۱-۷-۱- معنای لغوی مصلحت
مصلحت در لغت به معنای سود ودر برابر مفسده به کار برده می‌شود. (شرتونی،۱۴۰۳ق،ج۱ص۶۵۶)
در«لسان العرب»مصلحت به معنای بهبود بخشیدن وشایستگی آمده است. درکتب لغت دیگر نیز مفهوم مصلحت را با همین تعابیر توضیح داده اند . (ابن منظور،۲۰۰۰م،ج۸ص۲۶۷)مانند:صواب،شایستگی،صلاح،
صلاح کار (تاریخ بیهقی چ ادیب ص ۳۱۲)
۱-۷-۲- معنای مصلحت از منظر قرآن کریم
خداوند در سوره انفال،آیه (۲۴) می‌فرماید:
« یا اَیُها اَ لذین آمنوااِستجیبوا لله ولِلرسولِ اذا دعا کُم لَما یُحییکم »
یعنی انسان درگرویدن به شریعت و گردن نهادن به احکام شرع، به حیات خود می‌رسد؛ به یک زندگی سالم واطمینان بخش می‌رسدکه می‌تواند در سایه این احکام، احساس زنده بودن کند. (معرفت،۱۳۷۶،ش۱۴)
وهم چنین درآیه شریفه «اَطیعُوا ا لله واَطیعُواالرَسول واُولی الاَمرمِنکم».(سوره نساء،آیه۵۹)
اطاعت ازرسول خدا درکنار اطاعت از خداوند مطرح شده است.همچنین آیه «اَلنَبیُ اُولی بِالمُومنینِ مِن اََنفسهم».(سوره احزاب آیه ۶) که در مدینه ودر عصر تشکیل حکومت پیامبر نازل شده است. (مکارم شیرازی،۱۳۶۳،ج۱۷ص۱۸۳) .دلالت دارد بر اینکه در تمام اموری که انسان نسبت به خویش دارای اختیار است.پیامبر به عنوان حاکم اسلامی از اولویت برخوردار است.
۱-۷-۳- معنای مصلحت از منظر روایات واهل بیت
پیامبر اکرم (ص)فرموده اند:
«یااَیُها الناسُ ما مِن شَیً یَقربَکم مِن الجَنه ویُباعِدکُم مِن النار اِلا وقَد اَمَرتُکم به وَ ما مِن شی ءِ یَقربُکم مِن النار ویُباعِدُکُم مِن الجنه الا وقد نهیتکم عنه ».(حرعاملی،۱۴۱۴ق،ج۱۷،ص۴۵)
ای مردم، شمارا به آنچه به بهشت نزدیک و از جهنم دور می‌سازد، امر کردم و از هر چه آنچه که شما را به آتش جهنم نزدیک و از بهشت دور می‌سازد نهی کردم.
از امام باقر (ع)سوال شد: چرا خداوند متعال، مردار، خون، گوشت خوک و شراب را حرام کرده است؟ حضرت در پاسخ فرمودند: «حرام وحلا ل شدن بعضی از امور به این جهت نبوده است که خداوند نسبت به امور محرمه، بی رغبت و بی میل بوده و نسبت به امور حلال، رغبت و میل داشته است؛ بلکه خداوند که انسان را آفریده، نسبت به نیازهای ضروری بدن او و آنچه که برای وی نفع و مصلحت داشت آگاه بوده و درنتیجه، آن‌ها را برای او مباح و حلال کرد و نسبت به آنچه که باعث ضرر و زیانش بود نیز آگاه بود و درنتیجه، آن‌ها را بروی حرام نمود.».(صدوق،۱۴۰۸ق،ج۲ص۱۹۶)

