این دوره به طور معمول اطلاعاتی را در مورد سرمایه گذاری مخاطره آمیز، اکتساب و خرید شرکت های دیگر، انواع ماهیت قانونی شرکت، چگونگی حمایت از اندیش هها، زوایای مالیاتی و نمونه های تاریخی ایجاد شرکت های نوپا ارائه می دهد.
رشد سریع فعالیت های کارآفرینی و نقش چشمگیر دانش در “اقتصاد نوین” موجب پدید آمدن دگرگونی در دانشگاه ها در زمینه فرهنگ، سیاست، اقتصاد و ب هخصوص آموزش مؤثر در مورد کارآفرینی شده است. در یک تعریف ساده، آموزش کارآفرینی فرآیندی نظا ممند، آگاهانه و هدف گراست که طی آن افراد غیرکارآفرین ولی دارای توان بالقوه، ب هصورتی خلاق تربیت می گردند. در واقع، آموزش کارآفرینی فعالیتی است که از آن برای انتقال دانش و اطلاعات مورد نیاز در جهت کارآفرینی استفاده می شود و افزایش، بهبود و توسعه نگرش ها، مهارت ها و توانایی های افراد غیرکارآفرین را در پی خواهد داشت ۲ و باورها و ارزش های دانشجویان را در جهت ایجاد فرهنگ کارآفرینی شکل می دهند.

