-در مطالعاتی که در گرجستان توسط گستادزه در سال ۲۰۰۹ انجام گرفت، نتایج نشان داد که میزان مواجه با هزینه های کمرشکن بین سالهای ۱۹۹۹تا ۲۰۰۷ از ۲٫۸ درصد تا ۱۱٫۷ درصد متغیر بوده است،که البته این تغییر ممکن است به دلیل اختلاف در متدولوژی پژوهش های انجام گرفته باشد. این سطح بالای هزینه های کمرشکن ممکن است به علت سهم پایین پیش پرداخت های بیمه ای و سطح بالای فقر و پرداخت های مستقیم از جیب در این کشور باشد. فاکتورهای اصلی مواجه با هزینه های کمرشکن مربوط به بیماری هایی است که منجر به بستری شدن در بیمارستان بوده و همچنین خانوارهایی با افراد دارای بیماری مزمن و وضعیت فقر خانواده می باشد.(گوتسازده و همکاران۲۰۰۹)
-در مطالعه ای که توسط دانل با عنوان چه کسی در آسیا می پردازد؟ در سال ۲۰۰۸ انجام شد ،یافته ها حاکی از آن بود که فقیرترین کشور ، کشور نپال ۷۵ درصد از تامین مالی برای سلامت را از راه پرداخت مستقیم از جیب انجام می دهد. در حالیکه ثروتمند ترین کشور ، ژاپن تنها ۱۱ درصد از منابع تامین مالی سلامت را از طریق پرداخت مستقیم از جیب تامین می کند. در کشورهای نپال ، بنگلادش و سریلانکا بیشترین قسمت تامین مالی سلامت از طریق پرداخت های مستقیم از جیب و درآمدهای عمومی دولت است. نپال و بنگلادش شدیدا متکی به پرداخت های مستقیم از جیب هستند ، اما سایر کشورهای نامبرده گرایش بیشتر به درآمد های عمومی دولت دارند و کمتر به پرداخت های مستقیم از جیب وابسته هستند. هم چنین در بین این کشورها تایوان و کره و ژاپن پوشش همگانی بیمه اجتماعی دارند.(دانل و همکاران۲۰۰۸)

-مطالعه ای با عنوان تغییرات پرداخت ازجیب در ویتنام که در سال ۲۰۰۸ توسط چادوری انجام شد یافته ها نشان داد که اصلاحات اقتصادی در ویتنام در سال ۱۹۸۰ آغاز شد و شامل تغییرات در اختیارات و قوانین نظام سلامت که تغییرات گسترده در ارائه خدمات سلامت ، دسترسی و نحوه تامین مالی را در بر داشت ، بود. یک جنبه از اصلاحات بخش سلامت معرفی استفاده کنندگان آزاد بخش سلامت بود ، که تامین اجتماعی سلامت و کارت رایگان خدمات سلامت برای افراد فقیر معرفی شد تا بر موانع دسترسی به مراقبت سلامت و بار مالی شدید این هزینه های پرداخت از جیب سلامت تسکینی باشد. در این تحقیق رابطه بین هزینه های پرداخت از جیب سلامت و توانایی پرداخت خانوار سنجیده شد ، که نتایج نشان داد که در صورت افزایش توانایی پرداخت خانوار هزینه های مستقیم از جیب نیز افزایش می یابد که این ارتباط نشان دهنده سیستم صعودی و مطلوب تامین مالی سلامت می باشد هر چند در ۲ دوره اول اصلاحات در ویتنام بار مالی نزولی بر جمعیت حاکم بود.(چادوری و همکاران ۲۰۰۸)
فصل سوم:
مواد و روش پژوهش
در هر پژوهشی بر حسب موضوع وامکانات موجود، برای انجام آن از روش خاصی استفاده می گردد. دراین پژوهش به موارد: نوع پژوهش و جامعه پژوهش، روش نمونه گیری وحجم نمونه، روش گرد آوری داده ها، ابزار گرد آوری داده ها، روش تحلیل داده ها، مکان وزمان مطالعه، محدودیتهای پژوهش و ملاحظات اخلاقی می پردازد.