در حدیثی دیگر، امام رضا(ع) می‌فرمایند: «خداوند،هیچ خوردنی و آشامیدنی را حلال نکرد، مگر به این جهت که درآن‌ها سود و مصلحت بندگان است و چیزی را حرام قرار نداد، مگر به سبب زیان بار بودن یا موجب مرگ و فسادانگیزی آن.». (نوری،۱۴۰۸ق،ج۳ص۷۱)
۱-۷-۴- معنای اصطلاحی مصلحت ازمنظرفقها واصولیون
مفهوم مصلحت ارتباطی وثیق با مفهوم لغوی آن دارد.ازاین رو، درتعریف آن چنین گفته اند :مصلحت عبارت ا ست از آن چیزی که بر یک فعل ترتب می‌یابد وسود وصلاح را در پی می‌آورد. به عبارت دیگر مصلحت از نظر فقها و اصولیون چیزی ا ست که حکم، وجودا ًو عدماً دائرمدار آن ا ست و از آن با تعابیر گوناگون یاد می‌شود؛ همانند: مناطات احکام، ملاکات احکام، علل احکام، مقتضیات و حکمت احکام و… اگر این عناوین دارای اشتراکاتی هستند، لکن هریک از این اصطلاحات، ویژگی خاص ومتفاوتی نیز دارند.برای مثال درمورد علت وحکمت می‌توان گفت :حکم،وجوداًوعدماً دائر مدار علت است؛ به این معنا که اگر ثابت سودشود، چیزی مانند اِسکار،علت حکم است،هرجا آن علت(اِسکار)محقق شود،حکم حرمت نیز محقق می‌شود؛برخلاف حکمت که نمی توان ازموارد آن تعدی کرد.
۱-۷-۵- معنای مصلحت از دیدگاه‌های مختلف:
۱-۷-۵-۱- معنای مصلحت ازدیدگاه شیعه
مصلحت درمکتب فقه تشیع با گفتمان مصلحت اصطلاحی درفقه اهل سنت، تفاوت دارد. فقهای شیعه ازدیرباز به موضوع مصلحت درفقه، توجه ویژه ای داشته اند و جایگاهی متفاوت با مصلحت درمیان اهل سنت برای آن قائل هستند.اهل سنت، مصلحت را در حوزه««مالا نَص فیه»»مجاز دانسته، باب مصالح مرسله را در فقه گشودند. (مرعشی،۱۳۷۱،ش۶) ولی فقهای شیعه وازجمله امام خمینی(ع)مصلحت را به عنوان وسیله ای برای رسیدن به هدفی مهم تر در حکومت داری مورد استفاده قراردادند و این استفاده روشن مند نیز از ناحیه شارع مقدس، همچون عناصر دیگری مانند اضطرار، ضرورت، عسروحرج، تقیه، اهم ومهم، دفع افسد وبه فاسدو…تأییدگردیده است. (مومن،۱۳۸۰،ش۱۹)یعنی شارع مقدس چنین اجازه ای را درصدور احکام حکومتی به حاکم اسلامی داده است و سیره عملی حضرت رسول اکرم (ص) و امیرمومنان علی (ع) و سایر پیشوایان دین نیز مویداین ادعا است. (آل بحرالعلوم،۱۴۰۳ق،ج۳ص۲۱۰)
از دیدگاه شیعه، مصلحت در صورتی دارای اعتبار است که منشأ مصلحت اندیشی آن، «عقل»باشد؛ چرا که ممکن است به اعتبار میزان دخالت عقل،ازنظر درجه حجیت مختلف باشد.بنابراین،اگر فهم مصلحت کاملاًاز طریق عقل باشد،دراین صورت ازنظرشیعه،دارای حجیت است؛زیرا در مقابل حکم عقل دیگر زمینه ای برا ی سوال واستفهام وجود ندارد.
بااین بیان می‌توان دریافت که ازدیدگاه تشیع،مصلحت درصورتی معتبر است که خود،منبع مستقل استنباط احکام نباشد؛بلکه یا به سنت ویا به حکم عقل بازگشت کند.پس درفقه شیعه،مصلحت از منابع مستقل استنباط شرعی به حساب نمی آید؛مگر آنکه به نوعی باحکم عقل یا سنت منطبق باشدوتنها در احکام حکومتی به کار می‌رود،نه در همه احکام.همچنین مصلحت متغیربوده وبا انتفای موضوع مصلحت،حکم آن نیزازدرجه اعتبار ساقط خواهد شدوتنها ازاختیارات حاکم اسلامی است ونه هر فقیهی. (خسروپناه،۱۳۷۹،ص۱۶۳)
۱-۷-۵-۲- معنای مصلحت ازدیدگاه اهل سنت
از دیدگاه برخی از مذاهب اهل سنت و در رأس آن‌ها مذهب مالکی، «مصلحت» به عنوان یکی از منابع استنباط و اجتهاد به رسمیت شناخته شده است. آن‌ها از«مصلحت» به عنوان یکی از منابع شرعی درموقع فقدان نص معین، یادکرده اند. براین اساس، فقیه حق دارد در موقع فقدان نص درامری، به مصلحت یابی بپردازد و مطابق دیدگاه خود، حکم آن را تشریع نماید. باتوجه به نظریه علمای اهل سنت،«مصلحت» به سه گونه تقسیم می‌شود:
الف-مصالح معتبر: به مصالحی گفته می‌شود که شارع به معتبر بودن آن‌ها تصریح نموده است؛ مثل تصریح شارع به حد شرب خمر برای حفظ عقل.
ب-مصالح غیر معتبر: مصالحی هستند که شارع به الغای آن‌ها تصریح کرده است؛ مثل مصلحت متصور برای ربا خواری که از سوی شارع بر لغو آن تصریح گردیده است.
ج-مصالح مرسله: دراصطلاح، مصالحی را گویند که شارع مقدس به اِلغا یا اعتبار آن‌ها تصریح ننموده است.مصلحت مرسله، مصلحتی است که دلیل خاصی بر وجوب رعایت آن یا بر حرمت آن از سوی شارع نرسیده باشد. (مرعشی،۱۳۷۱،ش۶)
«مصالح مرسله» خود از نظر درجه اهمیت بر سه نوع است:
۱- مصالح ضروریه: مصالحی که عدم توجه به آنها، موجب اختلال نظام و هرج و مرج می‌گردد.
۲- مصالح حاجیه: مصالحی که اگر چه عدم مراعات آنها موجب اختلال نظام نمی گردد، اما چشم پوشی ازآنها، موجب تحمل نوعی مشقت می‌شود.
۳- مصالح تحسینیه: مصالحی که مراعات نکردن آنها، نه موجب اختلال نظام اسلامی است و نه موجب مشقت و حرج؛ بلکه صرفاً به منظورحفظ مکارم اخلاق و آداب پسندیده مقررگردیده اند؛ مانند قناعت درامورزندگی. (زنجانی عمید،۱۳۸۴: ۹۶)به نظر برخی ازفقهای اهل سنت،مصالح به ویژه درباب معاملات،موجب تخصیص نصوص قرآن وسنت نبوی است. (علم الهدی،۱۳۷۳: ۱۷)برخی دیگراز فقهای اهل سنت، درخصوص قلمرو مصلحت مرسله تا به آنجا پیش رفته اندکه می‌گویند: حاکم اسلامی، براساس عمل به مصالح مرسله می‌تواند حتی یک سوم امت را برای اصلاح دو سوم دیگر به قتل برساند. (این ابی الحدیدمعتزلی،۱۴۰۴ق،ج۱۰: ۲۱۳) بنابراین، ازدیدگاه اهل سنت، مصالح مرسله ازمنابع استنباط احکام شریعت به شمارمی رود؛ اگرچه دراحکام حکومتی نیزکاربرد داشته باشد. درنتیجه حکم مبتنی بر مصالح مرسله، نوعی تشریع و قانونگذاری است که توسط همه فقها و در همه احکام (اولیه وثانویه)اعمال می‌شود و جزء احکام ثابت تلقی می‌گردد.
۱-۷-۵-۳- معنای مصلحت ازدیدگاه دانشمندان غربی
الف- مصلحت دراندیشه ارسطو^[۱]
با توجه به متون مربوط به اندیشه‌های سیاسی ارسطو مفهوم مصلحت را در موارد زیرمی توان استخراج و دسته بندی نمود:
۱) مصلحت و حکومت: در ارتباط و نقش مصلحت در حکومت، می توان نقش این مفهوم را در انواع حکومت و اقسام اقتدار و هدف حکومت و… دید.
در انواع حکومت که در یک تقسیم بندی کلی به « درست و منحرف» منقسم می شوند، مدار تقسیم، مصلحت عمومی است،چنان چه از ارسطو می خوانیم:
« تا حدودی که مملکت به همان معنای دولت باشد و دولت نیز برترین قدرت را در کشوراعمال کند، خواه به دست یک تن و خواه به دست گروهی از مردم یا اکثر مردم، هرگاه آن یک تن یا گروه یا اکثریت در پی صلاح همه مردم باشند، حکومت از انواع « درست» است.
ولی اگر نفع خویش را برتر از صلاح مردم نهند، حکومت ایشان در شمار انواع « منحرف»در می آید… حکومتی که صلاح عموم را در نظر داشته است، اگر به دست یک تن اعمال شود، حکومت پادشاهی نام دارد و اگر به دست گروهی از مردم اعمال شود،اریستوکراسی خوانده می شود… اما حکومتی که پروای خیر و صلاح همگان را دارد و به دست اکثریت اداره می شود، دارای همان عنوان مشترک همه انواع حکومت است،
یعنی پولیتی « جمهوری»… این هر سه نوع حکومت گاه از راه راست بیرون می افتند و انحراف می پذیرند. سپس حکومت پادشاهی به حکومت ستمگر « تیرانی»،اریستوکراسی به الیگارشی و جمهوری به دموکراسی بدل می شود. حکومت ستمگر آن است که فقط به راه تامین منافع فرمانروا کشیده شود. الیگارشی آن است که فقط به راه تأمین فرمانروا کشیده شود، الیگارشی آن است که فقط به راه تأمین صلاح توانگران کشیده شود، و دموکراسی حکومتی است که فقط به صلاح تهیدستان نظر دارد. در هیچ یک از این انواع، حکومت در تأمین صلاح عموم نمی کوشد. (ارسطو،۳۲۲ق م ،سیاست،ص۲۶۸)
ارسطو با طرح سه نوع اقتدار: یک نوع اقتدار سروری خدایگان بر بنده، « که اقتداربیشتر به سود خدایگان اعمال می شود» اقتدار ولایت بر زن و فرزندان « که اصولاً غرض ازآن تأمین صلاح و صرفه فرمانبرداران است« و نوع سوم اقتدار یعنی حکومت سیاسی وکارگزاران، ادامه می دهد که « پس روشن است که آن حکومت‌هایی که خیر و صلاح عمومی را در نظر دارند،بر طبق موازین عدل مطلق، بنیاد درست یافته اند و حال آن که حکومت‌هایی که فقط نفع فرمانروایان را می جویند، نادرست و منحرفند،زیرا عنصری از خودکامگی در خویش دارند. (ارسطو،۳۲۲ق م ،سیاست،ص۲۶۸)
غیر از آن که مصلحت عمومی ملاک و میزان حکومت صالح از طالح است و ملاک«رابطه سیاسی« از » رابطه خدایگانی و بنده» نیز ناظر بودن فرمان، به سود فرمانبران است و الا رابطه تقلب است، مصلحت عمومی را به عنوان غایت حکومت نیز منظورمی کند. «غایت دولت»آن نیست که عده ای از مردم را در یک سرزمین مشترک منزل داده یا رفع مزاحمت افراد را نسبت به یکدیگر بنماید،یا روابط و مناسبات عادی را بین آنان برقرار سازد. بلکه هدف دولت حل کلیه این مسائل و مقاصد دیگری است. اما چنین اجتماعی بر پایه و اساس دوستی و محبت و داد «فیلیا» قرار گرفته و هدف افراد آن زندگی کردن با یکدیگر باشد. از طرف دیگر غایت دولت در نظر گرفتن خیر و صلاح وتأمین سعادت و نفع افراد و خوشبختی و بهتر زیستن آنان است و بنابراین چنین اجتماعی نه فقط برای ادامه حیات افراد، بلکه به منظور انجام اعمال نیک و اجرای مقاصد عالیه بشری می باشد. (عزیزی محسن ،۱۳۷۱،ص۲۰)
۲) مصلحت و قانون: همه فیلسوفان یونانی،به رغم اختلاف نظرهای آنان درباره نظم حکومتی مطلوب، این اصل کلی را می پذیرند که نظام حکومتی مطلوب بایستی، حکومت قانون به عنوان تنها امکان رعایت مصلحت عمومی همه شهروندان باشد و در بحث از نظام‌های حکومتی و شیوه‌های فرمانروایی، گرچه ارسطو میان صورت نظام‌ها تمایز مطرح می کند، اما معیار سنجش، به اعتبار مضمون نظام‌های حکومتی، یعنی به اعتبار رعایت مصلحت عامه شهروندان و رعایت یا عدم رعایت قانون وارد می شود. (طباطبایی جواد،۱۳۷۴،ص۴۶)
ارسطو معتقد است که از مهم ترین شاخصه‌های حکومت خوب، حاکمیت و تفوق قانون بر جامعه و شهر است. به نظر او مهم نیست که حکومت چه شکلی دارد، بلکه مهم آن است که قدرت تفویض شده را طبق قانون به کار برد. از نظر او قانون هر چند که مهم اما به خودی خود از هیچ قدرتی برخوردار نیست، مگر این که متکی به خواست وعادت مردم باشد و نباید عادت را که پشتوانه قانون و باعث نیرومندی جامعه است کوچک شمرد و بدین نحو باز قانون محوری به خواست و صلاح مردم نزدیک می گردد. در نظر او پیروی از حکومت قانون، پیروی از فرمان خدا و خرد است، امّا پیروی از حکومت آدمیزادگان فرمان بردن از ددان است، زیرا هوس وآرزو جانوری درنده خوست وشهوت، حتی برگزیدگان را کور دل می کند. (خاتمی محمد،۱۳۷۳،ص۷۲-۷۳)
ارسطو در حالی که قانون مداری را تأکید می کند، امّا به این نکته مهم در قانون پذیری نیز توجه دارد که باید جهت گیری قانون مصلحت عمومی باشد و تنها در صورتی ایمان عمیق به اطاعت از قانون در جامعه شکل می گیرد که “شهروند به چشم خود ببیند که هر نوع اطاعتی که از قوانین کشورش می کند، سرانجام به نفع و مصلحت خودش تمام می شود.
ارسطو کاملاً بر این عقیده است که برای یک انسان معقول هیچ گونه تعهد اخلاقی برای قبول احکام دیگران، جز در موردی که آن احکام متضمن خیر و صلاح خودش باشد وجودندارد. (فاستر مایکل،۱۳۸۵،ص۲۱۳)
البته تبعیت پذیری از قانون، چنان چه از مطالب مطروحه نیز قابل استنتاج است، فقط شامل شهروندان نمی شود و قدرت و حاکمیت قانون فوق هر نوع حاکمیتی است. البته هم رعایت صلاح جامعه و هم احیاناً تهدید به مصالح عمومی عمدتاً توسط زورمندان و حاکمان انجام می گیرد و این تقید همگانی به رعایت قانون، گامی در جهت تضمین مصلحت عمومی در جامعه است.
از عناصر مهمی که در تأکید حاکمیت قانون قابل استنتاج است آن است که “حاکمیت قانون، حکومت در منافع کلی یا عمومی است به عنوان فارق از حکومت تیرانی و فساد آمیزکه در منفعت فرد یا طبقه خاص می باشد. (جورج اچ سابین،۱۹۵۵،ص۹۵۰)
۳) مصلحت و عدالت: ارسطو در تأمین مصلحت, به “عدالت” توجه ویژه دارد و مفاهیم دیگری نیز به مصلحت و عدالت پیوند می خورند.

