آماره خی دو

درجه آزادی

ارزش احتمال

۶٫۵۴

۵

۰٫۲۵

منبع: یافته­های پژوهش
بر اساس نتایج جداول ۱۰ و ۱۱ می­توان گفت فرض تناسبی بودن نرخ خطر رد نمی­ شود. بنابراین نتایج رگرسیون کاکس معتبراست.

بر اساس آماره­ های آکایک و شوارتز و آماره­ لگاریتم نسبت درست نمایی، توزیع ویبول برای برازش نرخ ارزرسمی و نیز نرخ سود بانکی مناسب­تر است.
در گام بعد، جهت بررسی خوبی برازش رگرسیون کاکس باید آزمون­های تشخیص را اجرا نماییم.
برای بررسی خوبی برازش مدل می‌توان نمودار نرخ خطر تجمعی را در مقابل باقیمانده­های کاکس- اسنل ترسیم نمود. نتایج این آزمون در نمودار (۹) و (۱۰) آمده است:

نمودار۹٫ آزمون خوبی برازش بر اساس باقیمانده­های کاکس- اسنل برای نرخ سود بانکی

منبع: محاسبات محقق

نمودار۱۰٫ آزمون خوبی برازش بر اساس باقیمانده­های کاکس- اسنل برای نرخ ارز اسمی

منبع: محاسبات محقق
با توجه به نمودارهای۹ و ۱۰می­توان گفت، میزان نرخ خطر در حوالی جملات اختلال کاکس- اسنل قرار داشته و لذا مدل برآورد شده به روش رگرسیون کاکس توانسته است تغییرات متغیر طول دوره ثبات نرخ سود بانکی را توضیح دهد. این نتیجه ­گیری در خصوص خوبی برازش با معیارهای لگاریتم درستنمایی، آکایک و شوارتزنیز سازگار است.

فصل ­ پنجم:

جمع­بندی، نتیجه­گیریو پیشنهاد‌ها

۵-۱-مقدمه:

همان‌طور که می­دانید هدف از هر پژوهشی بدست آوردن نتایج و استفاده آن‌ها در فرایند تصمیم ­گیری است. هرچند که تمام بخش­های پژوهش از اهمیت خاصی برخوردار هستند اما تمام بخش­های پژوهش به نحوی در خدمت بخش نتیجه ­گیری قرار می­گیرند. به عبارت دیگر نتیجه ­گیری صحیح مستلزم آشنایی کامل با موضوع مورد مطالعه، شناخت اهمیت و ضرورت انجام آن، بررسی دقیق پیشینه پژوهش، توجه کافی به مبانی نظری، تسلط بر روش تحقیق و تجزیه و تحلیل دقیق داده­هاست. بنابراین بد نیست که در این فصل ابتدا مروری اجمالی بر فصول گذشته صورت گیرد.

۵-۲-نگاهی اجمالی بر فصول قبل

نوسانات نرخ ارز و نرخ سود بانکی اهمیت فراوانی دارند و شناخت عوامل مؤثر بر ثبات نرخ ارز رسمی و نرخ سود بانکی بسیار مهم و حیاتی است. عده­ای از صاحب­نظران اقتصادی علت مشکلات عدیده­ی اقتصاد ایران را عدم توجه شایسته و کافی در جهت تعیین این دو متغیر می­دانند. نوسانات نرخ ارز و نرخ سود بانکی روی تصمیمات اقتصادی بنگاه­ها، سرمایه ­گذاران و خانوارها چه در داخل و چه در خارج از کشور اثرگذار است.
در خصوص اینکه چه عواملی روی نرخ ارز اثرگذار هستند اتفاق‌نظری وجود ندارد. برخی از صاحب‌نظران نرخ ارز را یک پدیده پولی دانسته و تفاوت در ارزش پول کشورها را ناشی از عدم تعادل و تفاوت در نظام پولی کشورها می­دانند. در رویکرد تجاری، تفاوت ارزش پول در کشورها ناشی از تفاوت در ارزش واردات و صادرات است. در نظریه برابری قدرت خرید، اختلاف ارزش پول کشورها ناشی از تفاوت تورم در کشورهاست. در رویکرد تراز موجودی اوراق بهادار، نرخ بهره داخلی و خارجی از عوامل مؤثر بر نرخ ارز می­باشند. اگرچه نظریات مذکور قادر هستند تا حدودی در پیش ­بینی نرخ ارز مؤثر باشند اما این نظریات در خصوص اختلاف ارزش پول کشورهایی با ساختار اقتصادی مشابه حرفی برای گفتن ندارند. از این رو در سال­های اخیر، با رشد چشمگیر توجه به مسائل نهادی و سیاسی، رویکرد سیاسی و نهادی تعیین نرخ ارز مطرح گردیده است. در رویکرد نهادی و سیاسی، عواملی چون استقلال بانک مرکزی و سیکل­های انتخاباتی روی نرخ ارز اثرگذار است.
در خصوص تعیین نرخ سود بانکی(نرخ بهره) نیز نظریات مختلفی از جمله نظریه کینز، کلاسیک­ها و نیز نظریه فیشر وجود دارد. بر اساس نظریه فیشر، نرخ تورم، رشد اقتصادی، نرخ ارز و حجم پول نقش مهمی در تعیین نرخ بهره دارند.
سپس به بررسی پیشینه موضوعات مورد مطالعه پرداخته شد. بررسی پیشینه تحقیق نشان داد که پژوهش حاضر هم به لحاظ محتوایی و هم به لحاظ روش­شناسی جدید و نو بوده و مطالعات اندکی چه در داخل و چه در خارج از کشور انجام شده است. از این رو انگیزه­ بیشتری برای انجام پژوهش بدست آمد.
در فصل سوم روش تجزیه و تحلیل داده ­ها ذکر گردید. روشی که برای تجزیه و تحلیل داده ­ها بکار گرفته شده است، روش تحلیل بقا نام دارد. در این روش زمان رخداد یک حادثه مورد ارزیابی قرار می­گیرد. در واقع در این روش عواملی که روی زمان رخداد یک حادثه اثرگذار هستند را شناساییو مورد بررسی قرار می­گیرد. دغدغه اصلی در این پژوهش شناخت صحیح روش مطالعه و استفاده درست از آن بوده است و تلاش شده است تا آنجا که ممکن است منابع وسیعی را در خصوص روش پژوهش مطالعه شود، تا ضمن آشنا نمودن دانشجویان رشته اقتصاد با روش تحلیل بقا، اشتباهات را نیز به حداقل ممکن کاهش داد.
در فصل چهارم ابتدا با تحلیل توصیفی داده ­ها، دید کلی از متغیرها مورد مطالعه بدست آمد و بر اساس تحلیل توصیفی داده ­ها، نتایج کلیگرفته شد. سپس جهت استفاده متغیرها در تجزیه و تحلیل­های بعد­ی، اقدام به روندزدایی و استاندارد کردن داده ­ها گردید. مزیت اصلی متغیرهای استاندارد شده این است که تحت تأثیر واحدهای اندازه ­گیری قرار نمی­گیرند.
اکنون زمان آن فرا رسیده است که ابتدا به تجزیه و تحلیل فرضیات پژوهش پرداخته و سپس نتایج را جمع­بندی و گزارش شود.