نوع پژوهش
روش مطالعه توصیفی_تحلیلی بود که در سال ۱۳۹۱ انجام شد.
جامعه پژوهش
جامعه مورد مطالعه مراجعان به بخش سرپایی خدمات تشخیصی(آزمایشگاه و تصویربرداری) کلیه مراکز آموزشی و درمانی شهر قزوین شامل : شهید رجایی، بوعلی سینا ، قدس و کوثر بود، که این مراکز به ترتیب بیمارستان جراحی و تروما ، داخلی ، اطفال و زنان - زایمان می باشند که در زمینه های فوق به مراجعه کننده گان خدمت رسانی می نمایند.
روش نمونه گیری و حجم نمونه
با توجه به مطالعات متعدد در ایران و در نظر گرفتن اینکه ۵۰ درصد پرداخت به ارائه کننده گان از جیب مراجعه کنندگان باشد. ۵۰/۰ p= ، فاصله اطمینان ۹۵ درصد و ضریب خطای ۴ درصد ، حجم نمونه برای خدمات تشخیصی ۶۳۰ نفر برآورد شد.
تعداد ۶۳۰ نفر به صورت تصادفی از ۴ بیمارستان انتخاب شد. شرط ورود به مطالعه عبارت بود از اینکه مراجعه کننده گان سرپایی حداقل از یک خدمت تشخیصی استفاده نمایند. همچنین بررسی مراجعه کنندگان در روزهای عادی که حادثه یا اتفاق خاصی روی نداده بود ، صورت گرفت و برای هر بیمارستان ۴ نوبت مراجعه صورت گرفت. همچنین افراد با رضایت شخصی در مطالعه شرکت کردند و از جمله محدودیت های مطالعه تفهیم سوالات به مراجعه کنندگان بود. همچنین با توجه به مطالعه آصف زاده و همکاران بار مراجعه به خدمات آزمایشگاهی تقریبا برابر با بار مراجعه به خدمات تصویربرداری(رادیولوژی، سی تی اسکن و سونوگرافی) بود(آصف زاده و همکاران ۱۳۹۲).
روش گردآوری داده ها
مطالعه حاضر با مصاحبه ساختار یافته از مراجعه کنندگان سرپایی به بخش های تشخیصی و همچنین بررسی پرونده های مالی موجود در بیمارستان ها انجام شد. مقدار پرداخت های مستقیم از جیب بیمار ، پرداخت هایی که در صورت بیمه بودن از طرف بیمه ها و هم چنین مجموع پرداخت ها که از طرف شخص بیمار (مراجعه کننده ) و هم چنین بیمه ها به ارائه کننده خدمت پرداخت می شد ، محاسبه شد. تعداد نمونه ها بدین گونه بود که در بخش تصویر برداری بیمارستان های شهید رجایی، بوعلی، قدس و کوثر به ترتیب ۱۰۴ ، ۵۸، ۶۸ و ۵۷ نمونه بررسی شد و در بخش آزمایشگاه همین بیمارستان ها به ترتیب نمونه ها برابر با ۱۰۵، ۸۲، ۷۷ و ۹۰ نفر بود. در بخش تصویربرداری در بیمارستان بوعلی فقط خدمت رادیولوژی ، در بیمارستان کوثر فقط خدمت سونوگرافی و در بیمارستان قدس فقط خدمت رادیولوژی ارائه می شد و در نهایت در بیمارستان رجایی خدمت رادیولوژی و سی تی اسکن خدمت عمده بود.
ابزار گردآوری داده ها
دادها با بهره گرفتن از مصاحبه ساختار یافته و بررسی اسناد گردآوری شد. همچنین ابزار جمع آوری اطلاعات مصاحبه شامل ۵ متغییر سن، جنس، نوع بیمه، پرداخت از جیب بیمار و سهم سازمان بیمه ای بیمار بود.