۰٫۳۶۶

۰٫۲۲۲

۰٫۰۷۵

۰٫۱۱۶

۰٫۱۰۷

۰٫۱۱۳

بعد زیستمحیطی

۰٫۴۳۱

۰٫۳۲۹

۰٫۰۳۴

۰٫۰۶۳

۰٫۰۶۳

۰٫۰۸۰

اعداد جدول فوق برای هر گزینه برآیند امتیازهای گزینهی مدنظر در تمامی زیرمعیارها ( زیرمؤلفههای ) مربوطه میباشد. براین اساس مناسبترین گزینه برمبنای بعد اجتماعی استفاده از اتوبوس و مینیبوس بوده و پس از آن پیادهروی قرار دارد. دلیل این امر کیفیت پایین تسهیلات پیادهروی و دوچرخهسواری و ایمنی و امنیت پایین به هنگام استفاده از این شیوه ها میباشد.

مناسبترین گزینه برای بعد اقتصادی پیادهروی با اختلاف بسیار زیاد میباشد و کمترین ضریب اهمیت را شیوهی استفاده از اتومبیل شخصی دارد؛ چراکه هزینه های زیادی به استفادهکننده و دولت تحمیل مینماید.
مقایسه گزینه ها براساس معیار بعد زیستمحیطی همانند بعد اقتصادی میباشد؛ یعنی پیادهروی و دوچرخهسواری از این دیدگاه با اختلاف زیاد در صدر قرار دارند و اتومبیل شخصی کمترین امتیاز را داراست.
نمودار شماره ۶-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با معیارها
نمودار شماره ۶-۴ براساس داده های جدول ۱۲-۴ ترسیم شده و نشان میدهد که در بسیاری از موارد شیوهی پیادهروی و استفاده از دوچرخه با اختلاف زیاد، بیشترین امتیازها را دارا بوده و استفاده از موتورسیکلت و اتومبیل شخصی در پایینترین درجه قرار دارند. البته این شرایط برای هر گزینه برمبنای معیارهای مختلف، متفاوت بوده و دارای شدت و ضعف میباشد.
در ادامه نیز به تفصیل گزینههای مختلف براساس هر ۱۵معیار موجود در روش تحقیق حاضر مورد سنجش و مداقه قرار گرفته و بررسی خواهد شد.
نمودار شماره ۷-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه دسترسی اقشار مختلف
یکی از مهمترین مؤلفه های بعد اجتماعی، دسترسی اقشار مختلف به شیوه های مختلف حملونقل میباشد که در بسیاری از منابع معتبر نیز به آن اشاره شده است. این مؤلفه میزان در دسترس بودن شیوه های مختلف سفر برای تمام اعضای جامعه از جمله زنان، کودکان، سالمندان، افراد معلول و غیره میباشد براساس این عامل، طبق نمودار ۷-۴ پیادهروی با وزنی معادل ۰٫۲۶۳ بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داده و پس از آن شیوه های حملونقل عمومی و نیمهعمومی بیشترین امتیاز را دارا میباشند. گزینههایی چون موتورسیکلت و دوچرخهسواری نیز براساس این مؤلفه، در انتهای لیست قرار دارند؛ چراکه براساس فرهنگ غالب ما زنان که نیمی از جامعه را شامل میشوند به این گزینه ها دسترسی مستقیم نداشته، افراد مسن و معلولین نیز شرایط مشابهی را در این زمینه خواهند داشت.
نمودار شماره ۸-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه ایمنی ( میزان جراحات و مرگومیر)
مؤلفهی بسیار مهم بعدی که گزینههای سفر برمبنای آن سنجش شده و بهصورت زوجی مقایسه شدهاند، میزان جراحات و مرگومیر سفر باهریک از شیوه های سفر ( این عامل معکوس مفهوم ایمنی سفر میباشد) میباشد. به این دلیل که این عامل یک مفهوم منفی میباشد ( به این معنا که هرچه میزان جراحات و مرگومیر کمتر باشد مطلوبتر میباشد ) این مفهوم در پرسشنامه لحاظ شده است؛ به این صورت که هرچه میزان این عامل در هر شیوه حملونقل کمتر باشد امتیاز بالاتری دریاقت نموده است.
براین مبنا براساس نمودار ۸-۴ استفاده از حملونقل عمومی ( اتوبوس و مینیبوس ) با ضریب اهمیت ۰٫۲۹۸ ایمنترین گزینه سفر در نیشابور شناخته شد و پس از آن پیادهروی در رتبه دوم قرار دارد. استفاده از موتورسیکلت و دوچرخه نیز بهعنوان گزینههایی که کمترین میزان ایمنی را دارا هستند معین شد؛ چرا که به هنگام استفاده از این شیوه ها افراد کمتر به مسائل ایمنی، از جمله استفاده از کلاه ایمنی و غیره، توجه کرده و در اثر تصادفات بیشترین میزان جراحت و مرگومیر را در درون شهر خواهند داشت.
نمودار شماره ۹-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه امنیت اجتماعی
طبق برآوردهای انجام شده و تحلیلهای نرمافزاری حاصل از نظر اعضای گروه که در نمودار ۹-۴ آمده، دو شیوه حملونقل عمومی و اتومبیل شخصی بالاترین میزان امنیت اجتماعی را در بین سایر گزینه ها دارا میباشند و استفاده از موتورسیکلت و دوچرخه کمترین ضریب اهمیت را در ارتباط با این مؤلفه دارند. هرچند انتظار میرود که استفاده از اتومبیل شخصی ضریب اهمیت بیشتری نسبت به حملونقل عمومی داشته باشد، اما امکان دارد پاسخدهندگان دو مؤلفهی ایمنی و امنیت را با هم اشتباه گرفته باشند .
نمودار شماره ۱۰-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه ترجیح مردم به استفاده
یکی از اصلیترین اهداف هر برنامهای، داشتن قابلیت اجرا و اجرایی شدن برنامهی مذکور میباشد. یکی از راه های نیل به این هدف شناسایی و توجه به خواسته ها و تمایلات مردمی که تحت تأثیر برنامه قرار میگیرند، خواهد بود. بنابراین مؤلفه ترجیح مردم به استفاده ( میزان پذیرش اجتماعی ) باید بهگونهای خاص در تمام مراحل مدنظر باشد. با توجه به امکانات و تسهیلاتی که استفاده از اتومبیل شخصی ارائه مینماید - چه امکانات و تسهیلات درون وسیله نقلیه چه امکانات بیرونی ( طی چند دهه گذشته شهرسازی در خدمت اتومبیل بوده نه انسان و توسعه های شهری براین مبنا انجام شده است ) – براساس نمودار ۱۰-۴ این گزینه بالاترین ضریب اهمیت را از نظر ترجیح مردم به استفاده در نیشابور به خود اختصاص داده و پس از آن تاکسی ( حملونقل نیمهعمومی ) قرار دارد. گزینههایی نیز چون دوچرخهسواری و موتورسیکلت از همه کمتر مورد استقبال قرار میگیرند. البته باید توجه داشت که با ایجاد یکسری زیرساختها و پیش‌نیازها و البته فرهنگسازی در این مؤلفه و اولویتهای مرتبط با آن میتوان تغییراتی ایجاد کرد.
نمودار شماره ۱۱-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه حفاظت از فرهنگ سنتی نیشابور
نیشابور شهری است با سابقه فرهنگی غنی است؛ این شهر و بهطور کلی منطقه خراسان بهدلیل برخورداری از موقعیت مساعد طبیعی و غیره جزء اولین مراکز سکونتگاهی اقوام آریایی پس از ورود آنها به ایران بوده است ( رایفن، ۱۳۸۹: ۱۵۹ ) شهر کهن نیشابور، پایتخت فرهنگی ایران در سدههای میانی اسلام تا دوره تسلط اقوام مغول بر ایران بوده است. شهر نیشابور با توجه به موقعیت مناسب آبوهوایی و قرارگیری آن بر مسیر راه ابریشم، از هزاران سال قبل استعداد اقامت و سکونت اقوام مختلف را داشته است. براساس یافته های باستانشناسان نیشابور در نیمه دوم هزارهی سوم پیش از میلاد، مرکز بزرگ و شکوفای فرهنگ و هنر بوده است. زیستگاههای متعدد دوران تاریخی نیشابور نیز دلالت بر آبادانی این شهر در آن عصر دارد و فراوانی آثار تمدن دوران ساسانی در اطراف نیشابور بر اهمیت آن در دوران ساسانیان تأکید میکند ( مشاوران تدبیرگران، ۱۳۹۲ ).
براساس ۱۱-۴ در ارتباط با مؤلفه حفاظت از فرهنگ سنتی، چون گزینههای پیادهروی و در درجه بعد دوچرخهسواری در گذشته نیز بسیار مورد استفاده قرار میگرفته و با فرهنگ و هویت ایرانی-اسلامی و شهرسازی سنتی ما عجین بوده است، در این پژوهش نیز بالاترین ضریب اهمیت را از آن خود کردهاند. کمترین ضریب اهمیت در ارتباط با این مؤلفه نیز به موتورسیکلت و اتومبیل شخصی اختصاص یافته است.
نمودار شماره ۱۲-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه میزان راحتی سفر
راحتی سفر سبب میشود که گرایش مردم به استفاده از یک شیوه حملونقلی بیشتر شده یا کمتر گردد، بنابراین مؤلفه بعدی که مورد مطالعه قرار گرفته کیفیت تسهیلات شیوه های مختلف سفر و درنتیجه میزان راحتی با هر یک از شیوههاست. براساس نمودار شماره ۱۲-۴ از دید پاسخدهندگان، استفاده از تاکسی ( حملونقل نیمهعمومی ) راحتترین شیوه سفر برای نیشابور میباشد. پس از آن اتوبوس و مینیبوس ( حملونقل عمومی ) و با اختلاف بسیار جزئی استفاده از اتومبیل شخصی قرار دارند؛ شاید دلیل آن بهنوعی عدم مسئولیت فرد استفادهکننده در شیوه استفاده از تاکسی و اتوبوس باشد. کمترین ضریب اهمیت در رابطه با این مؤلفه نیز از آن موتورسیکلت میباشد.
نمودار شماره ۱۳-۴: امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه نرخ سرمایهگذاری از دیدگاه کاربر /استفادهکننده
اولین مؤلفهی اقتصادی که در اینجا مورد بررسی قرار میگیرد، میزان سرمایهای است که افراد برای استفاده از هریک از شیوه ها ( گزینه ها ) باید بپردازند، هرچه این میزان کمتر باشد مناسبتر بوده و ما را بهسمت حملونقل پایدار رهنمون خواهد نمود. در نمودار شماره ۱۳-۴ مشاهده میشود که بیشترین ضریب اهمیت از این لحاظ ( کمترین هزینه سرمایهگذاری اولیه ) مربوط به شیوه های حملونقل غیر موتوری ( پیادهروی و سپس دوچرخهسواری ) و کمترین ضریب اهمیت را نیز گزینه استفاده از اتومبیل شخصی دارا میباشد.
نمودار شماره ۱۴-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه نرخ سرمایهگذاری از دیدگاه دولت/متولیان امر
از دیدی دیگر نیز میتوان میزان سرمایه اولیه برای هر شیوه را مد نظر قرار داد و آن هنگامی است که به جای افراد، میزان سرمایهگذاری دولت یا متولیان امر در هر شهر را مورد توجه قرار داد. منظور از هزینه های اولیه و سرمایهای هزینههایی است که دولت ( متولیان ) باید برای خرید خود وسایل و البته فراهم نمودن زیرساختها برای استفاده از هریک از شیوه ها بپردازد . در نمودار شماره ۱۴-۴ دیده میشود که در این زمینه حملونقل غیر موتوری ( پیادهروی و دوچرخهسواری ) دارای کمترین نرخ سرمایهگذاری از طرف متولیان ( بیشترین ضریب اهمیت ) بوده و اما بیشترین نرخ سرمایهگذاری دولت در زمینه استفاده از اتومبیل شخصی میباشد.
نمودار شماره ۱۵-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه میزان هزینه نگهداری و استفاده از دید کاربر/استفادهکننده
هزینه های نگهداری و استفاده که هزینه های سوخت، تأمین فضا، تعمیر و نگهداری و غیره در هر یک از شیوه های حملونقل را شامل میشود نیز از دو دیدگاه کاربران یا استفادهکنندگان و دولت یا متولیان امر مورد پرسش و بررسی قرار گرفته است. نمودار شماره ۱۵-۴ نشان میدهد که گزینههای پیادهروی و دوچرخهسواری ( حملونقل غیرموتوری ) از نظر پاسخدهندگان، کمترین هزینه نگهداری و استفاده را برای استفادهکنندگان در پی داشتهاند و بنابراین بیشترین ضریب اهمیت ( وزن ) را به خود اختصاص دادهاند. استفاده از اتومبیل شخصی نیز در بین گزینه ها بیشترین هزینه استفاده و نگهداری را برای افراد داشته، بنابراین دارای کمترین ضریب اهمیت میباشد.
نمودار شماره ۱۶-۴ : امتیاز هریک از گزینه ها در ارتباط با مؤلفه میزان هزینه نگهداری و استفاده از دید دولت/متولیان امر