امروزه در اکثر دانشگاه های کشورهای پیشرفته آموزش و ترویج کارآفرینی جزو برنامه های مهم این دانشگاه ها قرار دارد؛ این دانشگاه ها سعی می کنند با تجاری کردن دانش، علاوه بر توسعه منابع مالی دانشگاه، دانشجویان را نیز بسوی استفاده از دانش آموخته شده در راه کسب درآمد و سود حاصل از آن سوق دهند. بنابراین یک ضرورت است که ماموریت، اهداف، برنامه ها و فعالیت های دانشگاهی در موقعیت کنونی رویکردی کارآفرینانه داشته باشند.
از زمان پیدایش و شکل گیری دانشگاه ها، ماموریت و وظیفه اصلی آنان حفظ و انتقال دانش بوده است. در این دوران دانشگاه ها با تربیت متخصص به نیازهای جامعه از نظر تامین افراد مورد نیاز پاسخ می دادند. اما با رشد و پیشرفت جامعه و افزایش تعداد تقاضا برای ورود به دانشگاه و در نتیجه افزایش میزان فارغ التحصیلان، ماموریت دانشگاه فراتر از آموزش و تربیت نیروی متخصص شد؛ به طوری که از دانشگاه بخاطر افزایش تعداد فارغ التحصیلان و یا حتی تعداد دانشگاه ها نسبت به قبل این انتظار و توقع بوجود آمد که نقش و ماموریت خود را تغییر داده و با پژوهش در جامعه برای مشکلات و مسائل آن راه حل مناسب ارائه دهد. در این زمان که از آن می توان به اولین تحولات دانشگاهی نام برد؛ علاوه بر حفظ و توسعه دانش که در ماموریت قبلی نیز وجود داشت؛ دانشگاه ها با رویکردی پژوهش محور در جامعه فعالیت کردند که در نتیجه آن فناوری جهت رفع نیازهای جامعه تولید و توسعه یافت.
با این وجود در دهه اخیر بخاطر جهانی شدن و تبع آن رقابتی شدن فعالیت های دانشگاه ها و قوی تر شدن دانشگاه های خصوصی و کمرنگ شدن حمایت های مالی دولت ها از دانشگاه ها بخاطر تمرکز زدایی، دانشگاه ها به سمتی در حرکت اند که بتوانند از نظر اقتصادی نیز فعالیت های خود را توجیه کرده و یا خودتشان بتوانند به عنوان بنگاه های اقتصادی نیز عمل نمایند (یمنی، ۱۳۸۱، ص۳۹). به همین خاطر دانشگاه ها سعیشان بر این است که دانش و علم خود را تجاری و سرمایه ای نمایند. پس در این رویکرد از دانشگاه و فارغ التحصیلان آن انتظار می رود که دانش خود را بتوانند به کسب و کار تبدیل کنند تا از این طریق هم منابع مالی خود را تامین و قوی کرده و هم باعث رشد و پیشرفت اقتصاد جامعه گردند. پتانسیل و نقش های واقعی دانشگاه ها در توسعه اقتصادی از مدت ها قبل مورد بحث واقع شده است. به عنوان مثال چندلر بر این اعتقاد است که همکاری عمیق و نزدیک بین دانشگاه های فنی و شرکت ها در آلمان باعث شده است که شرکت های آلمانی به عنوان پیشروترین و برجسته ترین شرکت های صنعتی در دنیا مطرح باشند.
تجارب کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که کارآفرینی برای توسعه مناطق و بخش های مختلف یک کشور ضروری می باشد. بنابراین می توان با برانگیختن افراد جامعه به سوی کارآفرینی با بهره گرفتن از تشویق ها و اهرم های مختلف، تعداد کسب و کارها را افزایش داد. دانشگاه به عنوان یک نهاد محوری در جامعه، می تواند در توسعه و ارتقای کارآفرینی نیز مشارکت حیاتی داشته باشد.
۲-۴-۱ زمینه تاریخی آموزش کارآفرینی
کتز (۲۰۰۳) تاریخچه آموزش کارآفرینی به ترتیب رخدادهای زمانی در آمریکا را از سه حیطه مورد بررسی قرار داده است: دوره های برگزار شده، عناصر زیر ساختاری و مطالبی که در این زمینه انتشار پیدا کرده است. از جمله یافته های وی چنین است: در سال ۱۸۷۶ نظریه دستمزد فرانسیس والکر منتشر شد. (اولین کار اصلی که توسط یک فرد علمی و دانشگاهی، کارآفرین را مورد توجه قرار داده است). وی در کتاب اقتصاد سیاسی که در سال ۱۹۸۴ منتشر کرد، مدل کارآفرینی اش را بیشتر توسعه داده است. والکر یک نظریه پرداز با نفوذی بود که اولین رئیس انجمن اقتصاد آمریکایی به حساب می آید. وی همچنین به تصویب قانون هچ در همان سال اشاره می کند که نقش مهمی در توسعه کارآفرینی داشته است.
می توان گفت که کتز^[۹] (۲۰۰۳) کاملترین مطالعه را در زمینه گاه شناسی آموزش کارآفرینی انجام داده است. اگر چه وی در ادبیات پژوهش به عصر کشاورزی و تجربیات قبل از ۱۸۷۶ که در زمینه آموزش فعالیت های کسب و کار شده است توجه نموده است؛ با این وجود، طبق مطالعات وی سابقه آموزش کارآفرینی در دانشگاه هاروارد به سال ۱۹۴۷ بر می گردد. از نظر براش و همکارانش نیز سابقه آموزش کارآفرینی در آمریکا به سال ۱۹۴۷ بر می گردد که توسط مایلز مک در دانشگاه هاروارد طراحی و تدریس شده است.
در واقع می توان گفت که آموزش کارآفرینی به عنوان یک مزیت برتر در دانشکده های مدیریت بازرگانی از اوایل دهه ۱۹۷۰ شروع شده است. دانشگاه کالیفرنیای جنوبی اولین دوره MBA را در مرکز کارآفرینی در سال ۱۹۷۱ و دوره کارشناسی را پس از آن در سال ۱۹۷۲ شروع کرده است. رشته علمی کارآفرینی از همینجا ریشه گرفته است. در اوایل دهه ۱۹۸۰ نزدیک به ۳۰۰ دانشگاه در آمریکا دوره هایی در زمینه کارآفرینی و کسب و کار کوچک داشته اند و در دهه ۱۹۹۰ این مقدار به ۱۰۵۰ دانشگاه افزایش یافته است. بنابراین به جرات می توان گفت ظهور واقعی آموزش کارآفرینی از دهه ۱۹۸۰ بوده است.
امروزه آموزش کارآفرینی در تمامی دانشگاه های دنیا تقریبا فراگیر شده است، بطوری که نزدیک به ۲۰۰۰ دانشگاه در آمریکا کارآفرینی را آموزش داده و ۴۴ مجله معتبر بین المللی و بیش از صدها کتاب با عنوان کارآفرینی انتشار پیدا می کنند. (کتز، ۲۰۰۳). کارآفرینی هم در دنیای کسب و کار و هم در دانشگاه ها رونق بسیاری گرفته است. دوره ها، رشته ها و دانشکده های کارآفرینی روز به روز افزایش پیدا می کند. افزایش اهمیت کارآفرینی و رشته های مرتبط به آن نیز (کسب و کارهای کوچک و خانوادگی، کارآفرینی سازمانی و غیره) را می توان در افزایش پست های سازمانی اختصاص داده شده در این زمینه (کرسی یا استادی) را در کارآفرینی و رشته های مرتبط با آن نیز مشاهده کرد.
افزایش مشهوریت کارآفرینی در دانشگاه ها را می توان در رشد قابل ملاحظه داوطلبان شغلی و پست های هیئت علمی کارآفرینی نیز مشاهده کرد. فینکل^[۱۰] و دیدز ^[۱۱](۲۰۰۱) در مطالعاتشان افزایش داوطلبین مشاغل ستادی کارآفرینی در دانشگاه های آمریکا را از ۳۵ در سال ۱۹۹۰ به ۶۸ در سال ۱۹۹۸ و به ۲۲۸ در سال ۲۰۰۰ گزارش نموده اند. علی رغم افزایش بی سابقه و دور از انتظار در این رشته، هنوز کارآفرینی در میان سایر رشته های دانشگاهی مشروعیت خود را بدست نیاورده است.
۲-۴-۲ اهداف آموزش کارآفرینی
آموزش کارآفرینی ممکن است اهداف متعددی داشته باشد و البته راه اندازی کسب و کار خودش مهمترین هدف است. چرا که با راه اندازی کسب وکار، از طریق کالاها و خدمات ارائه شده ارزش افزوده ای در جامعه ایجاد شده و همچنین افراد مختلفی مشغول به کار می شوند.
یکی از مهم‌ترین و مقدم‌ترین عوامل در طراحی و اجرای یک دوره آموزشی، توجه به اهداف آن است. در تدوین اهداف یک دوره آموزش کارآفرینی نیز ابتدا باید هدف از برگزاری آن را مشخص کرد. دوره‌های آموزش کارآفرینی نیز همانند تمام دوره‌های آموزشی براساس اهداف متفاوتی طراحی می‌شوند. با وجود این، در مجموع فارغ از اهداف ویژه خود سه تغییر اساسی در فراگیران ایجاد می‌کند این سه تغییر شامل تغییر در دانش و معلومات و اطلاعات، تغییر در نگرش و بینش و طرز تلقی افراد نسبت به موضوعات و مسایل ویژه و در نهایت تغییر در مهارت‌ها و توانایی‌های عملی افراد است. با گسترش حیطه فعالیت‌های آموزشی در حوزه کارآفرینی نیز می‌توان اهداف دوره‌های آموزشی در این زمینه را به شرح زیر طبقه‌بندی کرد:
- دوره‌های آموزشی با هدف آگاه کردن و ترویج فرهنگ و روحیه کارآفرینی بین تمام اقشار جامعه. این دوره‌ها با تأثیر در بینش افراد نسبت به کارآفرینی به عنوان یک انتخاب شغلی و معرفی کارآفرینان موفق و نحوه دستیابی آنان به این توفیقات، گروه‌های مختلف اعم از جوانان، اقلیت‌ها، بیکاران، بازنشستگان و… را نسبت به این امر حساس و با انگیزه می‌کنند تا تمایل به کارآفرین شدن در آنان افزایش یابد و ایده‌های نو را تا دستیابی به کمال و نتیجه دنبال کنند.
- برنامه‌های آموزشی ویژه برای کارآفرینان بالقوه که به افراد آموزش‌هایی از قبیل، خلاقیت، توانایی شناخت و استفاده صحیح از فرصت‌ها، تمایل به مخاطره‌پذیری، استقلال و تعهد نسبت به کار، تمایل به حل مشکلات، بهبود انگیزش و تمایلات فردی برای کارآفرین شدن را ارائه می‌دهند و با الهام بخشیدن به آنان راه دستیابی به موفقیت را روشن می‌کند.
- دوره‌هایی برای کارآفرینان بالفعل که آنان را راهنمایی می‌کند که چگونه فعالیت خود را برای رشد بقای شرکت‌شان بهبود بخشند و با ارائه آموزش‌‌‌‌‌های لازم در زمینه مدیریت نوآور و کارآفرین در شرکت، شیوه‌های بازاریابی، تحلیل امکان سنجی، حسابداری، مالیات، قوانین و مقررات شرکت‌های نوپا، طراحی و توسعه تولیدات و… کارآفرینان را آماده می‌کند که فعالیت‌های خود را گسترش داده یا بهبود بخشند.
- برنامه پشتیبانی و حمایت همه‌جانبه از کارآفرینان اعم از حمایت‌های مالی و مادی مانند معرفی بانک‌های دولتی و خصوصی و شیوه‌های مشارکت مالی سرمایه‌داران در پروژه‌های جدید خطرپذیر، حمایت‌های علمی و فنی همچون معرفی اساتید و صاحب‌نظران دانشگاه و صنعت در حوزه موردنظر به کارآفرین، حمایت‌های فرهنگی و معنوی که اغلب دولت‌ها انجام می‌دهند در زمینه مسایلی همچون صدور پروانه، حذف مقررات زائد، تسهیلات مالیاتی و… .
۲-۴-۳ روش های آموزش کارآفرینی
در دهه های پیشین روش های آموزش نسبت به امروزه محدود بودند و تعداد روش های آموزش به تعداد انگشتان دست نمی رسید. امروزه با پیشرفت فناوری های جدید، روش های آموزش بسیار متنوع گشته اند.
برای بررسی اینکه چه روش های مختلف آموزشی در تدریس کارآفرینی کاربرد دارد؛ نیاز به داشتن اطلاعاتی درباره انواع مختلف روش های تدریس و یادگیری است. همچنین باید مشخص کرد که چه سبک های یادگیری مختص و ویژه یادگیری کارآفرینی بوده و با تدریس غیر کارآفرینی متفاوت است؟
گارتنر^[۱۲] و وسپر^[۱۳] در سال ۱۹۹۴ بر روی ۴۴ دوره کارآفرینی برگزار شده در دانشکده های بازرگانی و مهندسی در ۱۲ کشور مختلف پژوهشی انجام دادند. در این پژوهش از مدرسان دوره کارآفرینی خواستند که مشخص نمایند در آموزش این دوره ها از چه روش های جدیدی استفاده می کنند و همچنین از تجارب موفق یا شکست در زمینه تدریس بگویند. علاوه بر آن هیلز^[۱۴] در سال ۱۹۸۸ بر روی روش های مختلف تدریس کارآفرینی مطالعه ای انجام داد تا بداند که کدام یک از روش های تدریس کارآفرینی کاربرد بیشتر و مهمتری دارد؟ در بین انواع روش های مختلف تدریس نوشتن طرح کسب و کار جدید مهمترین روش بود.سایر روش های تدریس که مهمتر بودند عبارت بودند از: دعوت از کارآفرینان به عنوان سخنران میهمان، تحلیل موردهای کسب و کار، سخنرانی استاد و استفاده از متون مربوط به کسب وکار.
با توجه به اینکه هر یک از برنامه‌های آموزش کارآفرینی با هدف خاص برای گروه ویژه‌ای طراحی می‌شود و شرکت‌کنندگان در دوره‌های مختلف نیازهای دانشی، بینشی و مهارتی متفاوتی دارند، به‌طور قطع دوره آموزشی خاصی برای افراد و گروه‌های مختلف از بعد تخصصی و علمی موردنیاز است تا اهداف طراحی شده در شرکت‌کنندگان این دوره‌ها تحقق یابد. از این رو دوره‌های آموزشی را می‌توان در دو سطح «عمومی» و «تخصصی» طبقه‌بندی کرد:
- دوره‌های عمومی: به طور عام برای تمام شرکت‌های تولیدی و خدماتی ارائه می‌شود و به آموزش مجموعه‌ای از دوره‌ها در عرصه کارآفرینی به شرح زیر می‌پردازد:
- ارائه مقالات و سخنرانی‌ها و مطالب متنوع توسط اساتید، صنعتگران و کارآفرینان موفق .
- ارائه دانش و مهارت لازم برای تأسیس شرکت (شامل جنبه‌های قانونی، مالیاتی، سرمایه‌گذاری، انتخاب سیاست‌ها و استراتژ‌ی‌های مناسب و…) و حتی جست‌وجوی یک اندیشه جدید به عنوان یک پروژه در ذهن شرکت‌کنندگان.
- انجام پروژه‌های عملی برای ارائه طرح‌های مخاطره‌آمیز و توسعه و تکمیل آن براساس اطلاعات کسب شده در دوره قبل (طراحی سناریویی واضح برای راه‌اندازی شرکت).
- ارائه آموزش‌های مدیریتی و مشاوره‌ای برای شرکت‌های نوپا و روبه رشد در زمینه‌های مختلف تخصصی (مانند بازاریابی، امور مالی و…) یا برحسب نوع کار (نظیر امور تولید، خدمات و…).
- تلفیق مفهوم مدیریت و فعالیت‌های کارآفرینانه با یکدیگر. به عبارتی ایجاد مهارت و توانایی مدیریت، فعالیت‌های مخاطره‌پذیر و بدیع.
دوره‌های تخصصی که مبتنی بر انجام وظایف و فعالیت‌های خاص در حوزه کارآفرینی است و در سه دسته قابل تفکیک است:
- ارائه آموزش در زمینه ایده‌سازی و نوآوری و خلاقیت و تحلیل امکان‌سنجی برای توسعه مفهوم کارآفرینی جهت تولید محصول و خدمات جدید.
- آموزش تخصصی برای آشنایی شرکت‌کنندگان با شیوه‌های مدیریت صحیح کارآفرینی اعم از مستقل و سازمانی که چگونه با حمایت و پشتیبانی و تشویق می‌توان محصول و خدمات جدید را به تکامل رساند و حیطه فعالیت را گسترده‌تر کرد.
- تأکید بر آموزش‌های تخصصی کاربردی همراه با دیدگاه‌های کارآفرینی نظیر چگونگی تأمین منابع مالی، استراتژی‌های بازاریابی، حسابداری و مالیات‌بندی و..
۲-۴-۴ آموزش کارآفرینی در ایران
براساس برنامه سوم توسعه ، طرحی با عنوان طرح توسعه کارآفرینی در دانشگاه‌های کشور که به اختصار «کاراد» نام گرفت. تدوین و اجرای آن با نظر سازمان مدیریت و وزارت علوم در دوازده دانشگاه کشور شروع و مسؤولیت پی‌گیری اجرا و امور ستادی آن از سوی وزارت علوم در اواخر سال ۱۳۷۹ به سازمان سنجش واگذار شد. این امر به منظور ترویج کارآفرینی و در راستای پیشگام شدن نظام دانشگاهی در امر کارآفرینی برنامه‌ریزی ابلاغ شد. طرح کاراد به منظور ترویج، پژوهش و آموزش کارآفرینان کشور و تحقق اهداف زیر در حال اجرا است:
ترویج فرهنگ کارآفرینی و ارتقای شناخت جامعه دانشگاهی به ویژه دانشجویان نسبت به کارآفرینی و کارآفرینان و نقش آنها در رونق اقتصادی ، ایجاد اشتغال و رفاه.
ترغیب و جلب جامعه دانشگاهی به دوره های آموزشی کارآفرینی.
گسترش تحقیقات در خصوص کارآفرینان، پروژه‌های کارآفرینی، محیط و فضای کارآفرینان و سایر زمینه‌های مرتبط با توجه به شرایط و مقتضیات ایران.
صدور بخشنامه‌هایی به تمام دانشگاه‌های کشور برای ارائه واحدهای درسی مربوط به کارآفرینی.
همچنین به منظور دستیابی به اهداف تعیین شده، برنامه‌هایی به شرح زیر است:
برنامه‌ریزی محتوای آموزشی، تربیت استادان، آموزش کارآفرینی، ارائه آموزش‌های کارآفرینی در غالب برگزاری کلاس‌ها و برگزاری جشنواره کارآفرینی.
شناسایی، انتخاب کارآفرینان برگزیده سال و برگزاری جشنواره کارآفرینی.
انتقال دانش و دستاوردهای تحقیقاتی مرتبط با کارآفرینی از خارج به داخل کشور.
بسترسازی و حمایت های مالی، اطلاعاتی مناسب در جهت راه‌اندازی فعالیت‌های کارآفرینی.