روش تجزیه وتحلیل داده ها
درصد پرداخت از جیب مراجعه کنندگان بدین گونه مورد محاسبه قرار گرفت که مقدار هزینه ای که بیمار برای خدمات به طور مستقیم از جیب می پرداخت بر هزینه کل پرداختی (پرداخت مستقیم بیمار + پرداخت از سوی بیمه های پایه و تکمیلی) خدمات مورد نظر تقسیم شد و درصد پرداخت از جیب بدست آمد. در نهایت میانگین پرداخت مستقیم از جیب برای خدمات تشخیصی(آزمایشگاه و تصویربرداری) و هم چنین درصد پرداخت مستقیم از جیب برای این خدمات محاسبه شد. در هر خدمت برای توصیف بهتر ، از شاخص های مرکزی و پراکندگی همچون (میانگین ، انحراف معیار ) استفاده شد. تحلیل داده ها با بهره گرفتن از آمار توصیفی و تحلیلی انجام شدو از نرم افزار Spss 17.00 استفاده شد.
مکان و زمان پژوهش:
این پژوهش در سال۱۳۹۱ در بیمارستان های آموزشی قزوین انجام شد.
ملاحظات اخلاقی:
محرمانگی اطلاعات پاسخ دهندگان
دریافت معرفی نامه از معاونت پژوهشی جهت ورود به بیمارستان و جمع آوری داده ها
گزارش نتایج پژوهش به معاونت پژوهشی
شرکت داوطلبانه نمونه های مورد مطالعه در این پژوهش و خروج از نمونه گیری در صورت عدم تمایل
رعایت صداقت و امانت علمی
دقت در جمع‌ آوری داده‌ها و صحت اطلاعات
عدم استفاده از منابع مشکوک و فاقد اعتبار
انجام تحقیق بدور از هر گونه گرایش خاص و با رعایت بی‌طرفی
محدودیت های پژوهش و ارائه راه حل ها:
تفهیم سوالات به مراجعه کننده گان : ساده سازی و به کارگیری مثال
عدم همکاری پرسنل : تفهیم اهمیت پژوهش و تشریح آن به پرسنل
فصل چهارم:
یافته های پژوهش
با توجه به تحقیق انجام شده، در بیمارستان های آموزشی قزوین نتایج زیر بدست آمد:
تعداد ۶۳۰ نفر در این مطالعه شرکت کردند که ۳۵۹ نفر (۵۷ درصد ) جنسیت مونث و ۲۷۱ نفر (۴۳ درصد) جنسیت مذکر بود. تعداد ۴۶۶ نفر(۷۴ درصد) از مراجعه کننده گان دارای پوشش بیمه ای بودند و ۱۶۴(۲۶ درصد) نفر از مراجعه کننده گان فاقد پوشش بیمه ای بودند. میانگین و انحراف معیار سنی مراجعه کنندگان به خدمات تصویر برداری در بیمارستان های رجایی ، بوعلی، قدس و کوثر به ترتیب برابر با ۱۸±۳۳ ، ۲۱±۴۹ ، ۱۵±۱۲ و ۱۰±۳۰ بود همچنین در بخش آزمایشگاه این بیمارستان ها این میانگین برابر با ۱۸±۴۱ ، ۱۷±۴۷، ۹±۷ و ۱۰±۳۰ بود.
نمودار۱ : توزیع فراوانی سن مراجعین به خدمات تشخیصی سرپایی بیمارستان های آموزشی قزوین در سال ۱۳۹۱ (۶۳۰=N )
طبق نمودار میانگین سنی مراجعین به خدمات تشخیصی بیمارستان قدس کمترین مقدار را دارا می باشد که این مقدار در خدمات آزمایشگاهی ۷ سال و در خدمات تصویر برداری ۱۲ سال بود.
نمودار۲ : توزیع فراوانی بیمه های سلامت مراجعین به خدمات تشخیصی بیمارستان های آموزشی قزوین در سال ۱۳۹۱(۶۳۰=N )
طبق نمودار بیشترین فراوانی بیمه مراجعین مربوط به بیمه تامین اجتماعی با مقدار ۴۵ درصد(۲۸۳ نفر) بود و کمترین بیمه مورد استفاده بیمه نیروهای مسلح با فراوانی ۶ درصد(۳۸ نفر) بود.
جدول۱ : توزیع هزینه های پرداخت از جیب(هزینه ها به ریال) خدمات سرپایی آزمایشگاهی بیمارستان شهید رجایی در سال ۱۳۹۱ (۱۰۵=N )