۵-۳-بررسیفرضیات پژوهش

فرضیه اول: نرخ رشد اقتصادی اثر منفی و معنی­داری روی بقای ثبات نرخ سود بانکی دارد.
بر اساس نتایج رگرسیون کاکس و نیز توزیع نمایی و ویبول فرضیه اول تائید می­ شود و طی دوره مورد بررسی نرخ رشد اقتصادی اثر منفی روی ثبات نرخ سود بانکی در ایران داشته است.
فرضیه دوم: تورم اثر منفی و معناداری روی بقای ثبات نرخ سود بانکی دارد.
بر اساس یافته­های پژوهش طی دوره ۱۳۵۳ تا ۱۳۹۱، نرخ تورم اثر معناداری روی ثبات نرخ سود بانکی ندارد. البته باید

در کشاورزی ارگانیک، کلا محصولات و حیوانات متنوعی پرورش داده می‌شود . این تنوع بدین معنی است که خطر نوسان تولید بواسطه واکنش متفاوت محص ولات مختلف نسبت به تغییرات اقلیمی و زمان های مختلف رشد، پخش می‌شود.
امنیت غذایی لزوماً از طریق خودکفایی محصولات غذایی بدست نمی‌آید . تقاضای مصرف‌کننده برای موادغذایی تولید شده به شیوه ارگانیک و گاهی اوقات بیمه‌های مؤثر فرصت‌های جدید صادراتی برای کشاروزان کشورهای جهان سوم ایجاد می کند و از این طریق خودکفایی افزایش می یابد.

کشاورزی ارگانیک از راه‌های مختلفی می‌تواند بر امنیت غذایی محلی تاثیر داشته باشد .کشاورزان ارگانیک هزینه‌های اولیه زیادی ندارند بنابراین پول کمتری قرض می‌کنند. نهاده‌های شیمیایی در نتیجه کاهش سوبسیدها برای تعداد بسیاری از کشاروزان فقیر قابل تهیه نیست. بهبود ساختمان خاک شاید تنها روش پایدار اقتصادی برای کشاورزان خرده پا باشد. این ویژگی فرایند تولیدی کشاورزان ارگانیک باعث می‌شود، مصرف‌کنندگان و کشاورزان ارگانیک نسبت به عاملی که کنترل کمی روی آن دارند، وابستگی کمتری داشته باشند و بدین ترتیب است که وضعیت امنیت غذایی بهبود می یابد.
۲-۳-۱-۳- اثرات زیست محیطی
کشاورزان ارگانیک از مصرف کودهای شیمیایی صرف نظر کرده‌اند. بسیاری از طرح‌های صدورگواهی نیز مصرف کودهای معدنی را محدود کرده است. این کودها منحصرا می تواند به عنوان مکمل مواد آلی تولید شده در مزرعه استفاده شوند. در این کار مزایای زیست محیطی به شرح ذیل وجود دارد، نیازی به استفاده از انرژی فسیلی غیرقابل تجدید نیست و آبشویی نیتروژن کاهش می‌یابد . در عوض، کشاورزان حاصلخیزی خاک را از طریق استفاده از کود آلی (نوع کود و طریقه پخش آن بر میزان نیتروژن خاک اثر فوق‌العاده‌ای دارد و در صورت استفاده نادرست منجر به بروز مشکل آبشویی خواهد شد)، بقایای گیاهی(مانند بقایای برنج و ساقه های ذرت خرد شده) گیاهان خانواده بقولات، کودهای سبز و سایر کودهای طبیعی (مانند علفهای دریای، کود مرغی و سنگ فسفات) افزایش می‌دهند.
بسیاری از کشاورزان فقیر به کود دامی که یکی از اجزاء مهم حاصلخیزی است دسترسی ندارند. گاهی اوقات ممکن است کشاورزان ارگانیک از لجن فاضلاب استفاده کنند که این مواد حاوی عوامل بیماری زا و سایر آلودگی‌هاست. خاک برخی مناطق کشورهای حاره‌ای دارای حاصلخیزی کمی است و استفاده از نهاده‌های شیمیایی در آنجا الزامی است.
در کشاورزی ارگانیک محصولات و دام‌های متنوعی بایستی وجود داشته باشد . بسیاری از محصولات غذایی بومی(مانند انبه، نخل روغن، ارزن، سیب زمینی هندی و ذرت خوشه ای)، بقولات و سایر گیاهان تحت کشت می توانند در تناوب زراعی گنجانده شوند.
۲-۳-۱-۴- اثرات اجتماعی
ماهیت کشاورزی ارگانیک بگونه ای است که باعث می‌شود دانش و گونه های بومی که غالبا نادیده گرفته می‌شوند در این سیستم کشاورزی، ارزش زیادی پیدا کند .در بسیاری مناطق این دانش بواسطه معرفی کشاورزی پرنهاده، ترویج سیستم تک کشتی و انتخاب محصولات اصلاح شده رو به زوال رفته است.
مدیریت ارگانیک که متکی بر دانش بومی ، پیچیدگی تعاملات و گوناگونی شرایط از محلی به محل دیگر متفاوت است، مطلوب اراضی بزرگ تولیدی نیست. بنابراین کشاورزی ارگانیک نیازمند توزیع عادلانه‌تر و حق دسترسی عادلانه‌تر به منبع تولیدی مهمی به نام« زمین» است.
فعالیت در سیستم کشت ارگانیک به معنی آزمایش فنون جدید، مدیریت خاص زمان کاری، سرمایه گذاری در زمینه اقدامات مربوط به مدیریت خاص فضاها، پذیرش و اصلاح راه حل‌های تغییرات، مقایسه گزینه‌های مختلف با کشاورزانی که دارای شرایط مشابهی هستند و انتخاب گزینه بهینه می‌باشد. این کار تنها از طریق مشارکت کشاورزان در تحقیق و کاربرد نتایج تحقیقات قابل حصول است .
اجرای تحقیقات درون مزرعه‌ای می‌تواند جوامع روستایی را حمایت کرده و دانش جدیدی بوجود آورد که همه کشاورزان از آن منتفع شوند.
نیاز دائمی به نیروی کار در کنار افزایش ظرفیت زمین و حفاظت آب در کشاورزی ارگانیک می‌تواند افراد را به اختصاص دائمی زمین زراعی خود به کشت ارگانیک تشویق کند و بدین ترتیب به جوامع روستایی نیروی تازه‌ای بخشد.
بهبود موقعیت زنان در کشاورزی به عنوان موضوع مهمی در کشاورزی ارگانیک شناخته شده است. دستیابی به کار، توزیع کار براساس جنسیت و دسترسی به دانش ملاحظات مهمی هستند.
در کشاورزی ارگانیک، استفاده از نهاده‌های در دسترس محلی تشویق می‌شود. اثر استفاده از نهاده‌های محلی بر جوامع محلی نسبت به زمانی که نهاده ها از خارج جامعه کشاورزی به سیستم وارد می‌شود بسیار بیشتر است.
در مواردیکه سموم و آفت‌کش‌های شیمیایی از خارج جامعه کشاورزی وارد می‌شود، پذیرش فنون کشاورزی ارگانیک به معنی کاهش واردات نهاده‌ها و کاهش نیاز به پول خارج (ارز) است. در کشاورزی ارگانیک مشخص نیست که در چه موردی نیاز به نیروی کار بیشتر است.
در مناطقی که عملیات افزایش ارزش افزوده (مانند فراوری و بازاریابی) محصولات ارگانیک در حال انجام است، نیروی کار بیشتری مورد نیاز است و توزیع خاص نیروی کار را طلب می کند. ویژگی فعلی بازار کشاورزی ارگانیک این کار را مساعدتر کرده است.