قوشچی معاصر دوانی و دشتکی بود، می‌توان شهرت شرح قوشچی را از زمان خودش حدس زد.
از دیگر حواشی مشهور شرح قوشچی می‌توان به حاشیه شمس‌الدین محمد خفری که نوعی محاکمه میان طبقات است، و حاشیه مقدس اردبیلی که از دیدگاه امامیه بر بخش الاهیات آن نوشته شده است، اشاره کرد.

۳-۱٫ فصل سوم:
روش شناسی قوشچی
در مبحث امامت

مواردی را که می‌توان به عنوان روش شناسی قوشچی در باب امامت به آن اشاره نمود، عبارتند از:

۱-۳-۱٫ تبعیت از روش اشعری:

نخستین نکته ای که در باب روش شناسی قوشچی اهمیت دارد، این است که قوشچی امامت را از منظر یک اشعری مورد مطالعه و پژوهش قرار داده است، زیرا وی یک اشعری و از بزرگان اشاعره به شمار می‌آید. از همین رو است که با رویکردی فرع انگارانه و نه اصل اعتقادی به امامت می‌نگرد.
در همین رهگذر است که قوشچی در اکثر قریب به اتفاق اشکالاتی که بر شیعه امامیه وارد کرده است، راه تقلید از سایر بزرگان اشاعره پیموده است و می‌توان ادعا نمود که اشکال جدیدی مطرح نکرده است. وی در بیان این اشکالات از فخر رازی (۶۰۶ق.) و عضد الدین ایجی(متوفی ۷۵۶ق.) صاحب مواقف و سعدالدین تفتازانی (متوفی ۷۹۲ق.) مؤلف شرح المقاصد فی علم الکلام و میر سید شریف جرجانی (متوفی ۸۱۶ق.) شارح مواقف تبعیت کرده است، حتی گاهی دیده می‌شود که عین عبارت آنها را بدون کوچک ترین تغییری آورده است. لذا نگارنده این تحقیق می‌کوشد که دست کم در پاورقی به این موارد اشاره نماید.
گاهی قوشچی از بیان برخی اشکالاتی که پیشینیان او بر ادله شیعه مطرح کرده بودند، اجتناب کرده است؛ مثلا در صحت حدیث منزلت خدشه ای نکرده است و حال آن که ایجی در مواقف^[۱۰] آن را صحیح ندانسته است.
هم چنین به اشکالی که برخی مثل ایجی درباره حدیث غدیر مطرح کرده‌اند، نپرداخته است و به جوابی که خود در بیان استدلال شیعه آورده است، قانع شده است. اشکالی که برخی مطرح کرده‌اند این است که وزن مفعل به معنای افعل استفاده نمی‌شود در نتیجه مولی در این حدیث نمی‌تواند به معنای اولی در تصرف باشد^[۱۱].خود قوشچی در پاسخ این اشکال می‌گوید که امامیه نمی‌گویند مولی وصف (مشتق) و به معنای اولی است، بلکه مولی را اسم (جامد) به معنای اولی می‌دانند.
هم چنین قوشچی^[۱۲] به تبع تفتازانی^[۱۳] به پاسخ اشکالی که برخی از اشاعره^[۱۴] در ذیل حدیث منزلت مطرح کرده اند- که منزلت عام نیست به این دلیل که اخوت نسبی هارون نسبت به موسیA درباره حضرت علیA منتفی است، در نتیجه نمی‌توان عام بودن منزلت را اثبات کرد- پاسخ داده است که اخوت به سبب واضح بودن خروجش، در حکم مستثنی است.
قوشچی در کتاب شرح تجرید در برخی موارد تنها به شرح اکتفا می‌کند، این مطلب را می‌توان دلیل بر موافقت او با مصنف دانست.موارد مهمی که قوشچی از این روش متابعت کرده است به قرار زیر است:
۱٫شأن نزول آیه ولایت: امامیه شأن نزول آیه ولایت (مائده آیه ۵۵) را حضرت علیA می‌داند. قوشچی در برابر این باور شیعه، سکوت اختیار کرده است و حتی قوشچی در برابر اتفاقی که شیعه درباره شأن نزول این آیه مدعی است، سکوت خود را نمی‌شکند. این سکوت نشانگر همراهی او با این باور شیعه است.

2. 2. در ذیل آیه امامت (لاینال عهدی الظالمین) در برابر استدلال محقق طوسی که عهد را به معنای امامت گرفته است، سکوت اختیار کرده است. بر خلاف برخی دیگر از اهل سنت که می‌گویند عهد در این آیه به معنای نبوت است. بنابر این از این سکوت وی و عدم ایراد وی بر خواجه طوسی با وجوداین که بنای نقد خواجه را دارد، روشن می‌گردد که وی نیز مراد از عهد را در این آیه امام می‌داند و با برخی از هم مذهبان خود موافق نیست.

۲-۳-۱٫ خروج از منهج اشعری

قوشچی در مواردی از مذهب اشاعره فاصله گرفته است و نتوانسته است التزام عملی خود را به این مذهب حفظ کند.
جلب منافع و دفع مضار را که قوشچی، به عنوان یکی از ادله وجوب امامت مطرح ساخته است^[۱۵] با توجه به این که این دلیل، یک دلیل عقلی است با مبنای اشاعره که قائل به حسن و قبح عقلی نیستند، سازگار نیست.از همین روست که محقق طوسی عین همین اشکال را بر فخر رازی نیز می‌گیرد، زیرا وی نیز مرتکب همین اشتباه شده است^[۱۶].

۳-۳-۱٫ نقش پررنگ اجماع در روش شناسی قوشچی

قوشچی در موارد متعددی برای رد استدلال شیعه به اجماع تمسک می‌کند؛ از جمله آن می‌توان به حدیث غدیر یا حدیث منزلت اشاره نمود. وی می‌گوید: این اخبار در مقابل اجماع قرار دارند.مراد قوشچی از اجماع، اجماع بر خلافت ابوبکر است.