آمار توصیفی
استفاده از جدول داده ها
شاخص های نکویی برازش
ضرایب چولگی و کشیدگی
آزمون ناپارامتریک کولموگروف- اسمیرونوف
آماره دوربین واتسون
ضریب همبستگی خطی پیرسون
آزمون همسانی وایت
توزیع تی استیودنت
۳-۶-۱- روش های آماری
رگرسیون چند متغیره
۳-۶-۲- روش های غیر آماری
شبکه عصبی MLP
۳-۷- برآورد مدل رگرسیون لجستیک
به منظور طراحی مدل بهینه سنجش ریسک اعتباری، اطلاعات اولیه با بهره گرفتن از نرم افزار اکسل برای ورود به مدل آماده شد. به منظور دستیابی به مدل بهینه اعتبارسنجی متغیرهای مورد نظر را وارد مدل کرده و در مدل برازش شده و مورد بررسی قرارخواهدگرفت.

مقادیر برآورده شده ضرایب متغیر های مستقل با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS محاسبه خواهد گردید.
در نهایت پس از بررسی مشخص خواهد شد که متغیرهای چک برگشتی، مبلغ تسهیلات دریافتی توسط مشتریان، ارزش وثیقه دریافتی از مشتریان حقوقی، متوسط موجودی حساب جاری مشتریان، گردش بستانکار حساب جاری مشتریان، سابقه اعتباری و سابقه حساب جاری مشتریان در مدل معنادار می باشد بنابراین تابع لجیت یا لگاریتم احتمال قصور در باز پرداخت به احتمال عدم قصور در بازپرداخت به صورت رابطه ۲ است:
رابطه ۲ :
از رابطه بالا احتمال عدم بازپرداخت وام (ریسک اعتباری) توسط مشتریان محاسبه می شود. بدین ترتیب، افزایش متغیرهایی که دارای ضریب منفی هستند باعث کاهش Y می شود و افزایش متغیرهایی که دارای ضریب مثبت هستند، باعث افزایش Y می شوند.
۳-۸- برآورد مدل شبکه های عصبی
پس از تکرار چندین سیکل یادگیری در نهایت ساختار شبکه عصبی پرسپترون ۳ لایه، با ۷ نرون در لایه ورودی، ۲۰ نرون در لایه میانی و یک نرون در لایه خروجی و تابع تانژانت- سیگموئید در لایه میانی و تابع انتقال خطی در لایه خروجی با الگوریتم پس انتشارانتخاب می گردد. جهت طراحی، آموزش و آزمایش مدل شبکه عصبی از نرم افزار متلب نسخه ۷٫۱ استفاده می شود.
شبکه عصبی
مدل استفاده شده در این تحقیق یک شبکه عصبی سه لایه است که از بردار ورودی با ۷ متغیر ورودی که عبارتنداز: چک برگشتی، مبلغ تسهیلات دریافتی توسط مشتریان، ارزش وثیقه دریافتی از مشتریان حقوقی، متوسط موجودی حساب جاری مشتریان، گردش بستانکار حساب جاری مشتریان، سابقه اعتباری و سابقه حساب جاری مشتریان، شمای ساختاری شبکه پرسپترون سه لایه مورد استفاده در این تحقیق در شکل ۳-۱ نشان داده شده است:
Layer 2
Layer 3
Layer 1
input

=y
R
P

شکل ۳-۱: ساختار شبکه عصبی
P بردار ورودی، ماتریس وزن در لایه پنهان اول می باشد، بردار نرون ها، بردار خروجی، تابع انتقال، بردار بایاس در لایه i ام است و ماتریس وزن در لایه پنهان i ام می باشد.
تعداد نرونها در لایه پنهان اول برابر با تعداد متغیر ها فرض شده است که این تعداد بهینه ترین تعداد نرون در این لایه می باشد.
تابع انتقال استفاده شده در لایه سوم تابع لگاریتمی سیگوئید که در آن است که در شبکه های پس انتشار بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.این تابع انتقال موجب می شود
خروجی شبکه عددی بین ۰ تا ۱ باشد.
۳-۹- مدل تحقیق
متغیرهای مورد بررسی در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها:
رابطه کلی Y = f(x₁,x₂,x₃,x₄,x₅,x₆,x₇)
۲-تعریف متغیر ها
= Y
انطباق بر واقع رتبه بندی بر مبنای روش رگرسیون لجستیک = X₁
انطباق بر واقع رتبه بندی بر مبنای روش شبکه عصبی = X₂

نتایج حاصل از آزمون مانایی نشان میدهد که متغیرهای معدل و نسبت دانش آموز به کلاس و کمک مردمی در هر چهار روش مانا بوده است.
متغیر سرانه در همه روشها بجز روش فیشر مانا بوده و متغیرکمک دولت نیز در همه روشها بجز روش فیشر - فیلیپس مانا می‎باشد.
با توجه به نتایج بدست آمده فرضیه صفر مبنی بر عدم وجود ریشه واحد رد می شود.
۴-۵ خلاصه و نتیجه گیری
در این فصل پس از بیان اماره تو صیفی متغیر ها نسبت به محاسبه متغیر ها و انجام آزمون های اماری مورد نیاز برای سنجش فرضیات تحقیق اقدام شده است. سپس مجموع این روابط با ارائه جداول مربوط به نتایج حاصل از اجرای هر مدل و نتیجه گیری در خصوص رد یا تایید هر یک از فرضیات در طول فصل تشریح گردید. در یک جمع بندی از نتایج حاصل از آزمون های چاو، هاسمن، مانایی و تخمین مدل های مختلف میتوان نتیجه گرفت که تمامی فرضیات تایید شده است ولی در فرضیه سوم و چهارم ارتباط معنا داری بیشتر بوده، و مبنی بر اینکه کمک مردمی در عملکرد اموزشی موثرتر بوده و ارتباط معنی داری دارد.اما تاثیر سرانه و کمک دولت بر عملکرد اموزشی کمتر و ناچیز می باشد.در فصل بعد نتایج پژوهش بر اساس تجزیه و تحلیل های انجام شده ی این فصل به تفصیل پیشنهاد هایی ارائه می گردد.