۲-۳-۲- جنبه های تکنیکی زراعت در کشاورزی ارگانیک

الف) مدیریت خاک در کشاورزی ارگانیک
ب) مدیریت تغذیه گیاهی در کشاورزی ارگانیک
ج) مدیریت تناوب زراعی در کشاورزی ارگانیک
د) مدیریت علف های هرز در کشاورزی ارگانیک
ه) مدیرت کنترل آفات و بیماری­ها در کشاورزی ارگانیک (میر­دامادی و خادمی،۱۳۸۲ ).

۲-۳-۲-۱- مدیریت خاک در کشاورزی ارگانیک

هدف از مدیریت خاک در نظام ارگانیک، حفظ سلامت و فعالیت بیولوژیکی خاک و ایجاد محیطی مناسب برای رشد گیاه می‌باشد که به منظور تولید بیشتر مواردی چون جلوگیری از فرسایش آبی و بادی، هدر رفتن آبها در مناطق خشک، زهکش، ایجاد محیطی مناسب برای رشد گیاه، انجام عملیات صحیح زراعی و حفظ پوشش گیاهی در خاک های کم هوموس لحاظ می گردد، ضمن آنکه در این نظام باید از اثرات متقابل محصول زراعی، خاک و تاثیر مدیریت کشت، اطلاعات کافی داشت. با توجه به اینکه خاک شدیداً تحت تاثیر عملیات شخم قرار دارد. از این رو در روش ارگانیک، شخمی مورد نظر می‌باشد که با حفظ ساختمان خاک و پوشش گیاهی مناسب، طول زمانی نسبتاً بیشتری را در تناوب فراهم سازد.

۲-۳-۲-۲- مدیریت تغذیه گیاهی در کشاورزی ارگانیک

در مدیریت تغذیه گیاهی تاکید بر این است که با کاهش مصرف منابع خارجی برای تامین عناصر غذایی، از هدر رفتن عناصر جلوگیری شود و میکروارگانیزم های خاک بتوانند عامل گردش عناصر غذایی در خاک را به انجام رسانند، به نحوی که در صورت خروج مواد آلی و عناصر غذایی در هنگام برداشت، جایگزینی این مواد تامین گردد. فرایند هدر رفتن عناصر غذایی بایستی با بهره گرفتن از فرآیندهای چرخه طبیعی و تثبیت بیولوژیکی ازت به حداقل کاهش یابد. یک سیستم مطلوب را می‌توان در تلفیق نظام های زراعی و دامداری جستجو نمود که ماحصل مزرعه در دامداری و ضایعات دامداری در مزرعه مصرف گردد.

۲-۳-۲-۳- مدیریت تناوب زراعی در کشاورزی ارگانیک

در اثر برداشت محصول، عناصر غذایی بسیار زیادی از خاک خارج می‌شود و چنانچه کشت پی­در­پی ادامه یابد، کاهش مقاومت محصول در برابر خسارت و آفات و بیماری­ها و کند شدن رشد را به همراه خواهد داشت. اهدافی که در این بخش مورد توجه است، شامل حداقل نمودن علف­های هرز مزرعه، کنترل بیماری­ها و آفات از طریق افزایش تنوع فضایی در بعد زمانی و مکانی می‌باشد.

۲-۳-۲-۴- مدیریت علف های هرز در کشاورزی ارگانیک

تفکر کشاورزی نوین به از بین بردن علف­های هرز استوار است و سعی بر این است که با هر وسیله چه مکانیکی و چه شیمیایی، کلیه علف­های هرز از بین برود. اگر چه علف­های هرز به دلیل رقابت با گیاهان زراعی کاهش عملکرد آنها را فراهم می ­آورد و برخی نیز به صورت انگل می­باشد ولی علف­های هرز دارای محاسنی نیز هستند، از جمله می­توانند با ایجاد پوشش مناسب در سطح خاک از فرسایش خاک جلوگیری نمایند و یا ریشه آنها در بهبود فعالیت بیولوژیک خاک تاثیر داشته و ممکن است بعضی مواد شیمیایی تولید شده توسط علف­های هرز اثرات مثبتی بر روی گیاهان زراعی داشته باشد. کشاورزی ارگانیک با تلاش برای از بین بردن علف­های هرز مخالف است.
لذا توصیه می­ کند نوارهایی از علف­های هرز در بین ردیف­های زراعی باقی بماند، که این قسمت‌ها بتوانند حشرات مفید را به خود جلب نموده و به کنترل علف­های هرز کمک نمایند. این نوع کشاورزی معتقد است که کنترل علف­های هرز باید به صورت تعادلی بوده و بین گونه­ های زراعی و گونه­ های هرز تعادلی برقرار باشد.