قوشچی هنگامی که در برابر احادیثی قرار می‌گیرد که از سوی شیعه ادعای تواتر آنها شده است، ابتدا با خبر واحد خواندن و در مقابل اجماع قرار دادن آنها در تضعیف سند آنها می‌کوشد، سپس در دلالت این احادیث متمرکز می‌شود و تلاش می‌کند در دلالت آنها خدشه وارد نماید. نمونه بارز این کوشش‌ها را در حدیث غدیر و منزلت می‌توان مشاهده نمود.
البته دست قوشچی در «نصوص جلیه» کوتاه است و در این نصوص تنها از تضعیف سند بهره می‌گیرد.
قوشچی در حالی به اجماع تمسک می‌کند که بسیاری از مشاهیر اهل سنت منکر انعقاد چنین اجماعی بر خلافت ابوبکر هستند.کافی است در این باره به سخن میر سید شریف جرجانی پرداخت تا بطلان حرف قوشچی معلوم گردد.
میر سید شریف جرجانی در انکار اجماع می‌گوید: «امامت ابوبکر با بیعت ثابت شده است و برای حصول امامت نیازی به اجماع تمام اهل حل و عقد نیست، زیرا دلیلی عقلی یا نقلی برای اشتراط اجماع در حصول امامت وجود ندارد، بلکه بیعت یک یا دو نفر از اهل حل و عقد برای امامت کفایت می‌کند.
وی در ادامه می‌افزاید: زیرا ما می‌دانیم صحابه با آن صلابت و استواری که در دین داشتند و شدتی که در مراعات امور شرعی نشان می‌دادند، برای انعقاد امامت به بیعت یک یا دو نفر اکتفا کردند، همان گونه که امامت ابوبکر با بیعت عمر حاصل شد یا امامت عثمان با بیعت عبد الرحمان بن عوف به وجود آمد و در عقد آن اجتماع تمام اهل حل و عقد در مدینه را شرط نکردند، چه برسد به اجماع امت از علماء و مجتهدین تمام شهرها»^[۱۷].

۴-۳-۱٫ نقش تواتر در روش شناسی قوشچی

نخستین اقدام قوشچی در نقد احادیث متواتری که شیعه مطرح می‌کند، این است که در تواتر آنها خدشه وارد می‌سازد. می‌گوید احادیث غدیر و منزلت، هم چنین نصوص جلیه ای؛ مانند «سلّموا علی علیّ بامره المؤمنین» متواتر نیستند.
اهل سنت حدیث نماز ابوبکر را به خاطر روایت هشت نفر از صحابه متواتر می‌دانند^[۱۸]. این در حالی است که حدیث غدیررا بیش از ۱۱۰ نفراز صحابه و بیش از ۸۰ نفر از تابعین نقل کرده‌اند. حدیث منزلت را هم بیش از بیست نفر از صحابه روایت کرده‌اند.

۵-۳-۱٫ نقش تعصّب در امامت پژوهی قوشچی

تعصب یکی از عواملی است که مانع درک حقایق و یا حداقل، مانع اظهار حقایق می‌گردد و انسان را به تغییر واقعیات وادار می‌سازد. قوشچی نتوانسته است خود را از این مانع بزرگ برهاند و در مواردی در دام آن افتاده است.
فاضل قوشچی با وجود مقام علمی اش، دست کم در بحث امامت فرد آزاد اندیشی نیست و می‌کوشد به هر نحوی شده از آراء و نظریه‌های اهل سنت در موضوع امامت دفاع نماید و لو با ادله و سخنانی که به قول علامه امینی سبب خنده یا گریه آدمی گردد.
قوشچی نقل می‌کند که عمر بر روی منبر گفت: «ای مردم! سه چیز در زمان رسول خدا۶ جایز بود و من شما را از آن سه نهی می‌کنم و آنها را تحریم می‌کنم و هر کس انجام دهد، مجازات خواهم کرد. آن سه عبارتند از متعه نساء، متعه حج و حی علی خیر العمل».
قوشچی پس از این نقل، می‌گوید: «عمر به خاطر این عمل و تحریم که بر خلاف سنت پیامبر بود سزاواز سرزنش و ملامت نیست، زیرا مخالفت مجتهد با دیگران در مسائل اجتهادی بدعت نیست»؟!^[۱۹]
علامه امینی (ره) بعد از نقل این دلیل قوشچی می‌گوید: «این گفتار قوشچی را بخوان و بخند یا گریه کن»^[۲۰] سپس علامه در رد این دلیل قوشچی می‌گوید: اجتهاد در مقابل نص به هیچ وجه مقبول نیست، زیرا اجتهاد با این معنا است که کتاب یا سنت رسول خدا۶ (سخن یا فعل و یا تقریر پیامبر اکرم) دلیل حکمی قرار گیرد. از این رو ترک سخن رسول خدا۶ که اصل و زیر بنای اجتهاد است، سزاوار اجتهاد نامیدن نیست.
محقق اردبیلی که بر شرح قوشچی حاشیه ای نگاشته است، مکرراً قوشچی را به تعصب ورزی و تقلید کور کورانه از دیگران و غفلت متهم می‌کند و به او توصیه می‌کند که انسان در مسائل علمی و اعتقادی باید آزاد اندیش باشد و خود را گرفتار خرافات ننماید. مرحوم اردبیلی در جایی دیگر می‌افزاید: «قوشچی دین خود را به بازی گرفته است و از متاع زودگذر دنیوی پیروی می‌کند»^[۲۱].
مورد دیگری که تعصب و بی انصافی قوشچی را اثبات می‌کند، این است که وی در ایراد بر حدیث غدیر می‌گوید: این حدیث را اشخاصی؛ چون بخاری و مسلم روایت نکرده اند^[۲۲]، ولی با این وجود، حدیث منزلت را بخاری و مسلم و بسیاری دیگر از مشاهیر اهل سنت روایت کرده‌اند، مورد توجه قرار نمی‌دهد و آن را خبر واحد به شمار می‌آورد.

۶-۳-۱٫ حجیت صحابه

قوشچی در موارد متعددی به عملکرد صحابه؛ به ویژه در جریان سقیفه و انتخاب ابوبکر استناد می‌کند. وی معتقد است که اگر درباره تعیین حضرت علیA به عنوان خلیفه نصی از رسول خدا۶ وجود داشت، اصحاب با توجه به مقام و جایگاه معنوی که داشتند، بعید بود با آن مخالفت کنند و در سقیفه برای تعیین خلیفه جمع شوند. در حقیقت قوشچی همه صحابه را عادل می‌داند.
سؤال این است که چگونه قوشچی همه صحابه را عادل می‌داند با وجود این که احادیثی در ذم برخی از اصحاب در منابع معتبر اهل سنت؛ مثل صحیح بخاری از پیامبر اکرم۶ موجود است. در حدیثی نبی اکرم۶ میفرماید:
«آگاه باشید همانا در قیامت مردانی از امت مرا می‌آورند و آنان اصحاب شمال هستند من به خاطر حمایت از آنان می‌گویم: ای پروردگار من! اینها اصحاب من هستند. به من پاسخ داده می‌شود: همانا تو نمی‌دانی که اینان بعد از تو چه کار کردند. من می‌گویم همان گونه که عبد صالح خداوند گفت: «و کنت علیهم شهیدا ما دمت فیهم فلما توفیتنی کنت انت الرقیب علیهم و انت علی کل شیء شهید ان تعذبهم فانهم عبادک و ان تغفر لهم فانک انت العزیز الحکیم» به من گفته می‌شود: از آن روزی که تو از میان آنها رفتی اینان نیز به اعقاب خود و دوران جاهلی برگشتند»^[۲۳] .

۴-۱٫ فصل چهارم:
امامت؛ بحثی کلامی

در این که جایگاه اصلی بحث امامت، علم کلام است یا علم فقه؛ میان شیعه و اهل سنت اختلاف است. به عبارت دیگر در این مسأله که آیا امامت از اصول دین است یا از فروع دین به حساب می‌آید، در میان شیعه و اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد.