فصل پنجم
بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱ مقدمه
در این فصل نتایج حاصل ازتجزیه و تحلیل داده ها خلاصه شده وبا تحلیل آن ها سعی می شود تا به سوالاتی که در فصل اول از سوی محقق مطرح شده بود پاسخ داده شود. در بخش اول این فصل نتایج آمار توصیفی حاصل از اجرای طرح تحقیق و پاسخ به سوالات تحقیق به طور خلاصه ارائه شده ودر بخشهای بعدی خلاصه نتایج اماراستنباطی مربوط به تجزیه و تحلیل فرضیات نیز مطرح شده و سپس با توجه به اطلاعات به دست امده پیشنهاداتی از طرف محقق به مدیران و گردانندگان سازمان آموزش و پرورش استان گیلان ارائه شده، پیشنهاداتی هم برای محققان آتی بطور خلاصه مطرح شده و درنهایت محدودیت ها ی پژوهش نیز ارائه گردیده است.
۵-۲ نتایج امار توصیفی
داده های تحقیق شامل اطلاعات مربوط به عملکرد آموزشی در مدارس دولتی مناطق استان گیلان و برسی اثر شاخصهای منابع مالی (سرانه دولتی، کمک های مردمی، کمک بخش دولتی) بر عملکرد آموزشی در مرحله تجزیه تحلیل اطلاعات شاخصهای مرکزی، شاخصهای پراکندگی، انحراف از قرینگی، چولگی، کشیدگی که توزیع پسماندها را تایید می کند به شرح زیر ارائه می شود.
متغییر مستقل در سه بخش (سرانه دولتی، کمک های مردمی، کمک بخش دولتی) به شرح زیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
مولفه سرانه همانطور که در جدول ۴-۲آمده است دارای کمینه ۲و بیشینه ۵/۴، میانگین برابر ۲۲/۳۸و میانه ۱۷، انحراف معیار ۰۹/۵۹، چولگی ۶۱۵/۳و کشیدگی ۵۲۳/۱۶ می باشد.
مولفه کمک مردمی دارای کمینه ۵و بیشینه ۹۴۶، میانگین ان برابر ۶۹/۱۲۱و میانه ۷۲، انحراف معیار ۶۷/۱۴۶، چولگی ۶۷۵/۲و کشیدگی ۵۴/۸ می باشد.
مولفه کمک بخش دولتی دارای کمینه ۵و بیشینه ۳۶۱، میانگین ان برابر ۱۷/۴۴و میانه ۲۸، انحراف معیار ۶/۵۰، چولگی ۹۱۹/۳و کشیدگی ۵۹/۱۸ می باشد.
مولفه معدل دارای کمینه ۴۱/۱۰و بیشینه ۸۷/۱۸، میانگین ان برابر ۷/۱۳و میانه ۵/۱۳، انحراف معیار ۱۲/۲، چولگی۶۵۷/۰و کشیدگی ۱۹۹/۰ می باشد .
مولفه نسبت دانش اموز به کلاس دارای کمینه ۱۱/۱و بیشینه ۵/۳۴، میانگین ان برابر ۰۹/۲۷و میانه ۲۲/۲۷، انحراف معیار ۶۶/۲، چولگی ۹۹۵/۳-و کشیدگی ۲۵/۳۵ می باشد.
کلیه مولفه های متغیر مستقل و وابسته در ۳۳ منطقه آموزش و پرورش استان گیلان در بین سالهای ۸۸-۹۲از طریق آرشیو اداره کل آموزش و پرورش استان گیلان جمع آوری شده است .با توجه به نتایج جدول مشاهده می شود که ضریب چولگی در رابطه با اغلب متغیرهای پژوهش به جزء نسبت دانش آموز به کلاس مثبت است.این موضوع بیانگر وجود چوله به راست و تمایل متغیرها به مقادیر کوچک است.اما در متغیر نسبت دانش اموز به کلاس چوله به چب بوده است و همچنین مثبت بودن ضریب کشیدگی نشانه این است که توزیع متغیرها از توزیع نرمال بلندتر است.و داده ها حول میانگین متمرکز شده اند.و چون در نهایت نتایج با توجه به سطح خطای محاسبه شده کوچکتر از ۰۵/۰ بدست امده نشان‌دهنده عدم توزیع نرمال برای کلیه متغیرهای پژوهش است. و لیکن با توجه به زیاد بودن داده های تلفیقی و با توجه به قضیه حد مرکزی عدم نرمال بودن توجیه می گردد.زیرا توزیع میانگین تعداد زیادی از متغیرهای تصادفی نرمال است حتی اگر توزیع خود متغیرها نرمال نباشد.
۵-۳ نتایج امار استنباطی
در تحقیق حاضر از روش رگرسیونی مدل داده های تلفیقی ایستا و روش حداقل مربعات تعمیم یافته برآوردی از جمله آزمون چاو-هاسمن و آزمون ریشه واحد دیکی فولر جهت مانایی متغیرها به کمک نرم‌افزارEviews8 برای آزمون فرضیات انجام شده است و در سری های زمانی و تحلیلی رگرسیون یک متغیر که تابعی از از متغیر دیگر باشد روش های کاربردی زیادی وجود دارد.جهت تخمین معادله رگرسیون ممکن است معادله خطی نباشد ولی به سادگی ان را خطی فرض کرده ایم که در صورت برقراری فرض نرمال بودن u_i (عوامل تصادفی–غیر قابل کنترل) به تبع آن y_i نیزتوزیع نرمال خواهد داشت وفرض خطی بودن می تواند واقعی باشد، از طرفی معادله رگرسیون+_x (E(y|x_iبیانگرمقدار انتظار y_i است نه مقدار دقیق آن. بنابراین مشکل تعیین و (ضرایب) هستند که در براورد آنها ممکن است دچار خطا شویم که آنرا با e_i نشان می دهیم یکی ا
ز معیارهای مناسب برای تعیین و این است که خطا را حداقل کنیم بدین منظور از روش حداقل مربعات معمولی (ols) استفاده شده است یعنی در تخمین و بایستی مجموع مربعات خطا حداقل شود بدین منظور موقعیت خط رگرسیون بستگی به عرض از مبداو شیب خط دارد. این تخمین زننده(ols ) بهترین تخمین خطی بدون تورش می باشد که انجام گردید.از فروض رگرسیون فرض عدم خود همبستگی است که مفهوم آن این است که خطاهای تصادفی مستقل هستند به عبارتی دیگر خطای امروز مستقل از خطای دیروز است به عبارت دیگر خطای یک ازمایش (مشاهده) مستقل از خطای در ازمایش دیگر است. خطاها باید واقعا تصادفی باشند و هیچ نظم و ترتیبی در ان مشاهده نشود اگر خطاها نظام مند باشند انگاه دچار خود همبستگی خواهد شد.
برای انجام این آزمون با بهره گرفتن از نرم افزار Eviews8 آماره دوربین واتسون محاسبه می گرددکه مقدار این اماره هر قدر به مقدارعدد ۲نزدیک باشد نشان عدم خود همبستگی و چنانچه به صفر نزدیک باشد همبستگی مثبت و چنانچه به عدد ۴ نزدیک باشد نشانه خود همبستگی منفی است.
پس از تخمین معادله رگرسیون می خواهیم بدانیم چقدر معادله رگرسیون تخمینی معادله خوبی است و می‎تواند تغییرات y متغییر وابسته را نشان دهد که برای آن از ضریب تعیین استفاده کردیم . هرقدر مقدار آن که همان مجذور ضریب همبستگی است بیشتر باشد نشانه معیاری برای قدرت توضیح دهندگی معادله رگرسیون و شدت رابطه xو yاست و سپس میانگین خطای تخمین با انحراف معیار میزان پراکندگی نیز در جدول محاسبه شده است.
جمع بندی و تحلیل جدول نتایج رگرسیون نشان خواهد داد که هر قدر مقدار احتمال Fاز مقدار اماره Fجدول بحرانی بیشتر باشد رابطه Xو Yمعنی دار و معادله رگرسیون کاملا معناداراست.مدل رگرسیون که دارای فرض واریانس ناهمسانی باشد جهت برطرف کردن واریانس ناهمسانی از روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) یا مربعات وزنی استفاده شده است.جهت آزمون ثبات ضرایب معادله رگرسیون از آزمون چاو استفاده شده است که خطای پیش بینی را کوچکتر کرده و باید ضرایب را در دو دوره مقایسه نموده و متوسط خطای پیش بینی با هم مقایسه شد و جهت آزمون فرضیات از روش داده ای تلفیقی ایستا استفاده شده است که در باره زمانی کوتاه مدت مورد بررسی قرار گرفته است یعنی یک نوع پیش بینی قدم به قدم (سال به سال). سپس بررسی مدلهای اثرات ثابت و اثرات تصادفی در آزمون فرضیات با آزمون چاو و آزمون هاسمن تجزیه و تحلیل قرار گرفت که مدل اثرات ثابت مدل ارجح آزمون تعیین گردیید. جهت تحلیل هر نوع سری زمانی داده های مربوط به متغیرها باید قبل از هرگونه براوردی مانایی متغیرهای الگو و سپس در صورت عدم مانایی (وجود همگرایی یا ارتباط بلند مدت آنها) آزمون شود. چون نتایج حاصل از ان قابل اعتماد نیست برای آزمون مانایی متغیرها از آزمون ریشه واحد تعمیم یافته دیکی فولر-فیشر فیلیپس-برون و لوین–لین–چو و پسران–شین استفاده شود ودر جدول ۴-۱۹ نتایج حاصل از آن بر اورده شده است.