۲-۳-۲-۵- مدیریت کنترل آفات و بیماری­ها در کشاورزی ارگانیک

مصرف آفت‌کش‌ها از دستاوردهای کشاورزی پیشرفته بوده و پس از مشخص شدن آثار زیانبار آنها اگر چه امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته کمتر مورد استفاده قرار می­گیرند و استفاده از آنها ممنوع شده اما در کشورهای کم­توسعه یافته هم چنان به طور فزآینده­ای مصرف می­شوند. برخی از مشکلات آفت‌کش‌ها به قرار زیر می­باشد:
الف) وجود ماهیت شیمیایی آفت‌کش‌ها باعث برهم خوردن اکوسیستم خاک و موجودات زنده و حیوانات می­گردد.
ب) ایجاد مسمومیت در انسان
ج) آلودگی هوا
د) از بین بردن حشرات مفید
ه) بی­اثر بودن قارچ­ها به دلیل مقاوم شدن این نوع آفات
و) تاثیر معکوس برخی آفت‌کش‌ها ، یعنی ازدیاد جامعه آفات
منظور از کنترل بیولوژیکی، کاربرد کودهای آلی، تناوب، رعایت تاریخ کشت، کود سبز، اصلاح ارقام مقاوم و تقویت دشمنان طبیعی آفات می­باشد. ضمن آنکه این تفکر در کشاورزی ارگانیک وجود دارد که اگر در خاک توازن مواد غذایی برقرار باشد، افزایش قدرت گیاه او را از آسیب دیدگی در برابر بیماری­ها در امان داشته و گیاه دارای قابلیت بیشتری برای مقابله با عوامل بیماری­زا می­ شود (میر­دامادی، خادمی، ۱۳۸۲).
۲-۴- معایب کشاورزی ارگانیک
معایب عمده کشاورزی ارگانیک به شرح ذیل می باشد:
۲-۴-۱- محصولات غذایی ارگانیک گرانتر از محصولات غیرارگانیک هستند.
در سالهای اولیه پیدایش جنبش ارگانیک تولیدکنندگان این شیوه کشاورزی در انزوا قرار داشتند. درآمد آنها کم و مجبور به کشت و کار در اراضی نامرغوبتر و دوردست‌تر بودند . هیچ گونه نظارت، کنترل و تضمینی برای قیمت محصولات ارگانیک وجود نداشت . کشاورزان ارگانیک اغلب از جانب کشاورزان و مردم به تمسخر گرفته می‌شدند . امروزه جنبش ارگانیک از لحاظ سیاسی در جایگاه مناسبی قرار داشته و از جانب طرفداران محیط زیست و منتقدین شیوه‌های کشاورزی رایج حمایت می‌شوند . از لحاظ تجاری نیز، افزایش تعداد کشاورزان ارگانیک امکان ایجاد تعاونی‌های بازاریابی محصولات را فراهم آورده است. این تعاونی‌ها باعث شده است تا کشاورزان مزبور در هنگام معامله با فروشندگان کل از موضع قدرت بیشتری برخورد کنند. قیمت محصولات ارگانیک در مقایسه با محصولات غیرارگانیک بیشتر است. به عنوان مثال آرد گندم ارگانیک دو برابر غیرارگانیک آن قیمت دارد. بدین ترتیب کمبود عملکرد جبران می‌شود.
۲-۴-۲-کشاورزی ارگانیک به نیروی کار بیشتری نیاز دارد.
در مقایسه با مزارع کشاورزی رایج، در مزارع ارگانیک از نیروی کار چه به صورت موقت یا به صورت تمام وقت ، به نسبت بیشتر استفاده می‌شود . علت عمده این امر تنوع بیشتر فعالیت‌ها، عملیات بازاریابی و فرایندسازی محصول و نسبت بیشتر سبزیجات و گیاهان ریشه‌ای در تناوب مزارع ارگانیک می‌باشد. مطالعات متعدد حاکی از تأثیراندازه مزرعه و نیروی کار مورد نیاز است. در مزارع کوچک استفاده از نیروی کار و نیاز به آن در هر هکتار نسبت به مزارع ارگانیک بزرگتر، بیشتر است .
آنچه مسلم است در اکثر مزارع ارگانیک نیروی کار خانواده نقش مهمی را بر عهده دارد و در مواردی که وسعت و گستردگی فعالیت ایجاب کند، اقدام به استخدام نیروی کار اضافی خواهد شد.
نیاز به نیروی کار بیشتر در مزارع ارگانیک برای کشورهای جهان سوم که بیکاری یک معضل بزرگ است، یک فرصت به شمار می‌رود.

۳- مدیران با قدردانی از کار دبیران در آنها ایجاد انگیزه می نمایند.
۴- مدیران با ایجاد شرایط مناسب فیزیکی در محیط کار باعث ایجاد انگیزه در دبیران می‌گردند.
۵- مدیران با ارائه خط مشی‌های مشخص آموزشی در آموزشگاه، در دبیران انگیزه ایجاد می‌کنند.
۶- جویا شدن مدیران از وضع درسی و پیشرفت دانش‌آموزان، در دبیران ایجاد انگیزه می‌نمایند.
۶- ریاضتی (۱۳۸۲) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی عوامل انگیزشی کارکنان شرکت آب و فاضلاب جنوب غربی استان تهران» به این نتایج رسید که عوامل مختلفی مانند چگونگی رفتار سرپرست- امنیت، رضایت شغل و توجه به مسائل دینی و فرهنگی حقوق و دستمزد عادلانه و پاداش، ارتباط با همکاران و امکان رشد و ترقی، ارتباط با سرپرست منجر به بهبود انگیزش کارکنان شرکت آب و فاضلاب جنوب غربی استان تهران میشود.
۷- خوشبخت(۱۳۸۴) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی عوامل درون سازمانی کاهش انگیزه کارکنان در شرکت مخابرات ایران» که در میان ۲۷۸ نفر کارشناسان شرکت مخابرات ایران انجام داد به این نتیجه رسید که: ۱) بین میزان رضایت از پاداشهای مادی و انگیزش کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد. ۲)بین میزان رضایت از پاداشهای غیر مادی و انگیزش کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد. ۳) بین میزان استفاده صحیح از نتایج ارزشیابی و انگیزش کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد. ۴) بین مشارکت در تصمیمگیریها و انگیزش کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد. ۵) بین احساس برابری (عدالت در پرداختها) وانگیزش کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد.
۸ - علاء الدین و همکاران(۱۳۹۰) در پژوهشی با عنوان« بررسی وجدان کاری و انگیزش در نهادهای دانشجویی با رویکرد پویایی سیستم» به این نتایج رسیدند که سه متغیر ریسک پذیری مدیر ، تنبیه سازنده و عدالت در پرداخت حقوق و مزایا بر روی انگیزش و وجدان کاری دانشجویان تأثیر می گذارد.
۲-۳-۲-۲ تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
۱ - سیروتا (۲۰۰۶) در پژوهش خود تحت عنوان بیانگیزگی کارکنان خود را متوقف کنید بیان میکند که اغلب شرکتها اشتباه عمل می کنند. آنها به جای آنکه سعی کنند تا به کارکنان خود انگیزه بدهند، باید از بیانگیزه شدن کارکنان خود جلوگیری کنند.  تعداد زیادی از پرسنل وقتی یک کار جدید را آغاز می کنند، بسیار شیفته و علاقه‌مند آن هستند. اما طبق یافته های تحقیق ما، در ۸۵ درصد شرکتها، انگیزه پرسنل در شش ماهه اول به سرعت کاهش می یابد و در سالهای بعد نیز روحیه آنها بدتر خواهد شد. این یافته ها بر اساس مطالعهای شکل گرفته است که بر روی ۲/۱ میلیون نفر از کارکنان ۵۲ شرکت برتر از میان ۱۰۰۰ شرکت مجله فورچون بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ ، توسط موسسه تحقیقاتی سیروتا (نیویورک) انجام شده است. این مشکل به اصول و مبانی مدیریت مربوط می شود. یعنی هم به سیاستها و رویه هایی که شرکتها در مدیریت کردن نیروهایشان به کار می گیرند و هم به روابطی که مدیران به صورت فردی به وسیله گزارشهای مستقیم خود برقرار می کنند.  این تحقیق نشان می دهد که چگونه رفتار و عملکرد مدیران به مشکل بی انگیزگی پرسنل اضافه می کند. همچنین نشان میدهد که مدیران برای تغییر این وضع چه کاری می توانند انجام دهند.