سازی…………………………………………………………………………………………….۵۲
جدول ۴-۴- میزان اسیدهای چرب LA، ALA و ARA (میلی گرم در گرم نمونه تر ناپلی) در آرتمیا فرانسیسکانا با تراکم های متفاوت ناپلی و غلظت های مختلف روغن کلزا در ۵ زمان متفاوت (میانگین ± انحراف از معیار) …………………………………………………………………………………………..۵۳
جدول ۴-۵- میزان اسیدهای چرب LA، ALA و ARA (میلی گرم در گرم نمونه تر ناپلی) در آرتمیا ارومیانا با تراکم های متفاوت ناپلی و غلظت های مختلف روغن کلزا در ۵ زمان متفاوت (میانگین ± انحراف از معیار)…………………………………………………………………………………………….۵۶
جدول ۴-۶- میزان اسیدهای چرب EPA و DHA (میلی گرم در گرم نمونه تر ناپلی) در آرتمیا فرانسیسکانا با تراکم های متفاوت ناپلی و غلظت های مختلف روغن کلزا در ۵ زمان متفاوت (میانگین ± انحراف از معیار)……..۵۸
جدول ۴-۷- میزان اسیدهای چرب EPA و DHA (میلی گرم در گرم نمونه تر ناپلی) در آرتمیا ارومیانا با تراکم های متفاوت ناپلی و غلظت های مختلف روغن کلزا در ۵ زمان متفاوت (میانگین ± انحراف از معیار)…………..۶۰
جدول ۴-۸- میزان اسیدهای چرب PUFA، PUFA(n-6) و PUFA(n-3) ( (میلی گرم در گرم نمونه تر ناپلی) در آرتمیا فرانسیسکانا با تراکم های متفاوت ناپلی و غلظت های مختلف روغن کلزا در ۵ زمان متفاوت (میانگین ± انحراف از معیار) …………………………………………………………………………………. ۶۳
جدول ۴-۹- میزان اسیدهای چرب PUFA، (n-6)PUFA و (n-3) PUFA (میلی گرم در گرم نمونه تر) در آرتمیا ارومیانا با تراکم های متفاوت ناپلی و غلظت های مختلف روغن کلزا در ۵ زمان متفاوت (میانگین ± انحراف از معیار) ………………………………………………………………………………………….. ۶۵
عنوان صفحه
جدول ۴-۱۰- - میزان اسیدهای چرب SFA، MUFA و TFA (میلی گرم در گرم نمونه تر ناپلی) در آرتمیا فرانسیسکانا با تراکم های متفاوت ناپلی و غلظت های مختلف روغن کلزا در ۵ زمان متفاوت (میانگین ± انحراف از معیار) …………………………………………………………………………………………….۶۸
جدول ۴-۱۱- میزان اسیدهای چرب SFA، MUFA و TFA (میلی گرم در گرم نمونه تر ناپلی) در آرتمیا ارومیانا با تراکم های متفاوت ناپلی و غلظت های مختلف روغن کلزا در ۵ زمان متفاوت (میانگین ± انحراف از معیار) …. ۷۱
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل‌ ۱-۱: طرح‌ شماتیک‌ استفاده‌ از آرتمیا در نقش‌ یک‌ حامل(Van Stappen, 1996)……………………..10
شکل‌ ۳-۱٫ تخم گشایی سیست آرتمیا در زوگ های ۷ لیتری………………………………………………..۳۸
شکل‌ ۳-۲٫ جداسازی ناپلیوس ها از سیست ها و پوسته ها……………………………………………………۳۹
شکل‌ ۳-۳٫ غنی سازی ناپلیوس ها با بهره گرفتن از امولسیون…………………………………………………….۴۰
شکل‌ ۳-۴٫ شمارش ناپلیوس ها به منظور محاسبه درصد بقا………………………………………………….۴۲
شکل‌ ۳-۵٫ کشیدن طول کل ناپلیوس ها با استریومیکروسکوپ ………………………………………………۴۲
شکل‌ ۳-۶٫ نمونه برداری ناپلی برای اندازه گیری میزان اسیدهای چرب……………………………………….۴۳

شکل‌ ۳-۷٫ دستگاه GC برای تعیین میزان اسیدهای چرب…………………………………………………..۴۵
ضمائم
عنوان صفحه
ضمیمه ۱- مقایسه بهترین تیمارهای آرتمیا فرانسیسکانا از لحاظ طول کل و درصد بقا و میزان اسیدهای چرب………………………………………………………………………………………………………۱
ضمیمه ۲- مقایسه بهترین تیمارهای آرتمیا ارومیانا از لحاظ طول کل و درصد بقا و میزان اسیدهای چرب………………………………………………………………………………………………………۲
ضمیمه ۳- مقایسه بهترین تیمارهای دو گونه آرتمیا فرانسیسکانا و آرتمیا ارومیانا از لحاظ طول کل و درصد بقا و میزان اسیدهای چرب………………………………………………………………………………………۳
علائم اختصاری
جدول ۱- معرفی برخی از اسیدهای چرب با علامت اختصاری

۳-۱-۱کنترل­کننده داخلی
کنترل­ کننده داخلی یا کنترل­ کننده سیستم، محاسبه سیگنال‌های مرجع با هدف کنترلی مورد نظر را بر عهده دارد. این مراجع عمدتاً به فرم مراجع جریان می‌باشند. طراحی کنترل­ کننده داخلی بر مبنای دینامیک‌های مابین سیستم AC و STATCOM انجام می‌پذیرد. در ادوات جبرانساز توان راکتیو و عدم تعادل که با هدف تنظیم ولتاژ در شبکه‌های توزیع نصب می‌گردند به دلیل کوچک بودن توان جبرانساز در مقایسه با شبکه قدرت اساساً مسئله دینامیک و نوسانات میان سیستم AC و جبرانساز مطرح نیست. اما در مواردی که هدف از به‌کارگیری ادوات FACTS پایدارسازی سیستم قدرت، میرا نمودن نوسانات الکترومکانیکی و نوسانات فرکانس پایین باشد، مسئله طراحی کنترل­ کننده داخلی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
تنظیم ولتاژ لینک DC در واحد کنترل از طریق کنترل جریان اکتیو STATCOM که مشخص کننده میزان توان اکتیو جذب شده یا تحویل داده شده توسط STATCOM می‌باشد، صورت می‌گیرد. برای حفظ ولتاژ لینک DC در مقدار مشخص، جریان‌های اکتیو STATCOM به‌گونه‌ای محاسبه می‌شوند که متوسط توان اکتیو جذب شده توسط STATCOM با توان تلف شده در STATCOM برابر باشد.

۳-۱-۲کنترل­کننده خارجی
کنترل­ کننده خارجی یا کنترل­ کننده جریان، عهده دار تعقیب مراجع جریان محاسبه شده توسط کنترل­ کننده داخلی است. کنترل­ کننده جریان اساسی‌ترین بخش در واحد کنترل است و تنها به شرط عملکرد صحیح کنترل‌کننده جریان می‌توان به بررسی مسائلی همچون پایداری سیستم در تعامل با شبکه قدرت یا تنظیم ولتاژ پرداخت. برای دستیابی به عملکرد مطلوب سیستم در حالت‌های گذرا نظیر خطاهای اتصال کوتاه در شبکه یا تغییرات ناگهانی بار، پاسخ دینامیکی سریع کنترل­ کننده جریان از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد. این بخش، کنترل وضعیت سوئیچ‌های اینورتر را با هدف تعقیب مراجع جریان، در سریع‌ترین زمان و با خطای حالت دائمی صفر بر‌عهده دارد.
روش­های کنترل STATCOM را می­توان از دیدگاه های مختلف دسته­بندی کرد. اینکه جریان مرجع بدست آمده از واحد کنترل داخلی، مبنای سوئیچینگ قرار گیرد و یا اینکه جریان مرجع با اعمال روش­هایی به یک ولتاژ مرجع تبدیل شده و سپس ولتاژ مرجع مبنای عملیات سوئیچینگ قرار گیرد، می ­تواند معیاری برای دسته‌بندی روش­های کنترل STATCOM باشد. دیدگاه دیگر در دسته­بندی روش­های کنترلی می ­تواند براساس ماهیت خطی و یا غیر­خطی این روش­ها باشد. بعنوان مثال روش کنترل جریان هیسترزیس به‌علت استفاده از مقایسه­کننده­ های دو سطحی برای کنترل عدم خروج جریان از باند مجاز، غیرخطی است و در مقابل استفاده از کنترلر PI سنکرون که براساس مدل DQ خطی­شده STATCOM می­باشد، روش کنترل خطی محسوب می‌شود. معیار دیگری که می ­تواند اساس دسته­بندی روش­های کنترل STATCOM قرار گیرد، اینست که آیا روش کنترلی مبتنی بر مدل STATCOMو سیستم است و یا مستقل از مدل STATCOM و پارامترهای سیستم می­باشد. برای مدلسازی STATCOM دو روش عمده وجود دارد. روش اول براساس معادلات دکوپله شده STATCOM در فضای DQ است. در این روش از تلفات سوئیچینگ و مولفه­های‌هارمونیکی غیر اصلی در ولتاژ خروجی STATCOMصرفنظر می­ شود. روش دوم براساس اعمال تکنیک متوسط­گیری بر معادلات فضای حالت ناپیوسته STATCOMاست، که منجر به پیوستگی این معادلات می­ شود. مدل متوسط دینامیک سوئیچ­های مبدل STATCOM را در نظر می­گیرد و از تغییرات متغیرهای حالت سیستم که بازه­ی زمانی آنها کمتر از پریود سوئیچینگ باشد صرفنظر می­ کند.
۳-۲ مدلسازی اینورترهای سه فاز متصل به شبکه در جبران‌ساز STATCOM
مبدل‌های سه فاز DC-AC جهت اتصال منابع تولید توان DC به شبکه AC به‌کار می‌روند. در این بخش به بررسی مدل ارائه شده برای اینورتر در دو حالت عملکردی با توجه به نیاز تحقیقاتی عنوان شده در این پایان نامه، در شبکه‌های متقارن و نامتقارن پرداخته می‌شود.
یک مجموعه از متغیرهای فاز لحظه­ای با مجموع صفر را می­توان به‌صورت یکتا، با یک نقطه در فضا و در یک صفحه مشخص کرد. اگر از مبدا فضا به نقطه­ی مورد­نظر یک بردار تعریف کنیم، این بردار بر روی هر یک از محورهای فاز، تصویری عمودی خواهد داشت که برابر مقادیر لحظه­ای متغیرهای فاز است. این تعبیر بردار لحظه­ای می ­تواند در مورد ولتاژها و جریان­های سیستم سه­فاز به‌کاربرده شود. با تغییر ولتاژها و جریان‌های سیستم سه فازسه­سیمه (مجموع ولتاژها و جریان­های سه فاز صفر است)، بردارهای لحظه­ای ولتاژ و جریان در مسیری در یک صفحه خواهند چرخید. بردار لحظه­ای تمام اطلاعات مربوط به مجموعه سه فاز، شامل عدم تعادل حالت ماندگار، اعوجاج شکل موج­های‌هارمونیکی و مولفه­های گذرا را داراست. در شکل (۳-۲) یک سیستم مختصات متعامد که در آن هر بردار با مولفه­های d و q نمایش داده می­ شود، نشان داده شده است. با بهره گرفتن از سیستم مختصات d-q می­توان بردارهای لحظه­ای ولتاژ و جریان در سیستم سه­فاز سه­سیمه را برحسب مولفه­های d و q بیان کرد.