که نتایج نشان دهنده ان است که در هر ۴ روش همه متغیرها مانا بودند به جزء متغیر سرانه و کمک بخش دولت که در آزمون فیشر فیلیپس برون نامانا می باشندبا توجه به نتایج بدست آمده فرضیه صفر مبتنی برعدم وجود ریشه واحد رد می شود . آزمون مانایی به منظور جلوگیری از رگرسیون کاذب و یافتن روابط تعادلی بین متغیرها می باشد.
نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آزمون فرضیات به شرح زیر است:
۵-۳-۱ فرضیه فرعی اول
بین منابع مالی سرانه و معدل دانش اموزان رابطه معناداری وجود دارد.
خروجی جدول۴-۳ آزمون چاو نشان دهنده این است که P-valueبرابر صفر است و فرض صفر مبنی بر برابری عرض از مبدا رد می شود و مدل اثرات ثابت ارجح انتخاب گردید.و جدول ۴-۴ خروجی آزمون هاسمن۸۰۸/۰ p-value= فرض صفر مبنی بر مدل اثرات تصادفی رد نشده است . بنابر این بین مدل اثرات تصادفی استفاده گردید. جهت بر اورد ضرایب مدل از EGLSحداقل مربعات تعمیم یافته استفاده گردید.
نتایج خروجی جدول ۴-۵اماره دوربین واتسون ۹۵/۱نشانه عدم خود همبستگی است و احتمال اماره F58/0از اماره Fبحرانی جدول ۲۹/۰بیشتر است بنابر این متغیر مستقل سرانه و معدل دانش اموزان رابطه معناداری وجود دارد و این رابطه ممکن است خطی باشد چون مقدار ضریب تعیین برابر ۰۴۲/۰است نشانه رابطه ضعیف بین دو متغیر می باشد .
۵-۳-۲ فرضیه فرعی دوم
بین منابع مالی سرانه و نسبت دانش اموزبه کلاس رابطه معناداری وجود دارد.
خروجی آزمون چاو در جدول ۴-۶ نشان دهنده این است که P-value برابر صفر است یعنی فرض برابری عرض از مبدا ها رد می شود بنابر این مدل اثرات ثابت مد ارجح است جدول (۴-۷) خروجی آزمون هاسمن مقدار ۹۳/۰p-value= روش اثرات تصادفی انتخاب گردید و فرض صفر مبنی بر مدل اثرات تصادفی رد نشده است. سپس با بهره گرفتن از روش EGLS ضرایب مدل بر اور گردید و نتایج آن در جدول ۴-۸ خروجی اماره دوربین واتسون با مقدار ۰۵۵/۲ نشان عدم خود همبستگی و چون مقدار احتمال اماره Fبرابر ۸۷۱/۰از اماره F026/0بیشتر است و احتمال آن نیز صفر نیست بین متغیر مستقل و وابسته ارتباط معنادار وجود دارد وممکن است از نوع غیر خطی یا درجه ۲یا۳ باشد و چون مقدار ضریب تعیین ۰۱۳/۰ است نشا ندهنده رابطه ضعیف بین سرانه و نسبت دانش اموز به کلاس و جود دارد.
۵-۳-۳ فرضیه فرعی سوم
بین منابع مالی کمک مردمی و معدل دانش اموزان رابطه معناداری وجود دارد.
خروجی آزمون چاودر جدول(۴-۹) نشان دهنده این است که P-value برابر صفر است یعنی فرض برابری عرض از مبداها رد می شود و جدول ۴-۱
۰ خروجی آزمون هاسمن خروجی آزمون هاسمن مقدار ۷۶۵/۰p-value= روش اثرات تصادفی انتخاب گردید و فرض صفر مبنی بر مدل اثرات تصادفی رد نشده است. جهت براورد ضرایب مدل از EGLS حداقل مربعات تعمیم یافته استفاده گردید نتایج خروجی جدول ۴-۱۱آماره دوربین واتسون با مقدار ۹۱/۱ نشان عدم خود همبستگی بین متغیرها است احتمال اماره F572/0از آزمون Fبحرانی جدول ۲۹۵/۰ بیشتر است بنابراین بین متغیر مستقل و وابسته رابطه معناداری و جود دارد و این رابطه ممکن است خطی باشد چون مقدار ضریب تعیین برابر ۸۷/۰ می باشد نشانه رابطه قوی بین متغیرها بوده بنابر این رابطه بین کمک مردمی و معدل دانش اموزان معنی دار بوده و شدت همبستگی زیادی می باشد و نشانه رابطه قوی بین متغیرها است.
۵-۳-۴ فرضیه فرعی چهارم
بین منابع مالی کمک مردمی و نسبت دانش اموز به کلاس رابطه معناداری و جود دارد.
خروجی جدول۴-۱۲ آزمون چاو نشان دهنده این است که P-value برابر صفر است و فرض صفر مبنی بر برابری عرض از مبدا رد می شود و مدل اثرات ثابت ارجح انتخاب گردید.و جدول ۴-۱۳ خروجی آزمون هاسمن۸۳۲/۰ p-value= فرض صفر مبنی بر مدل اثرات تصادفی رد نشده است . بنابر این مدل اثر ات تصادفی استفاده گردید. جهت بر اورد ضرایب مدل از EGLS حداقل مربعات تعمیم یافته استفاده گردید.
نتایج خروجی جدول ۴-۱۴اماره دوربین واتسون ۹۰/۱نشانه عدم خود همبستگی است و احتمال اماره F551/0از اماره F بحرانی جدول ۰۲۱/۰بیشتر است بنابر این بین متغیر مستقل کمک مردمی و نسبت دانش‌آموز به کلاس رابطه معناداری وجود دارد واین رابطه ممکن است خطی باشد چون مقدار ضریب تعیین برابر ۶۵/۰است نشانه درابطه نسبتا قوی بین متغیرها بوده و بنابر این رابطه متغیر مستقل و وابسته معنی دار بوده و شدت همبستگی زیاد است.
۵-۳-۵ فرضیه فرعی پنجم
بین کمک بخش دولت و نسبت دانش اموز به کلاس رابطه معناداری وجود دارد
خروجی آزمون چاو در جدول(۴-۱۵) نشان دهنده این است که P-value برابر صفر است و فرض صفر مبنی بر برابری عرض از مبدا رد می شود و مدل اثرات ثابت ارجح انتخاب گردید.و جدول ۴-۱۶ خروجی آزمون هاسمن۸۵۴/۰ p-value= فرض صفر مبنی بر مدل اثرات تصادفی رد نشده است. بنابر این مدل اثرات تصادفی استفاده گردید. جهت بر اورد ضرایب مدل از EGLS حداقل مربعات تعمیم یافته استفاده گردید.
نتایج خروجی جدول ۴-۱۷اماره دوربین واتسون ۶۴/۱نشانه عدم خود همبستگی است و احتمال اماره F292/0 از اماره F بحرانی جدول ۰۹۸/۰ بیشتر است بنابراین بین متغیر مستقل کمک بخش دولت و نسبت دانش آموز به کلاس رابطه معناداری وجود دارد واین رابطه ممکن است خطی باشد چون مقدار ضریب تعین برابر۴۹۸/۰است نشان دهنده رابطه ضعیف بین متغیر مستقل و وابسته می باشد.
۵-۳-۶ فرضیه فرعی ششم
بین کمک بخش دولت و معدل دانش اموزان رابطه معناداری وجود دارد
خروجی آزمون چاودر جدول(۴-۱۸) نشان دهنده این است که P-value برابر صفر است و فرض صفر مبنی بر برابری عرض از مبدا رد می شود و مدل اثرات ثابت ارجح انتخاب گردید.ودر جدول ۴-۱۹ خروجی آزمون هاسمن۹۳۳/۰ p-value= فرض صفر مبنی بر مدل اثرات تصادفی متغیر توضیحی رد نشده است . بنابر این مدل اثر ات تصادفی استفاده گردید. جهت بر اورد ضرایب مدل از EGLS حداقل مربعات تعمیم یافته استفاده گردید .
نتایج خروجی جدول ۴-۲۰اماره دوربین واتسون ۰۳/۲نشانه عدم خود همبستگی است و احتمال اماره F961/0از اماره F بحرانی جدول ۰۸۵/۰بیشتر است بنابر این بین متغیر مستقل کمک بخش دولت و معدل دانش اموزان رابطه معناداری وجود دارد و واین رابطه ممکن است خطی باشد چون مقدار ضریب تعین برابر۰۱۵/۰است نشان دهنده رابطه ضعیف بین متغیر مستقل و وابسته می باشد.
۵-۴ محدودیت های پژوهش
دراین پژوهش محدودیت ها عبارتند از :
*عدم شناسایی منابع درامدی کمک های مردمی در تمامی بخشها و مناطق ۳۳ گانه شهرستانهای استان گیلان