سه هدف کلیدی افراد در کار برای آنکه علاقه و شیفتگی را که کارکنان در ابتدای شروع کار خود دارند حفظ کنیم، مدیریت باید سه هدفی را که عده زیادی از کارکنان در کار خود در پی آن هستند، بفهمد و سپس آنها را برآورده کند. این اهداف عبارتند از:
_ برابری: در مسائلی مثل دستمزد، مزایا و امنیت شغلی با پرسنل به طور عادلانه و برابر رفتار شود.
_ موفقیت: احساس افتخار کردن از شغل و از کارفرما.
_ همراهی و رفاقت: داشتن روابط خوب و پربار با همکاران.
۲ - اورن و همکاران(۲۰۱۳) در پژوهشی با عنوان «بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی، عدالت سازمانی، انگیزش شغلی کارکنان و خود اثربخشی» به این نتایج رسید که عدالت سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی، انگیزش کارکنان و خود اثربخشی رابطه مثبت و معناداری دارد. نتایج همچنین نشان داد که رفتار شهروندی سازمانی با خود اثربخشی کارکنان رابطه معناداری دارد.
۲-۴- چهارچوب نظری تحقیق
گرین برگ  معتقد است که ادراک عدالت سازمانی، برای اثربخشی عملکرد سازمانها و رضایت افراد در سازمان ضرورتی اساسی است و سازمان باید در  جهت تحقق این مهم، همه تلاش و کوشش خود را به کار گیرد (گرین برگ ۱۹۸۷، ۱۴).
رعایت عدالت سازمانی توسط مدیران، موجب افزایش تعهد کارکنان به سازمان، ابداع و نوآوری و ماندگاری آنان در سازمان و در نهایت موجب موفقیت و پیروزی سازمان می شود و جامعه را از منفعت سازمان و تلاش کارکنان بهره مند می نماید.
گرینبرگ نیز بر آن است که تحقیقات مربوط به عدالت سازمانی، بسیاری از پیامدهای رفتاری سازمان را تبیین می کند (گرین برگ ۱۹۸۷، ۲۲). بنابراین عادلانه بودن رفتار، گفتار و منش مدیران و شیوه های توزیع منابع و پاداشهای سازمان، در پایبندی و تعهد کارکنان به اهداف متعالی سازمان مؤثر خواهد بود. در مدل ارزش گروهی عدالت مهم تلقی می شود، زیرا کارکنان با ادراک رفتار منصفانه سرپرستان با آنها، از شأن عضویت و هویت گروهی مطلع می شوند. فولگر رویکرد سومی را برای درک اهمیت عدالت معرفی می کند و آن را یک ویژگی اخلاقی می داند. عدالت سازمانی مجموعه ای از پیامدهای روانی و رفتاری را بدنبال دارد؛ زمانی که افراد احساس می کنند با آنها به طور غیر منصفانه رفتار شده، تعهد و عملکرد کاریشان کاهش می یابد و کمتر تمایل خواهند داشت که به همکارانشان کمک کنند .
ادراک بی عدالتی در سازمان ها موجب افزایش تناوب رفتارهای نامولد یا خود شکننده میان اعضای سازمان می شود و رفتارهایی چون ابراز خستگی، غیبت و افزایش مقاومت در برابر تغییر را افزایش می دهد (رضائیان ۱۳۸۲، ۱۲۳).
عدالت سازمانی شامل سه مولفه ۱ – عدالت توزیعی ۲ – عدالت رویه ای ۳ – عدالت تعاملی می باشد که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته اند و در زیر بصورت مختصر توضیح داده میشوند:
۱ - عدالت توزیعی - عدالت توزیعی بیانگر ادراک افراد از میزان رعایت عدالت در توزیع و تخصیص منابع و پاداشهاست. به بیان دیگر، حدی که افراد پاداش ها را با عملکرد مرتبط می دانند، دلالت دارد (رضائیان ۱۳۸۴، ۴۳).
۲ - عدالت رویه ای – عدالت رویه ای با ادراک افراد از عادلانه بودن رویه های جاری در تصمیمگیری برای جبران خدماتشان (نه با توزیع واقعی درآمدها) سر و کار دارد؛ مانند رویه های جاری در ارزیابی عملکرد افراد در سطوح متفاوت جامعه یا سازمان، نحوه برخورد با شکایتها، نزاعها و نحوه توزیع درآمدها میان افراد (فولگر و کنووسکی ۱۹۸۹، ۳۲).
۳ - عدالت مراوده ای - افراد عدالت را از برخوردی که در روابط متقابل شخصی با آنها می شود استنباط می کنند. این پدیده تحت عنوان «عدالت مراودهای»، توسط دو پژوهشگر به نامهای بایاس و مواگ  در سال ۱۹۸۶مورد توجه قرار گرفت. بر این اساس افراد نسبت به کیفیت برخورد در روابط متقابل شخصی و همچنین جنبه های ساختاری فراگرد تصمیمگیری حساسند (بابسل^[۹۶] ۱۹۹۷، ۷۷).
اصطلاح انگیزش نخستین بار از واژه لاتین موو^[۹۷] که به معنی حرکت است گرفته شد. انگیزه را چرایی رفتار گویند. به عبارت دیگر هیچ رفتاری را فرد انجام نمی دهد که انگیزه ای یا نیازی محرک آن نباشد. انگیزه اصطلاحاً به نیرویی اطلاق می شود که از درون یک فرد را به سمت یک هدف سوق می دهد. انگیزش به فرایند یا جریانی اطلاق می شود که از طریق آن ما قادر به ایجاد انگیزه در دیگران می شویم. پس انگیزه به صورت بالقوه در وجود آدم ها هست و دیگران آن را برانگیخته می کنند.
انگیزش انسان اعم از خودآگاه یا ناخودآگاه، ناشی از نیازهای اوست. بنابراین در تعریف انگیزه می توان گفت: انگیزه یا نیاز عبارت است از حالتی درونی و کمبود یا محرومیتی که انسان را به انجام یک سری فعالیت وا می دارد )سید جوادین ۱۳۸۶، ۴۵۵). تعریف دیگر انگیزه به این شکل می باشد که «میل به کوشش فراوان در جهت تامین هدفهای سازمان به گونه ای که این تلاش در جهت ارضای برخی از نیازهای فردی  سوق داده شود» (استیفن پی رابینز ۱۳۷۷، ۳۲۶).