شکل( ۳-۲ ): نمایش برداری در فضای d-q
اگر فرض کنیم محورهای d و q با سرعت زاویه­ای در حال گردش باشند، آنگاه مقادیر ولتاژها و جریان‌های سه­فاز بر روی محورهای d و q عبارتند از :
(۳-۱)
(۳-۲)
(۳-۳)
ماتریس T اپراتور تبدیل پارک نامیده می­ شود. اگر سرعت چرخش زاویه­ای محورهای d و q، با سرعت چرخش بردارهای لحظه­ای ولتاژ و جریان سیستم سه­فاز سه­سیمه یکسان باشد، آنگاه مقادیر ولتاژ و جریان روی محورهای d و q ثابت خواهند بود. این یکی از مزایای استفاده از سیستم مختصات d-q در بررسی سیستم­های قدرت سه­فاز است. بعبارت دیگر در فرکانس سیستم قدرت، سه مقدار متغیر با زمان فاز به دو مقدار ثابت تبدیل خوهند شد.
حال به بررسی STATCOM متصل به سیستم قدرت که در شکل (۳-۳) نشان داده شده است، می‌پردازیم. ابتدا معادلات KVL را برای سه­فاز می­نویسیم و سپس به‌کمک تبدیل پارک این معادلات را به فضای d-q منتقل می­کنیم تا به مدل DQ دست یابیم. این روش مدل‌سازی بر اساس فرض­های ذیل است :
سیستم قدرت سه­فاز سه سیمه فرض می­ شود (مولفه صفر نداریم).
سوئیچ­ها ایده­آل فرض می­شوند، بنابراین تلفات سوئیچینگ نداریم(تلفات AC و DC داریم).
فقط‌هارمونیک اصلی را در نظر میگیریم و از مولفه­های دیگر صرفنظر می­کنیم..
اولین قدم در مدلسازی STATCOM بدست آوردن معادلات حالت است. جریان سلف­ها و ولتاژ طرف DC را می­توان به‌عنوان متغیرهای حالت در نظر گرفت(شکل ۳-۳). با توجه به سه سیمه بودن سیستم، مجموع جریان‌ها صفر است و بنابراین از سه جریان موجود فقط دو جریان مستقل می­باشند. با اعمال تبدیل پارک به معادلات حالت STATCOM می­توانیم به دو معادله­ حالت مستقل مربوط به جریان سلف­ها برسیم. در کل، STATCOM سه معادله­ حالت دارد که دو تا مربوط به جریان سلف­ها و یکی مربوط به ولتاژ خازن طرف DC است.

شکل (۳-۳) : STATCOM متصل به سیستم قدرت
با توجه به شکل (۳-۳) و با نوشتن معادله­ KVL در خروجی STATCOM داریم :
(۳-۴)
با اعمال تبدیل پارک به طرفین رابطه­ (۴-۴) و ساده­سازی روابط، معادلات حالت مربوط به جریان فازها در مختصات d-q مطابق زیر بدست می­آیند :
(۳-۵)
در مدل DQ از مولفه­های‌هارمونیکی ولتاژ خروجی STATCOM صرفنظر می­ شود و فقط مولفه اصلی را در نظر میگیریم. بنابراین اگر ولتاژ سیستم به‌صورت باشد، آنگاه ولتاژ خروجی STATCOM به‌صورت خواهد بود که در آن شاخص مدولاسیون اینورتر و α زاویه بین ولتاژ خروجی STATCOM و ولتاژ سیستم است. در نتیجه رابطه­ (۴-۵) را می­توان به‌صورت زیر نوشت :
(۳-۶)
در مدل DQ سوئیچ­ها ایده­آل فرض می­شوند و از تلفات سوئیچینگ صرفنظر می­کنیم. بعبارت دیگر توان بخش AC را با توان بخش DC برابر در نظر میگیریم. در نتیجه داریم :
(۳-۷)
که در آن:
v_dc ولتاژ لینک dc
i_dc جریانی که از طرف منبع توان dc به سمت لینک dc تزریق می‌شود.
i_grid جریان اینورتر یا جریانی که به شبکه تزریق می‌شود.
فصل چهارم

طراحی سیستم کنترل فازی برای اینورتر‌های سه فاز

۴-۱ مقدمه
جهت توسعه و بهبود سیستم توزیع تقاضای زیادی برای نصب DG از طرف مصرف کنندگان و تولید کنندگان توان وجود دارد. بسیاری از منابع تولید پراکنده از طریق یک لینک غیر خطی نظیر اینورتر منبع ولتاژ یا اینورتر منبع جریان به شبکه توزیع متصل می‌باشند. هدف اصلی از اتصال به‌صورت موازی، کنترل توان اکتیو کشیده شده از DG می‌باشد. عملکرد این لینک در کنترل توان راکتیو شبیه عملکرد DSTATCOM می‌باشد. مسئله کنترل توان راکتیو منجر به تنظیم ولتاژ در نقطه اتصال مشترک^[۳۲] (PCC) می‌شود. ساختار کنترلی طراحی شده برای این منظور در شکل (۴-۱) نشان داده است. همانطور که مشاهده می­ شود، این ساختار کنترلی از سه کنترل کننده فازی مستقل جهت، کنترل توان راکتیو، کنترل توان اکتیو کشیده شده از طرف پیل سوختی و کنترل ولتاژ خروجی مبدل DC/DC تشکیل شده است. از مزایای کنترل کننده فازی مورد نظر، خاصیت تطبیقی، پاسخ سریع و نرم نسبت به تغییرات و عدم حساسیت به تغییرات پارامترها که یکی از ملزومات برای سیستم­های توزیع است، می­باشد. از آنجائیکه سیستم توزیع ذاتاً متغیر می باشد و پارامترهای آن خیلی سریع در نتیجه اضافه بار کابلها، اشباع ترانسفورمرها و دینامیکهای بار تغییر می­ کند، کنترل کننده باید به‌صورتی مشخصه بندی شود که حساسیت کمی نسبت به تغییرات پارامترها داشته باشد. این ساختار انعطاف پذیر از DG به پاسخ کند ترانسفورمرهای با تپ قابل تغییر ^[۳۳] (LTC) که برای تنظیم ولتاژ در پستها بکار می رود، غلبه می­ کند. علاوه بر آن، جایگزین جبران کننده­ های خط نظیر (TSC^[34]) شده که برای جبران سازی توان راکتیو بکار می­رود. در این مقاله از کنترل فازی بجای کنترل کننده‌های کلاسیک نظیر PI برای تنظیم ولتاژ و کنترل توان استفاده شده است. برتری کنترل فازی در نتیجه قابلیت آن برای مدیریت رفتارهای غیر خطی سیستمهای عملی با ساختاری پیچیده به‌علت استفاده از دانشهای تجربی و خبره می‌باشد. کنترل فازی دارای خاصیتی تطبیقی و غیر حساس به به تغییرات پارامترها می‌باشد و نیاز به مدل ریاضی دقیق سیستم ندارد[۱۲-۱۱]. در بخشهای بعدی به بررسی هر یک از کنترل کننده‌های فازی مستقل می‌پردازیم:
شکل (۴-۱): ساختار کنترلی طراحی شده
۴-۲ طراحی کنترل فازی برای کنترل توان راکتیو
ورودی‌های واقعی به کنترل کننده فازی از نوع ممدانی، سیگنالهای مقیاس بندی شده خطای موثر ولتاژ e1، و مشتق خطا e2 ، می‌باشد. هفت تابع عضویت مثلثی برای هریک از ورودیها انتخاب شده است ودر نهایت ۴۹ قانون به‌صورت شرایط اگر و آنگاه در جدول(۴-۱) لیست شده است. هرکدام از سیگنالهای ورودی کنترل کننده فازی و سیگنال خروجی (e1,e2, iq_ref) متغیرهای فازی می‌باشند که بوسیله هفت متغیر زبانی بنام‌های، NB,NM,NS,Z,PS,PM,PM,PB مشخص می­شوند. پایگاه قوانین فازی به گونه ای طراحی می‌شود تا از مزیت کامل ارتباط بین توان اکتیو و راکتیو برخوردار گردد، برای اینکه مقدار موثر ولتاژ به صورت سریعی به مقدار مرجع خود بدون فراجهش برسد. علاوه بر این، اینورتر PWM کنترل شده با جریان می‌تواند جریان iq را به‌صورت لحظه ای تغییر دهد. برای مثال، قانون زیر : اگر e1 منفی بزرگ باشد و e2 بزرگ مثبت باشد، iq_ref مثبت کم می‌باشد. این قانون در حالتی که Vppc بسیارکمتر از Vpcc_ref باشد و با شتاب به سمت Vpcc_ref میل کند، تصمیم گیری به صورتی است که iq_ref به آهستگی افزایش یابد. برای جلوگیری از فراجهش سیگنال کنترلی، یک شرط توقف بوسیله قانون زیر لحاظ می‌گردد:
اگر e1 منفی متوسط باشد و e2 بزرگ مثبت باشد، iq_ref منفی بزرگ می‌باشد.
بنابراین در این حالت، سیگنال جریان به منظور اینکه موثر ولتاژ فراجهش زیادی نداشته باشد، باسرعت کاهش می‌یابد.
جدول(۴-۱) پایگاه قوانین فازی برای کنترل کننده فازی توان راکتیو