طراحی یک وب سایت خوب، قابلیت استفاده را افزایش می دهد و در نتیجه روی موفقیت وب سایت تاثیر می گذارد. رنگاناتان و گناپاتی^[۸۹]در سال ۲۰۰۲ دریافتند که طراحی صفحه وب سایت نقش مهمی در جذب، ماندگاری و حفظ دلبستگی و علاقه مشتری در سایت ایفا می کند. بنابراین طراحی وب سایت بر خط بانک ممکن است تاثیر مثبتی روی رضایت مشتریان داشته باشد.

د) امنیت : در تجارت الکترونیک امنیت یک عامل مهم به شمار می آید. علیرغم پیشرفتهای تکنیکی متنوع در امنیت اینترنت، کاربران در حین استفاده از اینترنت همچنان نگران امنیت تراکنش های مالی خود هستند .
تراکنش های مالی در اینترنت نقش اساسی در بانکداری بر خط دارند، بنابراین اگر نگرانی امنیت بانکداری بر خط از بین برود رضایت مشتریان افزایش می یابد. چندین مطالعه توسط (جون و سای:۲۰۰۱کلیا و چیونگ،۲۰۰۸)^[۹۰]در سال ۲۰۰۸ ، که در خصوص امنیت که یک عامل تعیین کننده در بانکداری بر خط است، انجام و به این نتیجه رسیدند که احساس امنیت تاثیر مثبتی روی رضایت مشتریان دارد.
و) محتوای اطلاعات : خصوصیت کلیدی وب سایت ممکن هم به محتوا و یا به طراحی مقوله بندی شود )هوئزینگ،۲۰۰۰) ^[۹۱]. محتوا به اطلاعاتی که در وب سایت پیشنهاد می شود، اشاره می کند. محتویات نقش مهمی در تاثیر گذاری روی رفتار مصرف کنندگان بازی می کند.
در اکثر مطالعات به محتویات به عنوان معیاری برای کیفیت وب سایت اشاره شده است(رنگاناتان و گناپاتی، ۲۰۰۲ ). اگر چه بانکداری بر خط، اساساً به عملکردی اشاره می کند که تراکنش بانک در اینترنت انجام می شود ، ولی اکثراً وب سایت های بانکداری بر خط حجم زیادی اطلاعات برای مشتری فراهم می کند. در مجموع محتوای اطلاعات بانکداری بر خط ممکن است تاثیر مثبتی روی رضایت مشتریان داشته باشد.
ی) خدمات پشتیبانی مشتری:براساس تعریف جوسف و استون^[۹۲](۲۰۰۳) خدمات پشتیبانی مشتری به عنوان توانایی فراهم آوردن بازتاب در جهت رفع مشکلات خدمات و کالاهای خریداری شده و یا حل مشکلات و نگرانی های مشتری تعریف می شود. خدمات پشتیبانی مشتری می تواند به عنوان بعد پاسخگویی کیفیت خدمات در نظر گرفته شود. اخیراً مطالعاتی در زمینه پاسخگویی به عنوان عاملی مهم در کیفیت خدمات یا رضایت مشتریان بانکداری بر خط صورت گرفته است (جون و سای،۲۰۰۱، کلیا و چیونگ،۲۰۰۸)..^[۹۳]
این مطالعات نشان دادند که پاسخگویی رضایت مشتریان را افزایش می دهد. بنابراین کیفیت خدمات پشتیبانی مشتریان بانکداری بر خط ممکن است تاثیر مثبتی روی رضایت مشتریان داشته باشد.
انتظار می رود بانکداری بر خط روز به روز رو به رشد باشد، اگر چه چندین میلیون کاربر در سراسر جهان به طور فعال، عملیات انجام می دهند، نیازمند تحقیقات بیشتری روی رضایت و وفاداری مشتریان ) مائنپس و همکاران، ۲۰۰۸) ^[۹۴]و گسترش فضای تحقیقات روی موضوعات فرهنگ، جنسیت و تجربه کاربران بانکداری بر خط هستیم.
نتایج نشان می دهند که طراحی، امنیت ، سرعت، محتوای اطلاعاتی و خدمات پشتیبانی مشتری تاثیر مثبتی روی رضایت مشتریان که تجربه کار کردن با بانکداری بر خط را دارند و هم فاقد این تجربه هستند دارد، اما کاربری آسان، تاثیر به سزایی روی رضایت مشتری در هر یک از این دو گروه ندارد.یافته ها، مبنی بر اینکه کاربری آسان روی رضایت مشتری تاثیری ندارد، مطالعات قبلی را نقض می کند (دواراج ،فن و کوهلی،۲۰۰۲:لیائو و چوانگ،۲۰۰۸)^[۹۵] .
بعضی از بررسی ها و تحقیقات ثابت کردند که هر چه کاربر در استفاده از فن آوری ، با تجربه تر باشند، کاربری آسان روی رضایت مشتری کمتر تاثیر خواهد داشت. تحقیقات نشان می دهد که تجربه مشتریان ممکن است به اعتماد منجر شود، ممکن است به سطح پایین تری از ریسک و امنیت منجر نشود (کربیت،ساناسانکیت و هن،۲۰۰۳)^[۹۶]. نتایج نشان می دهد که تاثیر امنیت روی رضایت مشتری در کاربران بانکداری بر خط در کاربران با تجربه و تخصص بالا به طور مشهودی بالاتر است.تحلیل مسیر در تحقیق نشان داد که کاربران با تجربه و تخصص بالا ، ذهنیت بهتری نسبت به امنیت بانکداری بر خط دارند تا کسانی که از تجربه پایین کاربری برخوردار هستند . در این تحقیق اولاً ثابت شد که امنیت بعد از عامل محتوای اطلاعات موثرترین عامل در رضایت مشتری محسوب می شود. و خدمات پشتیبانی مشتریان در جلب رضایت مشتریان یک مزیت رقابتی محسوب می شود، دوماً اگر چه تاثیر طراحی و سرعت در کاربران با تجربه پایین کمترین تاثیر را روی رضایت آنها دارد اما در کاربران با تجربه بالا، تاثیر چشمگیری دارد. بنابراین مدیران بانکداری بر خط، می بایست کیفیت سیستم را با فاکتورهایی مثل طراحی و سرعت، ارتقاء بخشند. در نهایت به نظر می­رسد خدمات پشتیبانی مشتری موثرترین عامل در جلب رضایت مشتریان بانکداری بر خط که دارای تجربه کاربری پایین هستند، باشد. بنابراین از مدیران بانکداری بر خط انتظار می رود خدمات پشتیباتی بیشتری را برای مشتریان جدید خود فراهم آورند (چیولهو یون،۲۰۱۰)^[۹۷] (.
۶-۲ بخش بندی مشتریان
بخش بندی عبارت است از تقسیم بازار به گروه هائی یکدست از مصرف کنندگان بر پایه تشابه منافع که در یک گروه کالا یا خدمت دنبال می شود. ( موون جان سی و مینورمیشل اس ،(۱۳۸۶، ۲۴۲ )
در کشورهایی که از نظر اقتصادی توسعه یافته تر هستند ، در بخش خدماتی اهمیت بخش بندی بازار به خوبی جا افتاده است. هم زمان که رقابت در بازارهای بانکی شدید می شود موسسات خدمات مالی استراتژی اشکال پیشرفته از بخش بندی بازار را پیش می گیرند (اسپید و اسمیت ،۱۹۹۲:هاریسون،۱۹۹۴^[۹۸] و اهمیت بخش بندی در بخش مؤسسات مالی به خوبی درک شده است (اوین و لیناگرن،۱۹۸۲، اسپید و اسمیت،۱۹۹۲) . همانطور که تأکید قوانین و مقررات بر بخش خدمات مالی و افزایش محصولات بخش خدمات مالی افزایش می­یابد، نیاز برای شناسایی بخش­هایی که باید خدمت رسانی شوند به موضوع مهمی برای مدیران تبدیل می­ شود)گردن و همکاران،۱۹۹۴)^[۹۹] .
اسمیت وندل ^[۱۰۰]برای اولین بار بخش بندی بازار را به یک بازار ناهمگن با تعدادی بازار همگن که در پاسخ به ترجیحات متفاوت و متمایز مشتریان برای ارضاء بیشتر خواسته های متفاوتشان ایجاد شده اند، نگاه کرد . با وجود این که تلاش های زیادی برای تعریف مجدد این مفهوم صورت گرفته ولی تعریف اصلی اسمیت جذابیت خود را دارد و این جذابیت به خاطر این دیدگاه است که بخش بندی بازار باید از ناهمگونی نیازها و خواسته های مشتریان نشات بگیرد.
در سال ۱۹۵۶ اسمیت وندل در مقاله خود، موضوع بخش­بندی بازار و ارائه محصولات متفاوت به مشتریان با کلاس اجتماعی متفاوت را مطرح کرد که بسیار مورد توجه محققین قرار گرفت و مقاله­ های بسیاری نیز در این مورد به چاپ رسید. اصطلاح"بخش­بندی بازار” شامل دیدن یک بازار ناهمگن، به صورت تعدادی از گروه ­های کوچک­تر می­باشد که در مشخصه­ها، خواسته ­ها، پاسخ به محصولات متفاوت و رضایت­مندی از فروشنده، همگن باشند. هدف از بخش­بندی، گروه­بندی اشخاص برطبق تفاوت­ها مشابهت­ها در نیازهایشان به محصول است. از آنجایی که نیازها به وضوح قابل رسیدگی نیستند، محققان رفتاری، به استفاده از متغیرهای جایگزین روی آورده­اند. در این مسیر فرض بر آن است­ که این­ متغیرها با رفتار، همبستگی دارند؛ و حتی امکان دارد عوامل تعیین­کننده رفتار باشند. چنین متغیرهایی تحت عنوان “مبانی بخش­بندی” شناخته می­شوند.یک مبنای بخش­بندی به عنوان “ویژگی­ یا گروهی از ویژگی­های مصرف­ کنندگان جهت گروه بندی آنان"، توصیف می­ شود. اگرچه تقریباً تعداد نامحدودی از متغیرها در زندگی وجود دارند که می­توانند به عنوان مبنای بخش­بندی استفاده شوند، اما لزوماً به آن معنا نیست که آنها در همه بخش­ها و بازارها به یک میزان قابلیت اجرا داشته باشند. ممکن است همیشه استراتژی بخش بندی بازار حتی زمانی که این ناهمگونی در تقاضا وجود دارد مناسب و درست نباشد. طبق نظر کاماکارا و ودل^[۱۰۱] حتی اگر بازار امکان تقسیم به بخش های همگون را داشته باشد، بخش بندی بازار زمانی مفید است که به بهره وری کارایی و قابلیت مدیریت فعالیت های بازار یابی در واقع با تشخیص گروه های همگون جداگانه از مشتریان، تاثیر گذارد.(آلفانسی ،۲۰۰۰) .
در مؤسسات مالی وبانکها شناسایی ارزش‌های خاص هر بخش از بازار و مشتریان، ارائه ارزش‌های دلخواه مشتریان به‌شیوه مورد درخواست آنها برای دریافت اطلاعات، تقسیم بخش‌های مختلف بازار و بهبود فرایند ارتباط با مشتریان هدف، افزایش درامد حاصل از محل کارمزد ارائه خدمات، افزایش رضایتمندی و وفاداری مشتریان، بهینه‌سازی کانال‌های خدمت دهی به مشتریان، جذب مشتریان جدید با عنایت به تجربیات کسب‌شده درخصوص مشتریان قبلی، و کسب نظرات و علاقه‌مندی‌های مشتریان به ‌منظور بهینه‌سازی استراتژی و فرایندهای عملیات از جمله اهداف اصلی محسوب می شود .
به عقیده ویند(۱۹۷۸) در هر صنعت مجوعه­ای از مبانی بخش­بندی وجود دارند که با مبنا قرار دادن آنها می­توان به نتایج بهتری دست یافت. مبانی بخش بندی در خدمات مالی به شرح زیر می باشد :
۱-۶-۲ مبانی بخش­بندی مصرف­ کنندگان خدمات مالی
ادبیات موضوع حاوی متغیرهای مختلفی است که به صورت بالقوه می­توانند به عنوان مبنای یک بخش بندی اثر بخش و کارا مورد استفاده قرارگیرند. به منظوردستیابی به تحلیلی مختصر و سریع از مجموعه متغییرهای متناسب با بخش خدمات مالی می­توان از نظرات فرانک و همکارانش(۱۹۷۲)و ودل و کاماکورا(۱۹۹۸) پیروی کرد.
بر همین اساس، مبانی بخش­بندی می ­تواند به دو گروه تقسیم شود: مبانی مبتنی بر “مشتری­” و مبانی مبتنی بر “موقعیت­ یا محصول". بعلاوه، این دو دسته می­توانند بر اساس قابل مشاهده یا غیرقابل مشاهده بودن این مبانی طبقه بندی شوند. شکل ۲-۲، مثال­هایی از این طبقه بندی را نشان می­دهد.