۲-۵- مدل مفهومی تحقیق
۲-۶ مدل تحلیلی تحقیق:
۲-۷- فرضیه ‏های تحقیق
فرضیه اصلی:
بین عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی و انگیزش کارکنان رابطه وجود دارد.
فرضیه های جزیی:
۱ - بین عدالت رویه ای بر مبنای مدیریت اسلامی و انگیزش کارکنان رابطه وجود دارد.
۲ - بین عدالت توزیعی بر مبنای مدیریت اسلامی و انگیزش کارکنان رابطه وجود دارد.
۳ - بین عدالت تعاملی بر مبنای مدیریت اسلامی و انگیزش کارکنان رابطه وجود دارد.
فصل سوم:
روش اجرای تحقیق
۳-۱- مقدمه
در این فصل روش شناسی طرح پژوهش به تفضیل توضیح داده شده است. نخست توضیحاتی در مورد نوع پژوهش داده شده و سپس ابزارهای تحقیق، تعیین روایی و پایایی و کنترل هایی که در ابزار پژوهش و اجرای آن صورت گرفته است تا داده های مناسب و معتبری جمعآوری شود، تشریح شده اند. در نهایت حجم نمونه ها، نحوه انتخاب آنها، منابع روش های جمع آوری داده ها و روش های آماری که در تجزیه و تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گدفته اند، توصیف شدهاند.
۳-۲- نوع و روش پژوهش
این پژوهش از نظر هدف کاربردی و روش آن توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. این پژوهش توصیفی است زیرا هدف آن توصیف عینی، واقعی و منظم حوادث، رویدادها و موضوعات مختلف است. تحقیق توصیفی روش هایی است که هدف آن ها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است (شریفی و شریفی ۱۳۸۳، ۶۸). هم چنین روش پژوهش حاضرهمبستگی است. زیرا روش همبستگی برای دو هدف عمده کشف ارتباط بین متغیرها وبرای پیشگویی نمره آزمودنی دریک متغیر از روی نمره های او دردیگرمتغیرها به کار می رود (گال و بورگ ۱۳۸۷، ۲۲). بنابراین می توان اذعان نمود در این پژوهش از آنجایی که محقق به تعیین رابطه بین رابطه عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی با انگیزش کارکنان می پردازد لذا پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی می باشد.
۳-۳- فرایند تحقیق
در این پژوهش رابطه میان عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی با انگیزش کارکنان در دانشگاههای جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان سال تحصیلی ۹۱ -۹۲ مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس آن سعی شد ابتدا ابعاد عدالت سازمانی و سپس ابعاد انگیزش کارکنان مورد شناسایی قرار گرفت.
بعد از استخراج عوامل مرتبط با دو متغیر میان عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی با انگیزش کارکنان، بر اساس ۴ سؤال فرعی، رابطه میان هر یک از ابعاد میان عدالت سازمانی و انگیزش کارکنان مورد بررسی قرار گرفت. هدف اصلی این پژوهش، تعیین رابطه عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی با انگیزش کارکنان میباشد که با بهره گرفتن از مباحث نظری و ادبیات موضوع، ابعاد استخراج و با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS به بررسی رابطه بین این دو متغیر و ایجاد مدل مربوط به عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی با انگیزش کارکنان پرداخته شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه کارکنان دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان به تعداد ۵۳ نفر بودند. از آنجائی که تعداد افراد جامعه آماری کم بودند لذا از همه آنان اطلاعات جمع آوری شد، یعنی از روش سرشماری (تمام شماری) استفاده گردید. به منظور سنجش متغیرهای مورد استفاده در پژوهش از دو پرسشنامه پرسشنامه عدالت سازمانی مبتنی بر مدیریت اسلامی و پرسشنامه انگیزش کارکنان استفاده گردید. روایی محتوایی و صوری پرسشنامه ها مورد تأیید متخصصان قرار گرفت. ضرایب پایایی پرسشنامه ها به ترتیب عدالت سازمانی مبتنی بر مدیریت اسلامی (۸۸/۰) و انگیزش کارکنان(۸۳/۰) محاسبه گردید که نشان از دقت بالای ابزار اندازه گیری استفاده در این مطالعه می باشد.
۳-۴- جامعه آماری پژوهش
جامعه آماری به کلیه افراد یا اشیایی که دارای یک یا چند ویژگی مشترک هستند اطلاق می گردد. وعبارتست از گروهی از افراد یا اشیایی که در خاصیت یا خاصیت های مورد تحقیق مشترک باشند. و با هدف و موضوع ارتباط داشته باشند (خلیلی شورینی ۱۳۸۱، ۹۹). جامعه آماری در پژوهش حاضر شامل کلیه کارکنان دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان بودند که ۵۳ نفر می باشند که از این تعداد ۱۶ نفر زن و ۳۷ نفر مرد می باشند.
۳-۵- نمونه پژوهش
برای مطالعه یک موضوع لازم نیست که همه آن جامعه مورد مشاهده و بررسی قرار گیرد، بلکه در اغلب موارد مشاهده جزیی از آن کافی است. به تعبیر دیگر در بیشتر تحقیقات، نمونه گیری محقق را به مقصود می رساند. نمونه معمولاً گروهی از افراد جامعه را شامل می شود که معرف آن جامعه بوده و کم و بیش ویژگی ها و مشخصات افراد جامعه را داراست (سکاران ۱۳۸۶، ۲۹).