۱-۵ روش تحقیق
نوع تحقیق کاربردی – توسعه ای و روش بررسی آن توصیفی ˗ تحلیلی می باشد. محدوده جغرافیایی مورد پژوهش مناطق سه گانه شهر یزد است.
اطلاعات مورد نیاز تحقیق به طور عمده از منابع ذیل گردآوری شده است:
- از طریق منابع کتابخانه ای مراکز علمی همچون دانشگاهها ، سازمان ها از جمله سازمان مسکن و شهرسازی
- شبکه ها و پایگاه های اطلاع رسانی داخلی و بین المللی
- آمارنامه ها ، سرشماری های عمومی نفوس و مسکن، سالنامه های آماری و مرکز آمار
از شاخص های مورد بررسی می توان شاخص اجتماعی، اقتصادی ، فرهنگی، کالبدی، بهداشتی و درمانی نام برد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش ها و تکنیک های رایج در برنامه ریزی شهری استفاده شده است.

۱-۶ کاربرد نتایج تحقیق
تحقیق حاضر در راستای توزیع بهینه خدمات عمومی شهر یزد می باشد. بنابر این موجب یک زندگی مطلوب و بهینه برای ساکنان آن می شود. با توجه به اینکه بازسازی بافت فرسوده شهری و توسعه پایدار در شهر یزد رعایت نشده است با انجام این تحقیق سازمان مسکن و شهرسازی و شهرداری می توانند پی ببرند که کدام قسمت شهر وضعیت بهتری دارد و کدام قسمت توسعه ناپایدار دارد و از وضعیت خوبی برخوردار نیست. با انجام این تحقیق سازمان مسکن و شهرسازی و شهرداری می توانند وضعیت بهتری را برای شهر یزد بوجود آورند.
کاربردهای دیگر نتایج این تحقیق عبارتند از:
۱-کمک به مدیران شهری در اداره شهرها و حل مسائل شهری
۲-استفاده و تأثیر در سیاست گذاری ها، تصمیم گیری و برنامه ریزی ملی، منطقه ای و محلی
۳-افزایش آگاهی جامعه در مورد نقش جغرافیا در برنامه ریزی شهری و منطقه ای
فصل دوم: مبانی نظری
مقدمه
این فصل از سه قسمت تشکیل شده است. در قسمت اول به تعاریف و مفاهیم پرداخته شده است و در قسمت دوم به دیدگاه ها، نظریه ها و مکتب های عدالت اجتماعی توجه شده است. در قسمت سوم به پیشینه عدالت اجتماعی در جهان و همچنین در ایران پرداخته شده است. در نهایت جمع بندی صورت گرفته است.
۲-۱ تعاریف و مفاهیم
۲-۱-۱ شهر
شهر مجموعه ای است متشکل از گروه های نخستین و اتحادهای هدفمند جمعی.مورد اول را می توان در اشکالی چون خانواده و محله مشاهده کرد که در تمام جماعت ها دیده می شوند، در حالی که مورد دوم ویژه و خاص شهر است. این گروه های مختلف از خلال سازمان هایی که کما بیش ساختی بنگاه مانند دارند و یا لااقل به شکل عمومی تنظیم و شخصیت یافته اند،خود را تنظیم می کنند و همه این گروه ها در ساختارهایی دائم و درون پهنه هایی نسبتاً محدود اسکان یافته اند. بنابراین، شهر در معنای کامل آن عبارتست از یک شبکه جغرافیایی^[۶]۱، یک سازمان اقتصادی^[۷]۲، یک فرایند صنعتی^[۸]۳، صحنه ای برای کنش اجتماعی و نمادی زیباشناختی از وحدت جمعی (فکوهی، ۱۳۸۵: ۲۰۴).
۲-۱-۲ عدالت اجتماعی
یکی از اصول بنیادین که در اغلب ایدئولوژی ها از جمله دین اسلام مبنای برنامه ریزی محسوب می شود، اصل عدالت اجتماعی است که تفکر نهادها و برنامه ریزان بر مبنای آن شکل می گیرد و از اصولی است که به دلگرمی، انسجام روابط و توزیع عادلانه (و نه مساوی) دستاوردها و عواید بین شهر و روستا منجر خواهد شد.
مفهوم عدالت از منظرهای مختلف قابل بررسی است و مفاهیمی چون عدالت اجتماعی، عدالت فضایی^[۹]۱، عدالت جغرافیایی^[۱۰]۲ و عدالت محیطی^[۱۱]۳ نیز متأثر از چند بعدی بودن این مفهوم است (مرصوصی، ۱۳۸۳: ۹۱).
فرهنگ فارسی معین، عدالت را داد کردن، دادگر بودن و انصاف داشتن و عدالت اجتماعی را عدالتی که همه افراد جامعه از آن برخوردار باشند (معین، ۱۳۷۱: ۲۲۷۹) تعریف میکند. وقتی ما راجع به عدالت اجتماعی صحبت می کنیم، در مورد چگونگی توزیع چیزهای خوب و بد بین اعضای جامعه انسانی بحث می کنیم (Miller,1999: 1). عدالت اجتماعی گویای توزیع عادلانه امکانات و ثروت میان افرادی است که طبق تعریف دارای حقوق برابرند (غنی نژاد، ۱۳۷۹: ۷۸۲).
اگرچه ممکن است عدالت اجتماعی مورد پذیرش همگان واقع شود ولی هرکس تنها به شیوه فکر و نظام ارزشی خود، معنی خاصی از توزیع عادلانه و عدالت اجتماعی را خواهد داد. و نتیجه آن که مفهوم عدالت اجتماعی مفهومی به غایت ذهنی و سیال خواهد بود (غنی نژاد، ۱۳۷۹: ۷۸۲-۷۸۱).
اصطلاح عدالت به معنای مساوات را در موارد متنوعی به کار می بریم. گاهی مسأله فرق نگذاشتن میان افراد و توجه یکسان به همه در طرز رفتار فردی مطرح است. گاهی اینکه همه در مقابل قانون و در مقام اجرای قانون مساوی هستند، مورد توجه است. گاهی جانبداری نکردن و بی طرفی در مقام قضاوت و داوری مقصود است. گاهی رعایت مساوات در مقام سیاستگذاری و برنامه ریزی از جهت توزیع منابع عمومی یا توزیع هزینه های زندگی جمعی در میان افراد مورد نظر است. در مواردی، مسأله برابری افراد در برخورداری از حقوق و فرصتهای اولیه یا برابری نسبی آنها در بهره مندی های موجود ملاحظه می شود (توسلی، ۱۳۷۵: ۱۱۲).
گاهی عدالت ناظر به طرز رفتار با دیگران است؛ اعم از اینکه معامله و رفتار فردی منظور باشد یا طرز عمل نهادهای اجتماعی مثل قانون، دولت و مانند اینها. در اینجا عادلانه بودن رویه و عمل ما در برخورد با دیگران با توجه به موازین لازم الرعایه مد نظر قرار دارد؛ مثل اینکه حقوق دیگران مراعات شده باشد، تبعیض بیجا در کار نباشد و مانند اینها. گاهی هم عدالت، ناظر به وضعیت نهایی موجود در جامعه از حیث توزیع بهره مندی ها و امتیازات و موقعت های اجتماعی است که این نتیجه عوامل مختلفی است. انتخاب و رویه عملی افراد یا عملکرد نهادها می تواند از جمله این عوامل باشد. مثلاً نفس وجود نابرابری فاحش میان دو قشر از افراد جامعه از جهت رفاه و امتیازات اجتماعی، موضوع بحث عدالت است با صرف نظر از اینکه رویه عملی افراد و عوامل تاریخی ای که منجر به این امر شده است، چگونه بوده است (توسلی، ۱۳۷۵: ۱۱۳).
در بحث عدالت، اصطلاح توزیع را به معنای وسیع تری به کار می بریم. علاوه بر توزیع ثروت به معنای اقتصادی کلمه، توزیع کلیه حقوق و امتیازات سیاسی و اجتماعی و خیرات و مضرات اجتماعی را مد نظر قرار می دهیم؛ اعم از رفاه، امنیت، منصب، شغل، فراغت، آموزش، قدرت سیاسی، فرصت اقتصادی، افتخارات اجتماعی و… حتی از توزیع عادلانه مشقت های چاره ناپذیر و مسئولیت های اجتماعی نیز بحث می کنیم (توسلی، ۱۳۷۵: ۱۱۴).
تعریف دیگر از عدالت اجتماعی به این صورت است که “مساوات به عنوان برخورداری شهروندان از شانس ها و حقوق مساوی و استفاده ایشان از آزادی های اجتماعی بدون محدودیت های نژادی و جنسیتی و… قدمت فراوان دارد ولی تصور جدیدتری نیز وجود دارد که سابقه آن به انقلاب فرانسه برمی گردد و عدالت را در این می بیند که اعضای یک جامعه همه به یک نسبت از مواهب مادی آن جامعه برخوردار باشند” (تیکسفال، ۱۳۷۹: ۵۰).
در کتاب نظریه عدالت، جان رالز در تعیین قاعده برای عدالت بعد از تأکید بر اصل اولیه برخورداری یکسان افراد از آزادی های سیاسی، معتقد است نابرابری های اجتماعی تنها در صورتی توجیه پذیر است که اول آنکه، بیشترین مزیت را به نفع محرومترین قشرهای جامعه حاصل کند؛ دوم آنکه، پیوستن به مناصب و موقعت های قابل دسترسی برای همه افراد، تحت شرایط برابری منصفانه فراهم آید. وی به این ترتیب معیار حداکثرسازی رفاه برای پایین ترین قشر مردم را معیار عدالت معرفی می کند (پاپلی یزدی و دیگران، ۱۳۸۶: ۱۹- ۲۱).
۲-۱-۳ فضا
فضا عبارت است از “فاصله میان نقاط و پدیده ها” و گستره پیوسته ای که در آن اشیاء و پدیده ها قرار گرفته و حرکت می کنند (پوراحمد، ۱۳۸۵: ۱۰۳).
برای شناخت مفهوم فضا در جغرافیا می توانیم آنرا به دو بخش فضای مطلق و فضای نسبی تقسیم کنیم. فضای مطلق در جغرافیا “بعدی است معطوف به ویژگی های اشیا از نظر تمرکز و پراکندگی شان". فضای نسبی فقط رابطه ای است میان رویدادها و ویژگی های آن و بنابراین وابسته به زمان و فرایند” است. این نوع فضاها به طور طبیعی پویا و در حقیقت نسبی اند. لذا می توان آن را فضای پلاستیکی نامید که اندازه و شکل و فاصله زمانی خود را تغییر می دهد (پوراحمد، ۱۳۸۵: ۱۹۵-۱۹۳).
۲-۱-۴ توزیع فضایی
چگونگی قرارگیری عناصر، پدیده ها، نقاط و مکانها بر روی کره زمین، پراکندگی یا توزیع فضایی نامیده می شود (پوراحمد، ۱۳۸۵: ۱۰۱).
بطور معمول، توزیع فضایی دارای ۳ ویژگی است :
الف) تراکم نسبی : شامل تعداد پدیده ها و عناصر مورد مطالعه، تقسیم بر مساحت منطقه مورد مطالعه است.
ب) تفرق : بر خلاف تمرکز شاخصی است که مقدار پخش یک پدیده و میزان پراکندگی با تمرکز آن را در یک منطقه یا مکان نشان می دهد.
ج) بافت: طرز قرارگیری هندسی عناصر و پدیده ها را در فضا بافت گویند که از جمله آنها می توان بافت خطی، بافت متمرکز و بافت متفرق را نام برد (پوراحمد، ۱۳۸۵: ۱۰۳).
۲-۱-۵ توزیع خدمات شهری
از جمله عواملی که باید در جهت اجرای عدالت اجتماعی و همراه با عدالت فضایی در برنامه ریزی شهری رعایت کرد توزیع مناسب خدمات شهری و استفاده صحیح از فضاها است. در این خصوص کاربری ها و خدمات شهری عوامل مؤثری هستند که با ارضای نیازهای جمعیتی، افزایش منافع عمومی و توجه به استحقاق و لیاقت افراد می توانند با برقراری عادلانه تر، عدالت اجتماعی و اقتصادی و فضایی را در نواحی شهر برقرار نمایند. لذا عدم توزیع خدمات شهری نه تنها می تواند در بر هم زدن جمعیت و عدم توازن آن در شهر بینجامد بلکه فضاهای شهر را متناقض با عدالت از ابعاد اجتماعی و اقتصادی شکل دهد (وارثی و دیگران، ۱۳۸۷: ۱۴۴).
۲-۱-۶ خدمات اجتماعی^[۱۲]۱
خدمات اجتماعی که طیف نسبتاً گسترده ای از خدمات عمومی را در برمی گیرد، از جمله شاخص های رفاه اجتماعی است که از تحولات شهرنشینی متأثر می شود و اثرات ناشی از رشد جمعیت شهری را به خوبی در خود منعکس می کند (علی اکبری، ۱۳۸۳: ۵۸).
۲-۱-۷ نابرابری
نابرابری، عدم شرایط برابر بین دو متغیر است، به طوری که نبود شرایط مساوی باعث بوجود آمدن اختلاف سطح بین متغیرها می شود. آثار نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی در شکل استفاده از فضا بازتاب پیدا می کند (پوراحمد، ۱۳۸۵: ۲۲۰).
وجود نابرابری بین مناطق شهری و روستایی، عموماً به وجود دوگانگی اقتصادی و در نتیجه آن نوعی دوگانگی اجتماعی نسبت داده می‌شود. این دو گانگی در مجموعه کلی تری قرار می‌گیرد که عبارت است از “شرایط ممالک جهان سوم و اقتصادی‌های بیرونی"، یا به عبارت دیگر، میان اقتصادهای “مرکزی” یعنی اقتصادهای مسلط و اقتصادهای “پیرامونی یا محیطی". شهرهای بزرگ محل استقرار “آنتن"های گیرنده اقتصادهای خارجی به حساب می‌آیند و در نظام‌های مناسباتی، نقش ارتباط دهنده و تقویت کننده ای بر عهده دارند. چنین نقشی موجبات تمرکز درآمدها و منافع حاصل از فرایند “ترانزیت” کالاها را فراهم می آورد و حضور نمایندگان اقتصادهای مرکزی را در خودشان ایجاب می کند. حاصل این تمرکز، استقرار جمعیت بهره ور از امکانات معاش مناسب با درآمدهای فردی بالا می باشد (زنجانی، ۱۳۷۱: ۷۸). در مقابل، توده‌های محروم با حداقل امکانات زیستی پدید می‌آیند و در فرایند شکل گیری طبقات اجتماعی، نوعی بی عدالتی را به نمایش می‌گذارند. بنابراین توزیع عادلانه درآمد، موثرترین راه برای رسیدن به توسعه انسانی است (آسایش، ۱۳۷۱: ۱۹).
۲-۱-۸ ارزش زمین
ارزش های اراضی و مستغلات شهری به معنای وسیع کلمه عبارتند از ارزش زمین بناها ، مغازه های فروشگاه های حقوق استفاده از آنها حتی اگر مدت استفاده مانند حق اجاره محدود باشد تمام چیزهای که در اصل می تواند خریداری یا فروخته شود مورد معامله یا داد و ستد قرار می گیرد. از این رو آنچه در اصول غیر قابل فروش یا غیر قابل واگذاری است . مثل راه ها ، بناها و فضای سبز همگانی تنها ارزش نظری دارند. بدین سان نیمی از فضاهای شهری و یا بیشتر آن در بیرون از قواعد بازار قرار می گیرد. ویژگی عمده این ارزش ها در این است که با توجه به رشد و افزایش تراکم شهری ، سریع تر از دیگر ارزشها افزایش می یابند و چیزی را تولید می کنند که ارزش اضافی نامیده می شود . چون عرضه پایین تر از تقاضاست . این ارزش ها و ارزش افزوده که زمین و مستغلات از آن بهره مند می شوند نیروی محرکه ای را برای بازار مستغلات ، کاربری فضا توسط بخش خصوصی ، فعالیتهای صنعت ساختمان و راه سازی ، آمایش و نوسازی کادر شهری بوجود می آورند و از سوی دیگر زمینه جدایی فعالیتها و مسکن را فراهم می سازند. آنچه که منفعت کمتری دارد و پول کمتری می آورد بدون وقفه به سوی نواحی پیراشهری و فضایی ارزانتر رانده می شود جایی که رفت و آمدهای تناوبی در حال گسترش است (حیدری، ۱۳۸۴: ۴۲).
۲-۱-۹ کاربری زمین
کاربری زمین عبارت است از شناخت وضع موجود پراکندگی انواع فعالیت های شهری، تعیین نسبت هر یک از کاربری ها از کل مساحت شهر و اینکه هر یک از کاربری ها از کل مساحت شهر و اینکه هر یک از فعالیت ها در چه مقیاس و اندازه و به چه صورت در سطح شهر پراکنده شده اند رابطه آنها با یکدیگر چیست و تا چه حد این ارتباط منطقی و صحیح است( رضویان،۱۳۸۱: ۳۳ ). شکل گیری نظام کاربری اراضی در هر جامعه شهری و نحوه تقسیم اراضی و استفاده از آن در فعالیت ها و خدمات مختلف، بازتاب و برآیند عملکرد متقابل مجموعه ای از عوامل و نیروهای مختلف محیطی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، حقوقی و غیره است. این نظام امروزه به یکی از عرصه های مهم ثروت اندوزی و تشدید نابرابری های اجتماعی در شهرها بدل شده و به نوبه خود مشکلات برنامه ریزی شهری افزوده است (قرخلو و دیگران، ۱۳۸۳: ۸۹).
۲-۱-۱۰ توسعه پایدار