شکل ۲-۲٫مبانی بخش­بندی
۱-۱-۶-۲مبانی قابل مشاهده مبتنی بر مشتری
مهمترین متغیرهای مطرح در این بخش، شامل متغیر های جمعیت شناختی، جغرافیایی، اجتماعی- اقتصادی می­باشد. استفاده از این مبانی مزایای ویژه ای را به همراه دارد چرا که جمع آوری اطلاعات مرتبط با این متغیرها سادهبوده و قابل اتکا می­باشند.بخش­های حاصل از این مبانی ساده و پیاده سازی آمیزه بازاریابی منطبق با آنها پیچیده گی خاصی ندارد .) ودل و کاماکورا،۱۹۸۸)^[۱۰۲] اما از سوی دیگر انتقادات گسترده­ای نیز در خصوص استفاده از این مبانی مطرح می­باشد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می­ شود.
بخش­بندی جغرافیایی در پی تقسیم بازار به واحدهای مختلف جغرافیای از قبیل شهر، ناحیه، یا کشور می­باشد. اما طبیعت و ماهیت خدمات مالی به گونه ای است که بانک­ها و شرکت­های بیمه ای قادر به تمایز قایل شدن بر اساس محل یا ناحیه مشتریان نمی­باشند. تحت تاثیر فناوری نوین، تعاریف موجود در خصوص مرز بازارها دائماً درحال تغییر است. مثلاً، با بهره گرفتن از انواع کارت­ها یا بانکداری تلفنی، می­توان هر جای کشور و در بسیاری از موارد از هر جای دنیا بدون مراجعه به شعبه به داد وستد و تعامل پرداخت. علاوه بر این شاهد وجود تفاوت در ترجیحات والگوهای خرید محصولات خدمات مالی در امتداد مرزهای جغرافیایی و در مناطق مختلف نیستیم که این مساله بخش­بندی جغرافیایی را از کارکرد ساقط می­نماید(چی و هاریس،۱۹۹۳)^[۱۰۳]. بخش­بندی اجتماعی-اقتصادی و جمعیت شناختی بر پایه سن، جنسیت، وضعیت تاهل، درآمد، شغل، تحصیلات مذهب، طبقه اجتماعی و مواردی از این دست می­باشند. و فرض بر آن است که این متغییرها بر رفتار مصرف کننده تاثیر می­گذارند و بنابر این می ­تواند به عنوان نماینده ای جهت تحلیل نیازهای مستقیم افراد به کار رود.
در حوزه خدمات مالی،نتایج تعداد زیادی از مطالعات،مبین وجود تفاوتهایی در رفتار خرید بخش­های مختلف جمعیتی می­باشد). استافورد،۱۹۹۶، ۱۳۰،بینسکی و اسی ،۱۹۹۴)^[۱۰۴]درسال­های اخیر مباحث گسترده ای در خصوص نقش چنین متغییرهایی به عنوان تعیین کننده و حتی مرتبط با رفتار مصرف، مطرح بوده است. عده ای از پژوهشگران در خصوص اثربخشی استفاده از چنین متغییرهایی شبهاتی را مطرح نموده ­اند.بی یدا و کاسارجیان،۱۹۶۹،اونز،۱۹۵۹،کوپونن،۱۹۶۰)^[۱۰۵]
بر خلاف عمومیت استفاده از این مبانی،برخی از نویسندگان هشدار می­ دهند که تفاوت­های رفتاری میان بخش­های مختلف جمعیت شناختی در غالب موارد آنچنان اندک می­باشد که از ارزش عملیاتی برخوردارنیست. (فرانک و همکاران، ۱۹۶۸)^[۱۰۶] .با این وجود،متغییرهای جمعیت شناختی همچنان،مبنای رایجی برای بخش بندی به حساب می­آیند.علی­الخصوص در تلفیق با دیگر انواع مبانی بخش بندی بازار،چرا که دانش و آگاهی در خصوصویژگی­های جمعیت شناختی مشتریان تا حد زیادی دسترسی به آنان را تسهیل می­نماید.
۲-۱-۶-۲ مبانی قابل مشاهده ویژه محصول
این بخش شامل متغییرهایی همچون وضعیت کاربرنرخ استفاده،وفاداریو مرحله پذیرش می­باشد. استفاده از همگی این موارد منافعی را برای بازاریاب به همراه دارد.در حقیقت تعدادی از تحقیقات، سودمندی این دسته از متغییرها را در رابطه با بازاریابی خدمات مالی نشان داده­اند.(جین و همکاران،۱۹۸۷:میدان و موتینهو،۱۹۸۸،لارزشه و تیلور،۱۹۸۸)^[۱۰۷] .با وجود اهمیت آشکار این مبانی جهت حفظ و توسعه روابط با مشتریان، سودمندی بخش بندی حاصل از این متغییرها در زمینه بدست آوردن مشتریان جدید، به دلیل ناتوانی آنها در ارتباط با توصیف گروهای مصرف کنندگان اندک می­باشد( فرانک و همکاران،۱۹۷۲).