فصل سوم
متدولوژی تحقیق
۳-۱- مقدمه
در «قلمروی مدیریت» نیز تصمیم گیری، از ارکان مهم و اصلی است؛ به طوری که هربرت سایمون^[۹۰]، تصمیم گیری را با مدیریت یکی می داند. تصمیم گیری را می توان طریقه عمل و یا حرکت در مسیر خاصی تعریف کرد که با تأمل و به صورت آگاهانه، از بین روش های مختلف برای نیل به یک هدف مطلوب، انتخاب شده است(مؤمنی، ۱۳۸۹).

در منابع علمی مراحل خاصی برای روش شناسی تحلیل و طراحی سیستم تصمیم گیری مطرح شده است. لذا هدف این فصل آشنایی مختصر با روشهایی است که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته اند تا با بهره گرفتن از آنها وضعیت کیفی عملکردهای یک مدل ارزیابی نوآوری را مورد بررسی قرار داد و به تبع آن مؤلفه های اثرگذار بر نوآوری در دانشگاهها را شناخت، منطقی است تصویری گذرا و مختصر از مراحل شکل گیری این مدل مدنظر قرار گیرد.
۳-۲- طرح تحقیق
تحقیق حاضر از نگاه هدف تحقیق، کاربردی – توسعه ای است؛ تحقیق از این نظر کاربردی است که به سمت کاربردی عملی دانش و نتایج حاصله در جهت حل مشکل هدایت می شود و از آن جهت که به دنبال کشف حقایق و شناخت پدیده ها بوده و مرزهای دانش عمومی بشر را توسعه می دهد از نوع تحقیق توسعه ای می باشد (سرمد و همکاران، ۱۳۹۰).تحقیق از نظر روش جمع آوری اطلاعات از نوع توصیفی و از شاخه توصیفی– پیمایشی است.
۳-۳- جامعه آماری
جامعه آماری این پژوهش شامل دانشگاه های شمال شرق کشور می باشد که روش نمونه گیری در ۳ قسمت مجزّا صورت گرفته است. ابتدا برای تحلیل پرسشنامه اول که با روش تحلیل عاملی اکتشافی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد، از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شده که در این نمونه از نظر۳۰۰ خبره دانشگاهی شامل اساتید و دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد و دکتری استفاده شده است.
در قسمت دوم این پژوهش که جهت وزن دهی عاملها از پرسشنامه AHP استفاده شده از نظر ۱۲ خبره دانشگاهی استفاده گردیده است و در نهایت برای رتبه بندی دانشگاهها، ۶ دانشگاه دولتی را به عنوان نمونه انتخاب شده است که عبارتند از: دانشگاه جامع سمنان، دانشگاه صنعتی شاهرود، دانشگاه منابع طبیعی گرگان؛ دانشگاه علوم پزشکی گرگان، دانشگاه گنبد کاووس و دانشگاه جامع گرگان.
۳-۴-ابزار گردآوری داده ها
ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه می باشد. پرسشنامه هایی که در این پژوهش استفاده شده است شامل:
پرسشنامه شماره (۱) : این پرسشنامه که در ضمیمه شماره (۱) آورده شده است و به منظور شناسایی عوامل مؤثر بر نوآوری در دانشگاه است که شامل ۵۳ سوال می باشد. مقیاس مورد استفاده جهت پاسخگویی طیف پنج گزینه ای لیکرت می باشد که گزینه ها شامل: خیلی ضعیف، ضعیف، متوسط، زیاد، خیلی زیاد می باشند تا پاسخگویان میزان تأثیر هر عامل در ایجاد نوآوری را با درج علامت در خانه های مربوط نشان دهند. این پرسشنامه در میان ۳۰۰ نفر از اساتید دانشگاهی و دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد و دکتری توزیع گردید، که از این تعداد ۲۷۰ پرسشنامه تکمیل گردید تا با بهره گرفتن از آن عوامل مؤثر بر نوآوری در دانشگاهها شناسایی شود.
پرسشنامه شماره (۲): این پرسشنامه در ضمیمه شماره (۲) آورده شده که یک پرسشنامه AHP است که شامل یک جدول است ودر آن ۸ عامل به صورت دودویی با هم مقایسه می شوند. این پرسشنامه در میان ۱۲ خبره دانشگاهی توزیع گردید و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
پرسشنامه شماره (۳): این پرسشنامه که در ضمیمه شماره(۳) آورده شده یک پرسشنامه TOPSIS می باشد و به منظور رتبه بندی دانشگاهها استفاده شده است. مقیاس استفاده شده در این پرسشنامه طیف ۱۰ گزینه ای لیکرت می باشد که اعداد ۱ تا ۱۰ را شامل می شود. اعداد ۳-۱ بیانگر این است که به عامل مورد نظر در دانشگاه توجه خیلی کم شده است، اعداد ۵-۴ بیانگر توجه کم، اعداد ۷-۶ بیانگر توجه کردن و اعداد ۱۰-۸ بیانگر توجه زیاد به عامل مورد نظر است. از آنجاییکه هر عامل شامل تعدادی زیر معیار است، لذا نحوه محاسبه این پرسشنامه به این صورت می باشد که اعداد هر کدام از زیر معیار ها نشان دهنده میزان توجه به عامل مورد نظر در دانشگاه است. این پرسشنامه توسط۲۰ نفر از اعضای هیئت علمی در هر دانشگاه تکمیل گردیده است.
۳-۵-روش گردآوری اطلاعات
در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات از دو روش مطالعات اسنادی و عملیات میدانی از طریق پرسشنامه استفاده شده است :
۱- مطالعات اسنادی
برای تدوین اطلاعات مورد نیازِ مبانی نظری و چارچوب تئوریک تحقیق از روش مطالعه کتابخانه ای شامل بررسی مجلات مدیریتی خارجی، سایت های اینترنتی علمی مدیریتی، پایگاه های پایان نامه های خارجی، کتابهای علمی – پژوهشی و … استفاده شده است.
۲- عملیات میدانی از طریق پرسشنامه
پرسشنامه یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده های تحقیق است. پرسشنامه مجموعه ای از سوال ها است که پاسخ دهنده با ملاحضه آنها پاسخ لازم را ارائه می دهد(سرمد و همکاران، ۱۳۹۰). در این پژوهش برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است.
۳-۶- اعتبار ^[۹۱] اندازه گیری
مفهوم اعتبار به این سؤال پاسخ می دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصۀ مورد نظر را می سنجد. بدون آگاهی از اعتبار ابزار اندازه گیری نمی توان به دقت داده های حاصل از آن اطمینان داشت. ابزار اندازه گیری ممکن است برای اندازه گیری یک خصیصۀ ویژه دارای اعتبار باشد، در حالی که برای سنجش همان خصیصه بر روی جامعه دیگر از هیچ گونه اعتباری برخوردار نباشد (سرمد و همکاران، ۱۳۹۰).
برای تعیین اعتبار محتوایی، نمونه پرسشنامه ها در اختیار اساتید دانشگاهی قرار گرفت که در رابطه با میزان درستی و شفافیت سؤالات پرسشنامه، ابراز نظر کنند که در نهایت آنها اعتبار پرسشنامه های ۱، ۲ و۳ را تایید کردند.
۳-۷- قابلیت اعتماد ^[۹۲] ابزار اندازه گیری
قابلیت اعتماد یکی از ویژگی های فنی ابزار اندازه گیری است. مفهوم یاد شده با این امر سرو کار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می دهد(سرمد و همکاران، ۱۳۹۰).
پرسشنامه شماره (۱) : از آنجاییکه پرسشنامه اول که بر اساس طیف لیکرت می باشد، لذا آلفای کرونباخ نشان دهندۀ قابلیت اعتماد آن می باشد. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه ها یا آزمونهایی که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کنند بکار می رود(سرمد و همکاران، ۱۳۹۰). برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ از رابطه ۱ استفاده می شود:
رابطه ۱ ) (۱ - r_{a =}
که در آن:
J= تعداد زیر مجموعه سؤال های پرسشنامه یا آزمون؛
J^s2 = واریانس زیر آزمون jام؛
S² = واریانس کل آزمون.
مقدار ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه اول ۹۳۲/۰(جدول ۳-۱) است که نشان دهندۀ قابلیت اعتماد بالای آن است.
جدول ۳-۱ . ضریب آلفای کرونباخ

فقدان موفقیت فردی

۳-۵-۳-۱- روش نمره گذاری
امتیاز بندی گویه ها در این مقیاس ، بر اساس معیار درجه بندی لیکرت در دو جنبه ی فراوانی و شدت از الگوی زیر ، پیروی می نماید .
دستورالعمل فراوانی : در این شیود تعداد دفعاتی در نظر گرفته می شود ، که فرد فرسودگی شغلی را در ابعاد سه گانه تجربه کرده است ؛ هرگز (۰) ، چند بار در سال (۱) ، یک بار در ماه (۲) ، چند بار در ماه (۳) ، یک بار در هفته (۴) ، چند بار در هفته (۵) ، هر روز (۶) .
دستورالعمل شدت : در این شیوه میزان شدتی در نظر گرفته می شود ، که فرد فرسودگی شغلی را در ابعاد سه گانه تجربه کرده است ؛ هرگز(۰) ، خیلی کم (۱) ، کم (۲) ، گاهی (۳) ، متوسط (۴) ، اغلب (۵) ، زیاد (۶) ، خیلی زیاد (۷) .
بدین ترتیب نحوه ی امتیاز بندی متغیر فرسودگی شغلی بر اساس دو بعد (شدت و فراوانی ) جهت هر یک از مولفه ها به قرار زیر تبیین گردید:
خستگی عاطفی
زیاد(امتیاز مساوی وبالاتراز ۳۰ برای فراوانی ، مساوی و بالاتر از ۴۰ برای شدت ).

