف ،وسیله بر یکدیگر منطبق هستندو مکمل یکدیگر می باشند.در نتیجه استفاده ی همزمان از این دو اعتبار و تمایز گذاری می توان تصور کرد که لازمه ی ادامه ی حیات نظام اجتماعی ،تحقق چهار کارکرد ضروری می باشد.در نزد پارسونز ،بقای سیستم اجتماعی به عملکرد چهار کارکرد حساس بستگی دارد.این کارکردها برای شناسایی منابع سیستم بنیادی است و می تواند اهداف سازمانی به شمار رود همه ی سیستم های اجتماعی باید این چهار مشکل کارکردی را حل کنند:انطباق ،کسب هدف ،یگانگی ،حفظ الگوها .انطباق به نیاز سیستم برای کنترل محیط خود مربوط است ،مثل نو آوری و خلاقیت .کسب هدف ،به منزله ی به منزله ی پاداش برای سیستم اهداف است .این سیستم ،مقاصد خود را تعیین می کندو منابع خود را مانند تعهد سازمانی برای کسب اهدافش بسیج می نماید .یگانگی به انسجام وحدت اجتماعی در داخل سیستم اشاره می کند،مثل رضایت شغلی کارکنان .حفظ الگوها عبارتست از حفظ سیستم ارزشی مانند الگوهای ارزشی و فرهنگی سیستم .سازمان های اثر بخش ،به تعهد زیاد و رفتار مناسب مدیران و کارکنان برای تقویت هنجارها و ارزش های مفید نیاز دارد.ن(مودار های ۱-۲و۱-۳ ).هوی و میکسل برای انجام کارهای پژوهشی ،در راستای الگوی ترکیبی یاد شده (رویکرد کارکردهای چهار گانه ی نظام اجتماعی پارسونز)،پیشنهاد می کنند که بایستی به چهار ویژگی توجه داشت :

الف )بعد زمان (کوتاه مدت ،میان مدت ،دراز مدت )
ب)سطوح سازمانی (فرد،محیط درونی سازمان ،محیط بیرونی سازمان )
ج)مسولان (مدیران و سرپرستان )
د)معیارهای چند گانه .
تلاش عمده ی هوی و میکسل برای ارائه چارچوب نظری و پژوهشی در باره ی معیار های چند گانه است . استدلال آنها این است که اثربخشی سازمانی یک مفهوم چند بعدی است .از این رو در رویکرد ترکیبی هدف و منابع سیستم ،باید نشانه های اثر بخشی برای هر یک از مراحل سیستم باز (شامل درونداد، برونداد، تبدیل )استخراج شوند.هوی و میکسل با توجه به معیار های اثر بخشی در مطالعات کمپبل استیرز ،به معرفی ملاک های اثر بخشی سازمانی بر اساس چهار کارکرد نظام اجتماعی پارسونز می پردازد(هوی و میکسل ،۱۳۸۲).پاول مات (۱۹۷۲)با بهره گرفتن از مدل چهار کارکرد ضروری نظام سیستم اجتماعی، پارسونز به طراحی و ساخت پرسشنامه ی اثر بخشی سازمانی اقدام کرده است که اجزای ابزار یاد شده شامل کمیت و کیفیت محصول ،کارایی ،قابلیت انطباق و انعطاف می باشند.
جدول ۲-۶:-مولفه های چهار گانه ی اثر بخشی با تکیه بر رویکردهای چهار گانه ی نظام اجتماعی پارسونز(هویات ال ،۱۹۹۰).

G
کسب هدف
A
انطباق

I