متوسط(امتیاز ۲۹-۱۸برای فراوانی،۳۹-۲۶برای شدت).
کم( امتیاز مساوی و کمتر از ۱۷برای فراوانی، مساوی و کمتر از۲۵برای شدت).
مسخ شخصیت
زیاد(امتیاز مساوی وبالاتراز۱۲برای فراوانی، مساوی و بالاتر از ۲۵برای شدت).
متوسط(امتیاز۱۱-۶برای فراوانی،۱۴-۷ برای شدت).
کم(امتیاز مساوی وکمتراز۵برای فراوانی،مساوی و کمتر از ۶ برای شدت).
عدم موفقیت فردی
زیاد(امتیاز مساوی وکمتراز۳۳برای فراوانی،مساوی و کمتراز ۳۶برای شدت).
متوسط(امتیاز۳۹-۳۴برای فراوانی، ۴۳-۳۷برای شدت).
کم(امتیاز مساوی و بالاتر از ۴۰ برای فراوانی، مساوی و بالاتر از ۴۴ برای شدت) (ده بزرگی، حدائق،۱۳۸۵).
بنابراین درجه بالایی از خستگی عاطفی و مسخ شخصیت همراه با سطح پایین موفقیت فردی مشخصه فرسودگی شغلی می باشد .
لازم به ذکر است که قبل از پرسش نامه مزلچ ، یک برگ راهنمایی برای چگونگی تکمیل آن پرسش نامه در اختیار افراد ها قرار گرفته است .
۳-۵-۳-۲- سنجش روایی و پایایی
روایی :
مزلچ و جکسون (۱۹۸۱)برای تعیین روایی پرسشنامه MBI از سه روش استفاده کردند.۱-محاسبه همبستگی نمره افراد در MBI با نمره ای که فرد کاملا آشنا (همسر یا همکار) به فرد میداد.۲-محاسبه همبستگی ابعاد تجربه شغلی یا فرسودگی شغلی .۳-محاسبه همبستگی نمره افراد در MBI و پیامدهای مختلفی که فرض شده است با فرسودگی مرتبط است.
فیلیان (۱۳۷۱) در یک مطالعه مقدماتی که توسط بدری گرگری (۱۳۷۴) صورت گرفت ویژگی‌های روانسنجی زیر بدست آمد،خستگی عاطفی (۸۴/۰= α) ، شخصیت زدایی (۷۴/۰ = α) ، در مورد اعتبار این پرسشنامه نیز اعتبار همزمان بین پرسشنامه فرسودگی شغلی و رضایتمندی شغلی پری فیلدورث توسط بدری گرگری (۱۳۷۴) محاسبه شده است که رابطه معکوس بدست آمده است (سید رضا سید جوادیان ،۱۳۸۵)
عابدی (۱۳۸۱) برای تعیین روایی همگرایی این پرسشنامه از روش همبستگی پرسشنامه با آزمون فرسودگی شغلی گلدارد که از پرسشنامه های معتبر فرسودگی است استفاده شده است.
پایایی :
مزلچ و جکسون^[۶۶] (۱۹۸۱) پایایی این پرسش نامه را برای فراوانی ۸۳/۰ و برای شدت ۸۴/۰ گزارش کرده اند .همچنین ضریب پایایی کل پرسشنامه برای فراوانی ۸۲% و برای شدت ۵۳% محاسبه شده است. از طرفی پایایی خرده آزمون های فوق نیز از طریق آلفای پایایی کرونباخ محاسبه گردید ، برای خستگی عاطفی فراوانی ۸۹/۰ و شدت ۸۶/۰ ، عملکرد شخصی فراوانی ۷۴/۰ و شدت ۷۴/۰ ، مسخ شخصیت فراوانی ۷۷/۰ وشدت ۷۲/۰ گزارش گردید . روایی این پرسشنامه را با بهره گرفتن از ضریب همبستگی ۵۷/۰ محاسبه نمودند .
عابدی (۱۳۸۱) ، ضرایب پایایی مقیاس های پرسش نامه را به ترتیب برای خستگی عاطفی فراوانی ۸۰/۰ و شدت ۵۶/۰ ، عملکرد شغلی فراوانی ۷۹/۰ و شدت ۶۹/۰ ، مسخ شخصیت فراوانی ۶۲/۰ و شدت ۷۰/۰ گزارش نمود . نوع روایی باز آزمایی پرسش نامه مذکور را با بهره گرفتن از ضریب همبستگی ۴۳/۰ بدست آورد ( به نقل از حسینیان ، خدا بخشی کولایی و طباطبایی یحیی آبادی ، ۱۳۸۶) .
۳-۵-۴- پرسشنامه تعارض کار و خانواده
برای سنجش تعارض کار و خانواده از پرسشنامه ۱۸ گویه ای چند بعدی تعارض کار و خانواده ، کارلسون^[۶۷] و همکاران (۲۰۰۰) استفاده شده این مقیاس ابعاد ششگانه تعارض کار و خانواده را مورد ارزیابی قرار می دهد . ماده های این پرسشنامه هجده ماده ای به شش مقوله سه ماده ای تقسیم می شوند . به این صورت که سه ماده اول ، تعارض کار وخانواده مبتنی بر زمان ، سه ماده دوم تعارض خانواده کار مبتنی بر زمان ، سه ماده سوم تعارض کار وخانواده بر مبنای توان فرسایی ، سه ماره چهارم تعارض خانواده کار مبتنی بر توان فرسایی ، سه ماره پنجم تعارض کار و خانواده مبتنی بر رفتار و سه ماده ششم تعارض خانواده کار مبتنی بر رفتار را می سنجند .
۳-۵-۴-۱- سنجش روایی و پایایی
روایی پرسشنامه تعارض
کارسون و همکارانش (۱۹۹۹) روایی این پرسشنامه را در پژوهشی ۷۱/۰ گزارش کرد .همچنین نیاگری (۲۰۰۱)نیز روایی باز آزمایی این پرسشنامه را ۷۸۴/۰ اعلام نمود .
پایایی :
کارلسون و همکارانش برای این آزمون میزان پایایی آلفای کرونباخ را بین ۷۸/۰ تا ۸۷/۰ را گزارش کردند . همچنین در مطالعات واتایی و همکاران روایی و پایایی ابزار در شش خرده مقیاس را بین ۷۷/۰ تا ۹۲/۰ گزارش کرده اند.
همچنین متشرعی (۱۳۸۹) در پژوهش خود، ضریب آلفای ۹۱/۰ برای این پرسشنامه گزارش کرده است. در پژوهشی دیگر، توتل^[۶۸] (۲۰۰۶) میزان ضریب پایایی مقیاس تعارض کار-خانواده مبتنی بر زمان را ۸۳/۰ و مقیاس تعارض کار-خانواده مبتنی بر توان فرسایی را ۸۷/۰ گزارش کرده است، که برای همین ابعاد کارلسون (۲۰۰۰) به ترتیب مقادیر آلفای، ۷۹/۰ و ۸۷/۰ را بدست آورده است.
به منظور بررسی روایی سازه این مقیاس پس از تعیین روایی محتوایی، متشرعی (۱۳۸۹)، با بهره گرفتن از تحلیل عامل، ساختار عاملی مقیاس تعارض کار خانواده را مورد تایید قرار داده و روایی سازه آن را برای نمونه ای از پرستاران مطلوب گزارش کرده است.
روایی و پایایی پرسشنامه تعارض کار-خانواده در مطالعه بذرافکن (۱۳۹۰)
جهت بررسی روایی سازه، ۹ ماده مقیاس تعارض کار-خانواده در پژوهش حاضر از سوال کلی که به همین منظور طراحی شده بود، و بررسی روایی سازه استفاده گردید که کلیه ضرایب همبستگی مربوط به آن در جدول۱ نمایش داده شده است.
ضریب پایایی به روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ) و تنصیف، برای مقیاس تعارض کار-خانواده و ابعاد آن در پژوهش حاضر به شرح جدول ۳-۶ بدست آمده است.
جدول ۳-۶: ضرایب روایی پرسشنامه تعارض کار-خانواده .

ضرایب پایایی

ضریب روایی